1. Τα παιδιά μας δοκιμάζουν ασυνείδητα με την κακή τους συμπεριφορά. Είναι σαν να μας λένε, «Θα με αγαπάς ακόμα και έτσι;» Η απάντηση πρέπει να είναι ξεκάθαρη: «Φυσικά θα σ’ αγαπώ! Αν θα έπρεπε να επιλέξω από όλα τα παιδιά του κόσμου, εσένα θα διάλεγα». Με αυτόν τον τρόπο «παρεμβαίνουμε» θετικά στο χτίσιμο της αυτοπεποίθησης του και της ψυχικής του υγείας.
2. «Σ’ αγαπώ». Αυτές οι δύο μαγικές λέξεις είναι ζωτικής σημασίας για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού μας. Είναι επίσης σημαντικό να στηρίζουμε τα λόγια μας με έργα: να περνάμε χρόνο μαζί του, να παίζουμε, να γελάμε, να φυσάμε φυσαλίδες, να το αγκαλιάζουμε συχνά, να συζητάμε τα προβλήματά του και να το υποστηρίζουμε όταν είναι απαραίτητο.
3. «Το δωμάτιό σου είναι καθαρό! Μάζεψες τα ρούχα και τα παιχνίδια; Έστρωσες και το κρεβάτι σου; WOW! Μπράβο! Δεν υπάρχει πιο καθαρό δωμάτιο!» Αυτές οι φράσεις βοηθούν το παιδί να αισθάνεται την υποστήριξή μας και την πίστη μας σ’ αυτό. Καθιστούν σαφές ότι οι προσπάθειές του εκτιμώνται. Επίσης, οποιαδήποτε “θετική ενίσχυση” προκαλεί ευχάριστα και θετικά συναισθήματα, γεγονός που προκαλεί την επανάληψη της εγκεκριμένης συμπεριφοράς.
4. Η συγνώμη δεν είναι κάτι που έχει σχέση με την ηλικία. Μάλιστα, όταν η συγνώμη λέγεται από ενήλικες, αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα και ο ενήλικας φαίνεται ακόμα πιο σπουδαίος στα παιδικά μάτια. Επίσης, αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία, είναι η συγνώμη να είναι ειλικρινής, για να πειστεί το παιδί ότι δεν είναι απλά μια λέξη που την λέμε μόνο και μόνο για να βγούμε από την δύσκολη θέση, αλλά γιατί λυπηθήκαμε πραγματικά γι’ αυτό που έγινε και γιατί θα προσπαθήσουμε να μην το ξανακάνουμε. Έτσι θα μπορέσουμε να διδάξουμε στο παιδί την αξία της συγνώμης. Να του δώσουμε να καταλάβει ότι η συγνώμη δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να φοβόμαστε ή να ντρεπόμαστε, αλλά αντίθετα πρόκειται για μια υπεύθυνη θέση απέναντι στο λάθος που έχουμε κάνει.
5. Η καταπίεση των αρνητικών συναισθημάτων οδηγεί σε νευρώσεις και ψυχοσωματικές ασθένειες. Ένα παιδί έχει το δικαίωμα να είναι θυμωμένο ή στεναχωρημένο. Θα πρέπει να αφεθεί να θρηνήσει πάνω από ένα χαμένο παιχνίδι ή να κλάψει όταν πονάει. Η απαγόρευση των αρνητικών συναισθημάτων, στην εκδήλωσή τους, είναι η απαγόρευση να είσαι ο ίδιος, να είσαι αυθόρμητος. Το καθήκον μας ως γονείς είναι να διδάξουμε στο παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του χωρίς ενδοιασμούς.
6. Όταν το παιδί φοβάται κάτι, είναι πολύ σημαντικό να του δώσουμε την απαραίτητη στήριξη. Να μάθουμε στο παιδί ότι το πιο σημαντικό πράγμα είναι η αξία της προσπάθειας. Άσχετα με το αποτέλεσμα -επιτυχημένο ή μη- θα έχει πετύχει μόνο και μόνο επειδή προσπάθησε αρκετά για κάτι. Επίσης, να το μάθουμε ότι κανένας δεν είναι ατρόμητος και ότι ο καθένας μας έχει κάτι που φοβάται. Και είναι γενναίος όποιος προσπαθεί να ξεπεράσει τις φοβίες του. Εάν το παιδί σας φοβάται κάτι, μοιραστείτε μαζί του τις δικές σας αναμνήσεις και εμπειρίες για το πώς μάθατε εσείς να αντιμετωπίζετε και να ξεπερνάτε τις φοβίες σας.
7. Δίνοντας στο παιδί δικαίωμα επιλογής, το διδάσκουμε να ακούει τον εαυτό του και να μην φοβάται να απορρίπτει προσφορές που είναι αντίθετες με τις πεποιθήσεις, τις επιθυμίες ή τα συμφέροντά του. Τα παιδιά που ακολουθούν ή αποδέχονται πράγματα που έχουν επιλεγεί από άλλους για εκείνα, μεγαλώνουν παθητικά, εξαρτώμενα και εύκολα χειραγωγούνται από την εξουσία κάποιου άλλου. Όταν απαιτείτε αδιαμφισβήτητη υπακοή από το παιδί σας, σκεφτείτε 20 χρόνια μπροστά. Θέλετε πραγματικά να γίνει ένας ενήλικας που υπακούει σε όλους και δεν προσπαθεί να υπερασπιστεί τη θέση του;
9. “Δεν πειράζει! Θα προσπαθήσεις πάλι. Πιστεύω σε σένα! Κανείς δεν το κατάφερε αμέσως”. Είναι φράσεις που πρέπει να λέμε στο παιδί μας σε περίπτωση αποτυχίας (ακόμα και σε ένα πολύ κακό βαθμό). Το παιδί θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι κάθε επιτυχημένο άτομο έχει κάνει λάθη και ότι τα λάθη βοηθούν στην ανάπτυξη της επιμονής και της υπομονής. Το πιο σημαντικό, όμως, δείχνουν ότι οι αποτυχίες του δεν θα έχουν καμία σχέση με το πόσο το αγαπάμε.
10. “Πώς αισθάνεσαι;” “Πώς ήταν η μέρα σου;” «Δουλέψτε» μεθοδικά το πλησίασμα και την επικοινωνία με το παιδί εξασφαλίζοντας το διάλογο μέσω του οποίου θα καλλιεργηθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Το μυστικό του διαλόγου είναι να νιώθει το παιδί ελεύθερο, ώστε να εκφράσει με κάποιο τρόπο τον εσωτερικό του κόσμο και τα προβλήματα που το απασχολούν. Μπορεί να ακούσουμε πράγματα που δεν τα είχαμε φαντασθεί, εάν βέβαια μιλήσει ελεύθερα και με ειλικρίνεια.
