Έρευνα: Η Παιδική Παχυσαρκία στην Ελλάδα και η σημασία του σχολικού περιβάλλοντος

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει αναγνωρίσει επίσημα την παχυσαρκία ως νόσο από το 1997 και τη συμπεριέλαβε στη Διεθνή Ταξινόμηση Παθήσεων (International Classification of Diseases). Τα μισά παιδιά ηλικίας 7 και 9 ετών έχουν βάρος πάνω από το φυσιολογικό.

Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το 48% των παιδιών ηλικίας 7 ετών και το 54% των παιδιών ηλικίας 9 ετών, είχαν βάρος παραπάνω του κανονικού. Ποσοστό υψηλότερο από όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες που συμμετείχαν στη μελέτη!

Με αφορμή λοιπόν τον ορισμό της 11ης Οκτωβρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Παχυσαρκίας από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας (World Obesity Federation-WOF), η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας (ΕΙΕΠ)  παρουσίασε τα αποτελέσματα έρευνας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) -στην οποία συμμετείχε και η χώρα μας- για την επίδραση του σχολικού περιβάλλοντος στην παιδική παχυσαρκία.

Στην παρουσίαση αναφέρθηκαν οι άμεσες επιπτώσεις της παιδικής παχυσαρκίας στην υγεία του παιδιού αλλά και οι συνέπειες τους στην ενήλικη ζωή. Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα καταγράφει πολύ υψηλά ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση τόσο στη μελέτη COSI του ΠΟΥ που διεξήχθη σε παιδιά 6-10 ετών από 11 χώρες της Ευρώπης, όσο και στη μελέτη ENERGY όπου συμμετείχαν παιδιά 10-12 ετών από 7 χώρες της Ευρώπης. Τα αποτελέσματα των ερευνών κατέδειξαν πως στη χώρα μας το 44% των παιδιών είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα, με το 11.2% εξ αυτών να χαρακτηρίζονται παχύσαρκα.

–  Ορθοπεδικά προβλήματα (ραιβοποδία, πλατυποδία, λόρδωση)

–  Μεταβολικές διαταραχές (Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου – 2, υπερινσουλινισμός    

    λιπώδες ήπαρ)

–  Καρδιαγγειακές διαταραχές (Υπέρταση, υπερλιπιδαιμία)

–  Ενδοκρινολογικές διαταραχές (Ενωρίς ήβη, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών)

–  Άλλα προβλήματα Σχολικός εκφοβισμός (bullying), ψυχολογικά προβλήματα,   

   δύσπνοια, διαταραχές ύπνου

–  Τα υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά έχουν 1.5-2.5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο ως ενήλικες.  Ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος για τα αγόρια

–  Αυξημένη θνησιμότητα από όλα τα αίτια και από καρδιαγγειακή νόσο στους άνδρες

–  Καρδιαγγειακά νοσήματα και Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου – 2

–  Καρκίνος  

–  Άσθμα και αλλεργίες

–  Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών  

–  Αιφνίδιος θάνατος

–  Όσο μεγαλύτερη διάρκεια της παιδικής παχυσαρκίας τόσο μεγαλύτερη η αύξηση πιθανότητας συνoδών προβλημάτων στους ενήλικες

Αυτό που θα πρέπει να μας προβληματίσει είναι το διατροφικό περιβάλλον των δημοτικών σχολείων της Ελλάδας, το οποίο -απ’ ότι φαίνεται- αποτελεί έναν σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα σε ότι αφορά το αυξημένο ποσοστό εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας και συνεπώς για το μέγεθος του αυξημένου σωματικού βάρους των Ελληνόπουλων.  Πιο συγκεκριμένα, τα ευρήματα της μελέτης COSI που διεξήχθη πανελλαδικώς σε σύνολο 5.682 παιδιών ηλικίας 7 και 9 ετών αναδεικνύουν ότι:

∙      Μόνο το 12% των Δημοτικών σχολείων της Ελλάδας διαθέτουν στους μαθητές φρέσκα φρούτα, ποσοστό πολύ χαμηλό όταν υψηλότερο 95% το κατέχει η Σλοβενία.

∙      Φρέσκα λαχανικά διατίθενται μόνο στο 5% των ελληνικών Δημοτικών, ενώ ο μέσος όρος των υπόλοιπων χωρών φθάνει το 38%.

∙      Γάλα διατίθεται μόνο στο 18% των Δημοτικών της Ελλάδας, το χαμηλότερο ποσοστό από τις χώρες που συμμετείχαν στην εν λόγω μελέτη, με το υψηλότερο να αγγίζει το 95% στην Πορτογαλία και Νορβηγία  και τον μέσο όρο να κυμαίνεται στο 58%.

∙      Γιαούρτι διατίθεται μόνο στο 5% των Δημοτικών, με το αντίστοιχο ποσοστό στις άλλες χώρες να κυμαίνεται από 14% το υψηλό ποσοστό των 70% που κατέχει η Λιθουανία.

∙      Απουσιάζουν παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην προώθηση ενός ενεργού και υγιεινού τρόπου ζωής στα ελληνικά Δημοτικά, αφού σχετικά προγράμματα υλοποιούνται σε λιγότερα από τα μισά (42%), όταν ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος ανέρχεται στο 81% ποσοστό σχεδόν διπλάσιο  και με ποσοστό πάνω από 90% για χώρες όπως η Πορτογαλία, Ιρλανδία και Λετονία.

Στην ίδια εκδήλωση παρουσιάστηκε επίσης το βραβευμένο Πρόγραμμα Παρέμβασης «Μέτρο, Ποικιλία | Κίνηση, Ευεξία» που έχει στόχο να προωθήσει τη σημασία της ισορροπημένης διατροφής και της σωματικής δραστηριότητας σε μαθητές Δημοτικού προκειμένου να αναπτύξουν τις σωστές συνήθειες που θα τα συνοδεύσουν στην υπόλοιπη ζωή τους.  Απευθύνεται σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δασκάλους και γονείς και αποτελεί συνέχεια του προγράμματος «Μέτρο, Ποικιλία, Ισορροπία», που εφαρμόζεται στη χώρα μας από το 2007 μέχρι 2014 υπό την αιγίδα των Υπουργείων Υγείας και  Παιδείας. Συνολικά, έχουν συμμετάσχει περισσότεροι από 90.000 μαθητές, σε πάνω από 4.800 σχολικά τμήματα σε όλη την Ελλάδα, με τεκμηριωμένο εκπαιδευτικό υλικό και την επιστημονική επιμέλεια του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου.