«Μαμά… μπαμπά, τι κάνετε εκεί»;

Τώρα πια, εκείνο δίνει το ρυθμό της οικογενειακής ζωής. Οι ώρες της ελευθερίας σας εξαρτώνται από τα δικά του ωράρια ύπνου. Και έχει κάτι φοβερές κεραίες που για κάποιο παράξενο λόγο συλλαμβάνουν πάντα την πρόθεσή σας για ένα τετ-α-τετ. Και τότε, ο ύπνος του αναβάλλεται επ’ αόριστον. Το να ξεκλέψετε λίγες στιγμές για τους δυο σας έχει γίνει μια περιπέτεια με αβέβαιο τέλος. Γιατί πάντα υπάρχει πιθανότητα να ξυπνήσει και να σας…ανακαλύψει.

Κυριακή μεσημέρι. Το πιτσιρίκι σας κοιμάται ήσυχο ήσυχο. Κι εσείς αρπάζετε την ευκαιρία, για να περάσετε λίγες στιγμές οι δυο σας. Επόμενη σκηνή. Πάνω στο καλύτερο η πόρτα ανοίγει διάπλατα. «Μαμά! Διψάω!» Εναλλακτικές περιπτώσεις: «πεινάω», «ζεσταίνομαι», «έκανα πιπί». Στιγμές πανικού. Και οι δυο σας σκέφτεστε:  «Ωχ! λες να μας είδε;». Και αντιδράτε εντελώς διαφορετικά. Ο μπαμπάς λέει επιτακτικά: «Γύρνα αμέσως στο κρεβάτι». Εσείς, συγχυσμένη και αβέβαιη, ψελλίζετε: «Τι…τι συμβαίνει, αγα…αγαπούλα;».  Όλα γίνονται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, τα οποία, όμως, είναι αρκετά για το μικρό το οποίο αγνοεί τη διαταγή του μπαμπά, εκμεταλλεύεται το παραθυράκι που του άνοιξε η μαμά και χώνεται στο κρεβάτι. Αυτό ήταν. Και τώρα; Τι θα του πείτε; Πώς θα του εξηγήσετε τη σκηνή που είδε;

Δεν υπάρχει όμως λόγος ανησυχίας.  Εάν για σας οι στιγμές της οικειότητας είναι κάτι το φυσικό, εάν τα χάδια και τα φιλιά είναι μέρος της καθημερινότητάς σας με το μικρό, με το να σας δει αγκαλιασμένους δεν θα δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα. Εάν, αντίθετα, αγκαλιάζεστε σπανίως, είναι προφανές ότι το παιδί θα αντιληφθεί τη σκηνή με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Θα του γίνει αμέσως σαφές ότι μπήκε σε «απαγορευμένη περιοχή», αλλά η σύγχυσή του δεν θα οφείλεται τόσο σε αυτό που βλέπει, όσο στο γεγονός ότι κάνατε κάτι χωρίς να το συμπεριλάβετε και αυτό. Πολύ απλά, αυτό που βλέπει το θεωρεί προδοσία. Η «δική του» μαμά και ο «δικός του» μπαμπάς σφιχταγκαλιάζουν ο ένας τον άλλον, όχι το ίδιο!

Πάντως, εάν σας πιάσει «επ’ αυτοφώρω», το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να απλώσετε τα χέρια και να του πείτε «έλα, «κάναμε αγαπούλες» ή “κάναμε αγκαλίτσες” ότι συνηθίζετε να λέτε. Δηλαδή, να του εξηγήσετε τη σκηνή σε μια γλώσσα που του είναι κατανοητή, χωρίς να δώσετε ιδιαίτερη σημασία, και να στρέψετε την προσοχή του αλλού. Οποιαδήποτε άλλη εξήγηση θα ήταν ανώφελη, ιδίως εάν η αμηχανία σας είναι ολοφάνερη.

Πώς μπορούμε ωστόσο να αποφύγουμε αυτές τις δύσκολες καταστάσεις, δεδομένου ότι όλοι έχουμε δικαίωμα σε λίγες στιγμές οικειότητας κι εκείνο, αφότου κινείται αυτόνομα, έχει μεταμορφωθεί σε ένα είδος περιπλανώμενης νάρκης που τρυπώνει παντού, κατά προτίμηση την πιο ακατάλληλη στιγμή; Οι εκδηλώσεις τρυφερότητας με το παιδί αλλά και μεταξύ σας θα το βοηθήσουν να κατανοήσει ότι ο αγκαλίτσες , τα χαδάκια  είναι ένας φυσιολογικός τρόπος έκφρασης αλλά και επικοινωνίας της οικογένειάς σας που τον απολαμβάνετε .  Παράλληλα είναι ένας τρόπος να εξοικειώνεται με το σώμα του και τα συναισθήματα που του προκαλούνται όταν το αγγίζει.

Βέβαια, όσο κι αν λέμε ότι αγάπη και χάδια συμβαδίζουν, άλλο πράγμα είναι τα χάδια με το μικρό και άλλο οι ιερές στιγμές της στενής επαφής που πρέπει να έχουν η μαμά και ο μπαμπάς, μόνοι οι δυο τους.

Γι’ αυτό πρέπει να θέσετε ευθύς εξαρχής όρια. Κάποια σημεία του σπιτιού είναι κοινόχρηστα, όπως ο καναπές του καθιστικού, όπου  μπορεί να καθόμαστε αγκαλιά όλοι μαζί, αλλά υπάρχουν και «ελεύθερες ζώνες», στις οποίες έχει αποκλειστικό δικαίωμα το κάθε ένα μέλος της οικογένειας. Το μικρό έχει το δωμάτιό του, τη γωνιά του. Εμείς, έχουμε το δικό μας δωμάτιο, όπου ναι μεν μπορεί να ξαπλώνουμε όλοι μαζί στο κρεβάτι κάποιες φορές, αλλά εάν η μαμά και ο μπαμπάς, το θέλουν, μπορούν να κλείνουν την πόρτα. Όποιος θέλει να μπει, πρέπει να χτυπά την πόρτα. Εάν αυτή η κίνηση γίνει συνήθεια, το μικρό δεν θα το δει ως αποκλεισμό, αλλά ως σεβασμό στις προσωπικές στιγμές. («Όταν η μαμά και ο μπαμπάς θέλουν να μιλήσουν λιγάκι μόνοι τους, πηγαίνουν εκεί»).

Εάν συλληφθείτε «επ’ αυτοφώρω», σας δει δηλαδή  σε ακατάλληλη στάση ή χωρίς ρούχα διατηρείστε τη ψυχραιμία σας. Σκεπαστείτε με ηρεμία  και πείτε του με γλυκό τρόπο ότι  κάνατε αγκαλίτσες.  Οι αντιδράσεις του είναι ανάλογες με την ηλικία του… αν είναι πολύ μικρό μπορεί να μεταφράσει αυτό που είδε σαν κάτι βίαιο αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας ίσως αναστατωθεί… πρέπει να είστε έτοιμοι για εντελώς διαφορετικές αντιδράσεις, ανάλογα με το εάν έχετε κόρη ή γιο. Το πιθανότερο είναι ότι το αγοράκι σας να είναι για λίγες μέρες επιθετικό και εκνευρισμένο, ενώ το κοριτσάκι σας θα μοιάζει «με κομμένα τα φτερά». Αυτό συμβαίνει γιατί τα αγοράκια και τα κοριτσάκια αντιλαμβάνονται με διαφορετικό τρόπο αυτό που βλέπουν. Τα αγόρια έχουν έντονη αίσθηση ιδιοκτησίας προς τη μαμά τους και, εάν τη δουν αγκαλιά με τον μπαμπά, αισθάνονται ενστικτωδώς ότι εκείνος αγκαλιάζει κάτι δικό τους και επαναστατούν. Τα κορίτσια βιώνουν μια αίσθηση απογοήτευσης, γιατί «αφού ο μπαμπάς τη σφίγγει έτσι, εκείνη θα του δίνει κάτι παραπάνω από μένα, εκείνη είναι καλύτερη από μένα». Ανάλογα με τις αντιδράσεις του παιδιού ενεργούμε. Αν σας κάνει ερωτήσεις απαντήστε του με ειλικρίνεια με απλά λόγια προσαρμοσμένα στην ηλικία και στη φάση ανάπτυξής του πχ. πείτε του ότι και η μαμά με το μπαμπά έχουν κάποιες στιγμές που εκδηλώνουν την αγάπη τους με αγκαλίτσες και φιλάκια  και ο ένας χαϊδεύει το σώμα του άλλου … Αν δείχνει σοκαρισμένο ή θυμωμένο ή ενοχλημένο βρείτε ευκαιρία και ρωτήστε το πως αισθάνεται και ανάλογα με την απάντησή του, προβαίνετε σε εξηγήσεις συμβατές με την ηλικία του, με ηρεμία, πειθώ και σιγουριά .  Αν το παιδί είναι μεγαλύτερης ηλικίας ίσως είναι ευκαιρία να μιλήσετε πιο ανοικτά για τις ιδιωτικές στιγμές των ζευγαριών και πιθανά για την ερωτική πράξη ως εκδήλωση αγάπης .

Προσπαθήστε να είστε πιο προσεκτικοί στις ιδιωτικές σας στιγμές. Χρειάζεται καλή οργάνωση προσοχή και ευελιξία.. Για παράδειγμα: –  Είναι το Σ/Κ και το μικρό σας κοιμάται το μεσημέρι; Να μια ευκαιρία να βρεθείτε με ησυχία μόνοι σας έστω για λίγο. –  Οι παππούδες το λατρεύουν και παραπονιούνται ότι δεν το βλέπουν πολύ; Τέλεια. Βάλτε τους στο παιγνίδι. Ένα Σάββατο βράδυ μπορεί να φάει και να κοιμηθεί στο σπίτι τους. Εάν όλα πάνε καλά, επαναλάβετέ το. –  Αποκοιμήθηκε στο κρεβάτι σας και φοβάστε ότι εάν το μετακινήσετε θα ξυπνήσει; Ακόμα καλύτερα. Ήρθε η στιγμή να δοκιμάσετε να βρεθείτε σε άλλο σημείο του σπιτιού σας που ίσως το έχετε ξεχάσει πχ. στον καναπέ, μπροστά στο τζάκι ,στο μπάνιο, στη κουζίνα κλπ. –  Ακόμη και αν έχετε μικρά παιδιά και αισθάνεστε κατάκοποι βάλτε στο πρόγραμμά σας έστω μισή ώρα την μέρα να κάθεστε με το σύντροφό σας συζητώντας  όχι μόνο για τη καθημερινότητα  αλλά για τη σχέση σας και τα συναισθήματά σας .

Με τη συνεργασία της κας Αλεξάνδρας Καππάτου (ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος-συγγραφέας, www.akappatou.gr)