Ο θηλασμός είναι μια δεξιότητα που πρέπει να κατακτήσετε. Η μαία και σύμβουλος θηλασμού IBCLC Γεωργία Λεζέ μοιράζεται μαζί μας γνώσεις και εμπειρία για το πώς να έχετε έναν εύκολο και «επιτυχημένο» θηλασμό Ο θηλασμός είναι μια πράξη αγάπης, αφοσίωσης και προσφοράς προς το μωρό από τη μητέρα. Μια πρωτόγνωρη εμπειρία που συχνά όμως μας επιφορτίζει με πολλές ανασφάλειες και φόβους: «Χορταίνει το μωρό μου; Είναι καλό το γάλα μου; Γιατί πονάω όταν θηλάζω; Είναι επαρκής η φροντίδα που προσφέρω στο μωρό μου;». Αυτές είναι οι κοινές απορίες – ερωτήσεις που όλοι οι σύμβουλοι θηλασμού και μαίες καλούμαστε να απαντήσουμε καθημερινά.
Η αρχή του θηλασμού
Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός και το ίδιο ισχύει και για τον θηλασμό. Στοχεύστε στο να κάνετε μια πολύ καλή αρχή, δίνοντας έμφαση στις παρακάτω οδηγίες. Προετοιμαστείτε στην εγκυμοσύνη. Αναζητήστε συμβούλους θηλασμού μαίες και παρακολουθήστε τα ειδικευμένα σεμινάρια θηλασμού που απευθύνονται σε μαμάδες που θέλουν να θηλάσουν. Στα προγράμματα αυτά θα ενημερωθείτε για όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τον νέο σας ρόλο. Πώς θα κάνετε τη «σωστή» αρχή, πώς θα θηλάσετε ανώδυνα, πώς θα ξέρετε με ποια συχνότητα και διάρκεια τρώει το μωρό, πώς θα καταλάβετε ότι τα πράγματα πάνε καλά στον θηλασμό και πολλά άλλα. Αν γνωρίζετε όλα τα παραπάνω, έχετε 20% μεγαλύτερες πιθανότητες για έναν επιτυχημένο θηλασμό. Θηλάστε μέσα στην πρώτη ώρα μετά τη γέννηση. Το πρώτο γεύμα του μωρού σας πρέπει να γίνει μέσα στην πρώτη ώρα. Τότε το μωρό σας βρίσκεται σε θέση να σας επιδείξει τις εντυπωσιακές του δυνατότητες μέσω του έμφυτου αντανακλαστικού θηλασμού που έχει ήδη από την 11η εβδομάδα εγκυμοσύνης. Για να ενθαρρύνετε το αίσθημα άνεσης, ασφάλειας και ζεστασιάς θα πρέπει να ζητήσετε από τη μαία σας, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν, το μωρό σας να παραμείνει αναπόσπαστο στην αγκαλιά σας αμέσως μετά τον τοκετό. Διαδικασίες όπως η ζύγιση, η μέτρηση ύψους, η χορήγηση βιταμίνης Κ, η επίσκεψη στους συγγενείς κ.λπ. μπορούν να περιμένουν μέχρι την ολοκλήρωση του πρώτου γεύματος του μωρού σας. Τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από το να νιώσει το μωρό σας πως βρίσκεται σε ένα καινούργιο αλλά γνώριμο και ασφαλές περιβάλλον, την αγκαλιά της μαμάς του. Μέσα σε περίπου 50 λεπτά θα κάνει χαρακτηριστικές κινήσεις με το σώμα και το κεφαλάκι του (baby crawling) και θα πιάσει σχεδόν μόνο του τη θηλή σας. Είναι πολύ εντυπωσιακό το τι μπορεί να κάνει το μωρό σας ήδη από τις πρώτες στιγμές της ζωής του, όταν κι εμείς δημιουργούμε συνθήκες προστασίας για τη φύση μας. Θηλάστε δέρμα με δέρμα. Τις πρώτες ημέρες κατά τις οποίες και η μαμά αλλά και το μωρό μαθαίνουν στον θηλασμό, κάθε εμπόδιο επαφής στη διάρκεια ενός γεύματος θα πρέπει να απομακρύνεται. Για να γίνεται ο θηλασμός περισσότερο παραγωγικός, το μωρό σας να διατηρεί το ενδιαφέρον του στο στήθος, απομυζά μεγαλύτερη ποσότητα γάλακτος και έτσι χάνει λιγότερο βάρος, ενώ παράλληλα εκλείπει ο κίνδυνος του ίκτερου. Η επαφή δέρμα με δέρμα προσφέρει επίσης μοναδικά πλεονεκτήματα για το μωρό σας, καθώς μέσω αυτής το μωρό νιώθει «εσάς». Μέσω μίμησης φτιάχνει επαρκή καρδιακό και αναπνευστικό ρυθμό, παράλληλα λαμβάνει μοναδικά αντισώματα έναντι άλλων παθογόνων με τα οποία πιθανόν να έρχεται σε επαφή. Τα ρουχαλάκια είναι όμορφα, αλλά μέχρι περίπου το 4ο-5ο 24ωρο και έως να αποκτήσετε αμφότεροι κάποια ευχέρεια στον θηλασμό, καλό είναι στη διάρκεια του γεύματος να τα απομακρύνετε. Ετσι το μωρό σας θα θηλάζει αναπόσπαστο και με πολύ ενδιαφέρον! Κάντε συνδιαμονή – room in. H συγκατοίκηση με το μωρό σας από το πρώτο λεπτό της γέννησης και καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής σας στο μαιευτήριο είναι εξαιρετικά σημαντική για τον θηλασμό. Μέσω αυτής θα μπορείτε να ανταποκρίνεστε αμέσως στα σημάδια πείνας του μωρού σας και έτσι να θηλάζετε απεριόριστα, αποκλειστικά και κατά βούληση το μωρό σας. Αυτή σας η ενέργεια τείνει να μειώνει κατά 70% όλες τις επιπλοκές και τα προβλήματα στον θηλασμό, όπως μεγαλύτερη απώλεια βάρους του μωρού, ίκτερος, υπερφόρτωση, πληγωμένες θηλές, μαστίτιδα. Μη διστάσετε λοιπόν να γίνετε εξαρχής «αυτοκόλλητοι συγκάτοικοι». Το room in θα σας δώσει μια μοναδική ευκαιρία να γνωριστείτε πολύ καλά με το μωρό σας και με τη βοήθεια των μαιών να επιστρέψετε στο σπίτι με αυτοπεποίθηση. Θηλάστε απεριόριστα και κατά βούληση το μωρό σας. Η συχνότητα των γευμάτων και η διάρκειά τους δεν θα πρέπει να καθορίζονται από το δικό σας ρολόι αλλά από την όρεξη του μωρού σας που πρέπει να μεγαλώνει. Δεν υπάρχει όριο στην προσφορά κατά τον θηλασμό! Το μωράκι σας πρέπει να μπαίνει στο στήθος όποτε το ζητάει και να μένει εκεί για όσο το ζητάει μέχρι να ικανοποιήσει την όρεξή του και μόνο του να αφήσει ευχαριστημένο το στήθος σας. Μην το διακόπτετε! Για το πρώτο 24ωρο της ζωής του το μωρό σας θα φάει από 0-7 φορές με μέση διάρκεια γεύματος τα 40 λεπτά. Στο δεύτερο 24ωρο το μωρό σας θα φάει 8-11 φορές, γεύματα τα οποία έχουν μεγάλη διάρκεια, κυρίως πάνω από μία ώρα, και είναι εξαιρετικά βασικά για τον ίκτερο και το βάρος του. Από το τρίτο 24ωρο έως και τον δεύτερο μήνα το μωρό σας τρώει 8-14 φορές την ημέρα με μέση διάρκεια γεύματος τα 40 λεπτά (από 10 λεπτά έως και 90 λεπτά) και περίπου κάθε 2-2 1/2 