Γιατί τα μαγουλάκια του είναι τόσο φουσκωμένα; Γιατί ενώ κλαίει δεν έχει δάκρυα; Οι ειδικοί μας εξηγούν όλα αυτά τα αινίγματα που αφορούν το νεογέννητο σας.
Μελετάτε τα χαρακτηριστικά του μωρού σας από την ημέρα που γεννήθηκε, προσπαθώντας να ανακαλύψετε πώς προέκυψαν τα μεγάλα μάτια του και τα στραβά ποδαράκια του. Δεν περιμένατε να σας μοιάζει απόλυτα, ούτε όμως και να είναι τόσο διαφορετικό. Ποτέ δεν έχετε ξαναδεί κάτι τέτοιο. Εάν το μικρό σας μπορούσε να μιλήσει, θα σας έλεγε πολλά ενδιαφέροντα πράγματα για το σώμα του. Ας δούμε μαζί μερικά από αυτά.
Το μωρό σας μπορεί να κάνει πιπί κάθε μία έως τρεις ώρες και κακά πολλές φορές την ημέρα. Μεγάλη ταλαιπωρία για το δερματάκι του. Αλλά υπάρχει άλλος ένας ένοχος για το κοκκίνισμα του ποπού του: τα κακά ενός μωρού είναι πολύ πιο όξινα από των ανηλίκων. Το πεπτικό σύστημα δεν είναι ακόμη σε θέση να διασπάσει όλους τους υδατάνθρακες του γάλακτος, φυσικού ή τεχνητού. Στο κάτω μέρος του εντέρου γίνεται ζύμωση των υδατανθράκων που έχουν απομείνει δημιουργώντας αέρια και όξινα ακόμη και αφρώδη κόπρανα. Έτσι τα κακά ερεθίζουν το ήδη ευαίσθητο δέρμα του μικρού. Το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι συχνές αλλαγές της πάνας και άφθονη κρέμα.
Μπορώ να αναπνέω μόνο από τη μύτη ακόμη
Αυτό συμβαίνει γιατί στα νεογέννητα ο λάρυγγας βρίσκεται πιο ψηλά από το λαιμό σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα βρέφη και τα νήπια. Έτσι το μωρό σας μπορεί να αναπνέει ενώ θηλάζει ή ενώ πίνει από το μπιμπερό του χωρίς να υπάρχει κίνδυνος το υγρό να εισέλθει στον φάρυγγα. Ωστόσο αυτή η θέση του λάρυγγα έχει και μειονεκτήματα. Το μωρό δεν μπορεί να αναπνεύσει από το στόμα και έτσι δημιουργείται σοβαρό πρόβλημα όταν του μπουκώνει η μύτη του. Εάν το μικρό δείχνει να αγωνίζεται για να εισπνεύσει, καθαρίστε προσεκτικά τη μύτη του με μια ειδική σύριγγα με σφαιρική άκρη. Θα αρχίσει να αναπνέει από το στόμα μετά από λίγους μήνες.
Τον πρώτο καιρό δεν θα βγάζω δάκρυα
Όσο κι αν κλαίει το μικρό σας, τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του δεν θα δείτε δάκρυα να τρέχουν στα παχουλά μαγουλάκια του. Στην αρχή, οι δακρυγόνοι αδένες, που βρίσκονται στην εξωτερική πλευρά κάθε ματιού και παράγουν τα δάκρυα, παράγουν υγρό αρκετό μόνο για να διατηρείται ο βολβός του ματιού υγρός. Επιπλέον, οι δακρυγόνοι πόροι μπορεί να έχουν φραχτεί τελείως ή εν μέρει στη διάρκεια του τοκετού. Χρειάζονται από έναν έως έξι μήνες για να ανοίξουν πλήρως.
Μην με κουνάτε, παρακαλώ! Είναι πολύ επικίνδυνο
Ο εγκέφαλος του μωρού δεν έχει ακόμη αρκετό «περιτύλιγμα» μυελίνης, ενός λιπαρού μονωτικού υλικού των νεύρων, κι έτσι είναι σχετικά βαρύς και πυκνός. Ενώ το απαλό κούνημα κάνει καλό (κατά παράδοξο τρόπο αρκεί ένα λεπτό της ώρας για να σταματήσει ένα μωράκι να κλαίει), το απότομο ταρακούνημα κάνει τον εγκέφαλο να κινείται μπρος και πίσω μέσα στο κεφάλι. Το αποτέλεσμα είναι να σπάνε μικρά αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου, να προκαλείται αιμορραγία, βλάβη, ακόμη και θάνατος. Τους πρώτους έξι μήνες το περιτύλιγμα της μυελίνης αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς γύρω από τα νεύρα που ελέγχουν την αισθητηριακή και την κινητική λειτουργία. Σιγά-σιγά καλύπτονται και τα νεύρα που εμπλέκονται στις γνωστικές λειτουργίες. Τα νεύρα που συμμετέχουν στις νοητικές δεξιότητες υψηλού επιπέδου, όπως η διαμόρφωση προθέσεων και σχεδιασμού, συχνά μένουν ακάλυπτες μέχρι την ενηλικίωση.
Παθαίνω εύκολα αφυδάτωση
Το σώμα των ενηλίκων αποτελείται, κατά μέσο όρο, από 52-65% νερό. Στα μωρά το ποσοστό του νερού είναι ακόμη μεγαλύτερο (75-80% του βάρους τους). Παρόλ’ αυτά, κινδυνεύουν από αφυδάτωση περισσότερο από τα μεγαλύτερα παιδιά και τους ενήλικες. Αυτό συμβαίνει γιατί τα βρέφη έχουν ρυθμό μεταβολισμού δύο με τρεις φορές πιο γρήγορο από των ενηλίκων, ο οποίος προκαλεί μεγαλύτερη αποβολή νερού. Για να δείτε εάν το μικρό σας έχει αφυδατωθεί βάλτε το μικρό σας δαχτυλάκι στο στόμα του. Εάν το νιώσετε υγρό, το μωρό είναι εντάξει. Εάν είναι ξηρό και κολλώδες χρειάζεται γάλα. Εάν δεν μπορείτε να κρίνετε με σιγουριά καλέστε το γιατρό, ώστε να είστε ασφαλείς.
Δεν μπορώ να ρυθμίσω τη θερμοκρασία του σώματός μου
Στα μωρά, ο θυρεοειδής αδένας, που λειτουργεί ως εσωτερικός θερμοστάτης για ολόκληρο το σώμα, δεν έχει ακόμη ωριμάσει και δεν λειτουργεί πολύ αποτελεσματικά. Και σε αντίθεση με τα μεγαλύτερα παιδιά και τους μεγάλους, το μωρό δεν μπορεί ακόμη να ριγήσει και να ανεβάσει τη θερμοκρασία του σώματός του. Από την άλλη πλευρά, ούτε όταν ζεσταίνεται πολύ οι ιδρωτοποιοί αδένες επαρκούν για να μειώσουν τη θερμοκρασία. Αρχίζουν και λειτουργούν σωστά μετά την όγδοη εβδομάδα. Τους πρώτους δυο μήνες, λοιπόν, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος να χάνει ή να παράγει πολύ περισσότερη θερμότητα.
Ευτυχώς το μικρό σας έχει πολύ λίπος (12% του βάρους του κατά τη γέννηση, 25% του βάρους τον έκτο μήνα) το οποίο λειτουργεί ως μονωτικό όταν πέφτει η θερμοκρασία του σώματός του. Επιπλέον, έχει ένα ειδικό απόθεμα λίπους αποθηκευμένο σε διάφορα μέρη, όπως το πίσω μέρος του λαιμού, το οποίο αξιοποιεί για την άμεση παραγωγή θερμότητας.
Υπάρχει λόγος που τα μάγουλά μου είναι παχουλά
Ο λόγος είναι ότι κάτω από το δέρμα υπάρχει ένα ειδικό στρώμα λίπους που ονομάζεται παρειακό. Το λιπώδες αυτό στρώμα δεν χρησιμεύει μόνο για να κάνει το μικρό σας ακαταμάχητο στα φιλιά, αλλά υποστηρίζει το σαγόνι στη διάρκεια του θηλασμού, όσο το μωρό μαθαίνει ακόμη να συντονίζει το σαγόνι, τα χείλη, τα μάγουλα και τη γλώσσα του.
Τα νύχια των ποδιών μου δείχνουν ότι μεγαλώνουν προς τα μέσα, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια.
Οι γονείς νομίζουν συχνά ότι τα νύχια των ποδιών του μωρού τους μεγαλώνουν προς τα μέσα γιατί μοιάζουν να ενσωματώνονται στο δέρμα και η γύρω περιοχή κοκκινίζει. Τις περισσότερες φορές, όμως, δεν υπάρχει πρόβλημα. Απλώς τα νύχια του μωρού λυγίζουν και καμπυλώνουν εύκολα και γενικά είναι πιο βαθιά ριζωμένα στο δέρμα σε σύγκριση με των ενηλίκων.
Οι κινήσεις μου είναι παράξενες
Όταν γεννιέται, οι περιοχές του εγκεφάλου του μωρού που έχουν αναπτυχθεί περισσότερο είναι εκείνες που ελέγχουν τα αντανακλαστικά και τις κρίσιμες λειτουργίες, όπως ο καρδιακός παλμός. Η παρεγκεφαλίδα, η οποία συντονίζει τις κινήσεις της, δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως. Έτσι οι κινήσεις του μωρού σας μοιάζουν τυχαίες και σπασμωδικές ενώ πολλές από αυτές είναι ακούσιες, οφείλονται στα αντανακλαστικά. Αλλά οι διακλαδώσεις των νεύρων του εγκεφάλου εξακολουθούν να δημιουργούνται και η μυελίνη που τυλίγει τα νεύρα θα επιταχύνει τη μετάδοση των μηνυμάτων. Μέσα σε λίγους μήνες, οι κινήσεις του μωρού θα γίνουν πιο ομαλές και ολοένα πιο ελεγχόμενες.
Με την συνεργασία της κας Χρυσάνθης Λαθήρα (παιδίατρος)