Στύση: Είναι (και) θέμα ψυχολογίας

Όλοι οι άνδρες έχουν ακούσει γι’ αυτήν, αλλά εύχονται να μην τους χτυπήσει ποτέ την πόρτα. Αν τους απασχολήσει τελικά, επηρεάζονται πολύ, ανησυχούν και συχνά δυσκολεύονται να συζητήσουν το πρόβλημα με τη σύντροφό τους ή και να ζητήσουν βοήθεια από κάποιον ειδικό. Ο λόγος για τη στυτική δυσλειτουργία, που στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι αφορά 1 στους 10 νέους άνδρες, ενώ μετά τα 40 η αναλογία αυτή γίνεται 3 στους 10. Προφανώς όλοι οι άνδρες μπορεί κάποια στιγμή στη ζωή τους να αντιμετωπίσουν προβλήματα με τη στύση τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει κάποιο σοβαρό ζήτημα. Οι ειδικοί μιλούν για στυτική δυσλειτουργία περιγράφοντας την επίμονη αδυναμία του άνδρα να επιτύχει και να διατηρήσει στύση κατάλληλη για ικανοποιητική σεξουαλική επαφή. Αν παρατηρήσει κάτι τέτοιο, ο άνδρας θα πρέπει να επισκεφτεί έναν ειδικό, είτε έναν ουρολόγο-ανδρολόγο, όταν το πρόβλημα έχει οργανική αιτιολογία, είτε έναν ψυχολόγο, όταν έχει ψυχολογική βάση. Πότε είναι ψυχολογικόΗ στυτική δυσλειτουργία σε νέους άνδρες οφείλεται συνήθως κατά 70% σε ψυχολογικά αίτια. Πώς θα υποψιαστούμε ότι ευθύνονται ψυχολογικοί παράγοντες για την εν λόγω δυσκολία; Σε μια τέτοια περίπτωση, το πρόβλημα ξεκινάει απότομα, εμφανίζεται από καιρό σε καιρό, ο άνδρας συνεχίζει να έχει σε ανύποπτες στιγμές στύση (πρωινές και νυχτερινές στύσεις), τα προβλήματα στύσης δεν αφορούν κάθε πιθανή σύντροφο, συνυπάρχουν προβλήματα στη σχέση του κ.ά.Οι ένοχοιΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΑΓΧΟΣ Το άγχος και η επίδρασή του στη στυτική δυσλειτουργία έχει συζητηθεί σε μεγάλη έκταση από τους ειδικούς. Είναι αναμενόμενο ότι το άγχος της καθημερινότητας μπορεί να ευθύνεται για την εκδήλωση της δυσλειτουργίας. ΑΓΧΟΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Ωστόσο, τον βασικότερο ίσως ρόλο παίζει μία άλλη μορφή άγχους, που εκδηλώνεται όταν ο άνδρας αντιμετωπίσει τις πρώτες δυσκολίες να επιτύχει και να διατηρήσει τη στύση. Αυτή η μορφή άγχους ονομάζεται «άγχος απόδοσης». Η μεμονωμένη ή η περιστασιακή αποτυχία του άνδρα ενεργοποιεί έναν φαύλο κύκλο. Έτσι, κάθε φορά που πρόκειται να συνευρεθεί με τη σύντροφό του, ο άνδρας αισθάνεται άγχος και συχνά αυτό επανατροφοδοτεί το πρόβλημα της στυτικής δυσλειτουργίας. ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Ή ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Τα προβλήματα στύσης όμως μπορεί να σχετίζονται και με σοβαρότερες ψυχολογικές παραμέτρους. Έτσι, η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα της κατάθλιψης ή παρενέργεια των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Και σε αυτήν την περίπτωση, όμως, μπορεί να δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος, καθώς η στυτική δυσλειτουργία από μόνη της αποτελεί ένα ισχυρό πλήγμα για τον άνδρα και την προσωπικότητά του και μπορεί να αποτελέσει την αιτία ή την αφορμή της εμφάνισης νέου επεισοδίου κατάθλιψης. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΣΗΣ Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι τα προβλήματα στη σχέση να προκαλέσουν την εμφάνιση, αλλά και τη διατήρηση, της στυτικής δυσλειτουργίας. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, τα προβλήματα επικοινωνίας, η μειωμένη σεξουαλική έλξη και οι συγκρούσεις για την κατανομή των ρόλων μέσα στη σχέση είναι πιθανό να αποτελούν και την αιτία της εν λόγω δυσλειτουργίας. Πώς βοηθά η ψυχοθεραπείαΗ επίδραση της στυτικής δυσλειτουργίας είναι καταλυτική στον άνδρα, γι’ αυτό και δεν είναι απίθανο να προκαλέσει συμπτώματα κατάθλιψης, άγχος, ροπή σε καταχρήσεις (π.χ. αλκοόλ, κάπνισμα κ.λπ.), αλλά και να δημιουργήσει ή να εντείνει προβλήματα στη διαπροσωπική σχέση του ζευγαριού. Λαμβάνοντας υπόψη ότι και η σύντροφος, ανεξάρτητα μάλιστα από την ηλικία της, επηρεάζεται πολύ όταν ο άνδρας της αντιμετωπίζει ένα τέτοιο πρόβλημα και συχνά νιώθει προσωπική απόρριψη και ενοχή, με αποτέλεσμα να συντηρείται το πρόβλημα και να εμποδίζεται η αποδοχή και η αντιμετώπισή του, είναι προφανές ότι χρειάζεται ο άνδρας ή και το ζευγάρι κατά περίπτωση να ζητήσει βοήθεια. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει πολύ να αποκατασταθεί η στυτική λειτουργία και να βελτιωθεί τελικά η σχέση του ζευγαριού. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗ δρ. ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗ, MSc, ψυχολόγο υγείας, με εκπαίδευση στη γνωσιακή ψυχοθεραπεία και τη συμβουλευτική, διευθύντρια στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής.