Η διάρροια είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα που πολλές φορές ταλαιπωρεί ακόμα και τα βρέφη. Μάθετε τις διάφορες μορφές που μπορεί να πάρει, τις αιτίες, τα συμπτώματα και τον τρόπο για να την αντιμετωπίσετε.
Πολύ συχνά τα παιδάκια εμφανίζουν κενώσεις πολύ πιο λεπτόρρευστες (νερουλές) από τις συνηθισμένες, και μάλιστα σε μεγαλύτερη συχνότητα από εκείνες που είχαν παλαιότερα. Τα συμπτώματα αυτά τις περισσότερες φορές σημαίνουν μια απλή διάρροια που διαρκεί περίπου 5 -7 ημέρες και οφείλεται συνήθως σε γαστρεντερίτιδα, σε μια λοίμωξη δηλαδή του γαστρεντερικού συστήματος που οφείλεται σε ιό. Η κατάσταση αυτή είναι πολύ συνηθισμένη και δεν πρέπει να ανησυχεί τους γονείς.
Όταν η διάρροια διαρκεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 2 εβδομάδων, τότε έχουμε τη λεγόμενη χρόνια διάρροια. Η πιο συχνή αιτία της είναι η λανθασμένη αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας, με αποτέλεσμα η διάρροια να μεγαλώνει σε διάρκεια και να μην υποχωρεί εγκαίρως. Για τη θεραπεία της γαστρεντερίτιδας τα παιδιά πρέπει να λαμβάνουν ηλεκτρολυτικά διαλύματα από το στόμα κάθε 4 – 6 ώρες. Τα διαλύματα αυτά, όμως, πρέπει απαραίτητα να συνοδεύονται από στερεά τροφή. Η ιδανική διατροφή σε αυτή την περίπτωση αποτελείται από λευκώματα (μοσχάρι ή κότα), τα οποία θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση της βλάβης που προκλήθηκε στο έντερο από τον ιό της γαστρεντερίτιδας, αλλά και λίπη (λάδι ή κρόκος αυγού) που θα ελαττώσουν την κινητικότητα του εντέρου με αποτέλεσμα να μειωθεί αισθητά η διάρροια. Απαραίτητοι είναι πάντα οι υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά, πατάτες) για να λαμβάνονται οι απαραίτητες θερμίδες, σε περιορισμένη όμως ποσότητα.
Στη νηπιακή ηλικία, τα παιδιά εμφανίζουν συχνά μια άλλη μορφή διάρροιας που οφείλεται σε διαταραχή της κινητικότητας του εντέρου και ονομάζεται μη ειδική διάρροια των νηπίων. Σε αυτή την περίπτωση, η θρέψη του νηπίου είναι πλήρης γιατί, παρά την ταχεία διέλευση του εντερικού περιεχομένου, η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών είναι φυσιολογική και έτσι το νήπιο αναπτύσσεται φυσιολογικά και η σωματική του ανάπτυξη δεν επηρεάζεται. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις συνίσταται διατροφή με λιγότερες φυτικές ίνες.
Οδηγίες προς τους γονείς
Όταν παρατηρήσετε ότι η διάρροια του μικρού σας δεν υποχωρεί, δοκιμάστε να ακολουθήσετε τις παρακάτω οδηγίες διατροφής:
1. Ελαττώστε τα σάκχαρα (φρούτα, χυμοί), οι οποίοι συχνά υπερέχουν στη διατροφή των μικρών, γιατί είναι πιθανόν να προκαλέσουν από μόνα τους διάρροια.
2. Φροντίστε η δίαιτα του μικρού σας να περιλαμβάνει λευκώματα (κρέας, ψάρι, κότα) και λίπος (ελαιόλαδο, κρέας), να είναι ισορροπημένη και να περιλαμβάνει όλα τα θρεπτικά συστατικά.
3. Αποφύγετε τα φαρμακευτικά σκευάσματα του εμπορίου που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας.
4. Η σίτιση πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 4 – 6 ώρες.
Το χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο
Όταν δεν γνωρίζουμε την αιτία της χρόνια διάρροιας, τότε λέμε ότι το παιδί πάσχει από χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο. Με τον όρο αυτό εννοούμε μια σειρά συμπτωμάτων που μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη μιας άλλης σοβαρής νόσου. Οι πιθανές αιτίες εμφάνισης του χρόνιου διαρροϊκού συνδρόμου διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία:
Βρεφική ηλικία: Το χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο συχνά οφείλεται στην πολυσυζητημένη αλλεργία στο λεύκωμα του γάλακτος αγελάδας και πιο σπάνια σε μια σοβαρή κληρονομική ασθένεια, την κυστική ίνωση. Η αλλεργική αντίδραση στο λεύκωμα της αγελάδας επηρεάζει κυρίως το λεπτό έντερο, περιορίζοντας την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του μωρού. Γι’ αυτό και τα βρέφη που πάσχουν από το σύνδρομο αυτό συχνά εμφανίζουν διαταραχές της θρέψης και στασιμότητα του σωματικού τους βάρους. Το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίζεται όταν η διατροφή του βρέφους δεν περιλαμβάνει αγελαδινό γάλα και τα προϊόντα του. Φυσικά, η διατροφή του μωρού πρέπει να καθοριστεί απαραίτητα από τον παιδίατρο ή τον παιδογαστρεντερολόγο.
Νηπιακή ηλικία: Η πιθανότερη αιτία για την εμφάνιση του χρόνιου διαρροϊκού συνδρόμου είναι η κοιλιοκάκη. Πρόκειται για μια πάθηση του λεπτού εντέρου, η οποία οφείλεται σε υπερευαισθησία στη γλουτένη, ένα λεύκωμα που υπάρχει στα δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και βρώμη). Η ασθένεια αυτή οφείλεται σε κληρονομική προδιάθεση. Η θεραπεία βασίζεται και σε αυτήν την περίπτωση στον αποκλεισμό από το παιδικό διαιτολόγιο των τροφών που περιέχουν γλουτένη, σε συνεργασία πάντα με τον παιδίατρο. Ο παιδίατρος σε συνεργασία με τον γαστρεντερολόγο αφού σιγουρευτεί για την ορθότητα της διάγνωσης με εργαστηριακές εξετάσεις, θα συστήσει την κατάλληλη δίαιτα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Μια άλλη αιτία για την εμφάνιση του χρόνιου διαρροϊκού συνδρόμου στη νηπιακή ηλικία είναι το παράσιτο λάμβλια, το οποίο μολύνει το έντερο και προκαλεί διάρροια και υποθρεψία. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να χορηγηθούν ειδικά φάρμακα που καταστρέφουν το παράσιτο.
Γενικά, η θεραπεία του χρόνιου διαρροϊκού συνδρόμου εξαρτάται αποκλειστικά από τη διάγνωση των παθήσεων που αυτό υποδηλώνει. Ανάλογα με την αιτία υπάρχει και η ειδική θεραπεία. Πάντως, όταν ένα παιδί εμφανίζει παρατεταμένη διάρροια ανεξήγητης αιτιολογίας, το πρόβλημα πρέπει να διερευνηθεί εκτεταμένα από τον παιδίατρο, ειδικά όταν το βάρος του παιδιού παραμένει στάσιμο.
Πότε πρέπει να ανησυχήσετε
· Όταν οι οδηγίες διατροφής δεν είναι δυνατόν να σταματήσουν τη διάρροια, θα πρέπει να επικοινωνήσετε οπωσδήποτε με τον παιδίατρο, ώστε να προλάβετε την πιθανή υποθρεψία και την ελάττωση του σωματικού βάρους.
· Όταν η χρόνια διάρροια συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, τότε είναι πολύ πιθανόν να έχουμε ένα περιστατικό χρόνιου διαρροϊκού συνδρόμου. Αν, για παράδειγμα, η κοιλιά του μικρού είναι μεγάλη, τότε το πραγματικό πρόβλημα μπορεί να οφείλεται στην κοιλιοκάκη. Αν υπάρχουν αλλεργικές εκδηλώσεις (αναπνευστικές ή δερματικές) τότε πρέπει να διερευνηθεί η νόσος που προκαλεί το σύνολο των συμπτωμάτων αυτών.
Με την συνεργασία της κας Ιωάννας Δραμπέλη (παιδίατρος)