ώρες. Μπορεί να ξυπνήσει και σε λιγότερο από μία ώρα κάποιες φορές μέσα στην ημέρα για να ζητήσει και πάλι φαγητό – αυτό είναι φυσιολογικό και δεν πρέπει να σας ανησυχεί. Το κάνει κυρίως για να αυξήσει το γάλα σας, να αισθανθεί ασφάλεια και σιγουριά. Θηλάστε με σωστή τεχνική. Υπάρχουν πολλές θέσεις θηλασμού που μπορείτε να επιλέξετε. Με κύριες τη στάση αγκαλιά, κάτω από τη μασχάλη και ξαπλωμένη στο πλάι. Ομως το πώς αγκαλιάζετε το μωρό σας και προσφέρετε το στήθος σας παίζει σημαντικό ρόλο για την άνεση του σώματός σας. Οχι τόσο για τη σωστή τεχνική στον θηλασμό. Για να είναι ο θηλασμός άνετος, θα πρέπει να προσφέρετε στο μωρό σας σωστά το στήθος σας. Η σωστή πρόσφυση, όπως ονομάζεται, κάνει τον θηλασμό πιο αποτελεσματικό και ανώδυνο. Προσπαθήστε με τη βοήθεια της μαίας συμβούλου θηλασμού σας να μάθετε πώς θα τοποθετείτε σωστά το μωρό σας, βάζοντας το μεγαλύτερο κομμάτι της θηλαίας άλω μέσα στο στόμα του και διατηρώντας σταθερά το κεφαλάκι του προσκολλημένο στο στήθος σας. Με λίγη εξάσκηση τα πράγματα είναι πολύ εύκολα και απλά. Ζητήστε κατάλληλη καθοδήγηση και όλα γίνονται αυτόματα, σύντομα! Θηλάστε με τα πρώτα σημάδια πείνας Το μωρό σας όταν πεινάει το δείχνει, και μάλιστα πολύ έντονα. Δοκιμάστε να του προσφέρετε το στήθος σας όποτε σας δείχνει ότι πιπιλάει έντονα τα χεράκια του, αν του γαργαλάτε το μαγουλάκι και προσπαθεί να πιάσει το δάχτυλό σας, εάν προσπαθεί να πάρει θέση θηλασμού ή δαγκώνει και πιπιλάει τη μύτη ή το πιγούνι σας. Αυτές οι τόσο αστείες ενέργειές του είναι σημάδια πως πρέπει να του προσφέρετε και πάλι το στήθος σας. Προσπαθήστε να το κάνετε πριν αρχίσει να κλαίει ή να γκρινιάζει έντονα, καθότι στη φάση αυτή μπορεί ο εκνευρισμός του να είναι μεγάλος και μετά να αρνηθεί το στήθος σας. Αποφύγετε την υπερφόρτωση. Η συσσώρευση γάλακτος στο στήθος μπορεί να επιφέρει προβλήματα. Μετά το τρίτο 24ωρο, όταν θα νιώθετε πως το γάλα κατεβαίνει, παρατηρείτε το στήθος σας συστηματικά. Εάν έπειτα από κάποιο γεύμα του μωρού σας το στήθος σας παραμένει γεμάτο ή έχει κάποιες σκληρές περιοχές σαν γρομπαλάκια, μην το αμελείτε. Εφαρμόστε άμεσα ζεστές κομπρέσες, μασάζ και αντλήστε το γάλα αυτό με θήλαστρο ή με το χέρι σας. Ετσι θα αποφύγετε την υπερφόρτωση και τα προβλήματα παραγωγής που αυτή μπορεί να προκαλέσει. Βρείτε την κατάλληλη βοήθεια. Ο θηλασμός δυστυχώς δεν είναι αυτόματος. Εχει τα δικά του μυστικά και τεχνική που συχνά σώζει από δυσκολίες. Αν και εσείς δυσκολεύεστε στην εφαρμογή του, μην αργείτε. Καλέστε για βοήθεια έναν ειδικευμένο σύμβουλο θηλασμού που θα λύσει κάθε σας απορία και θα σας βοηθήσει στην πράξη. Καμία μαμά δεν απαιτείται να τα ξέρει όλα εξαρχής. Κρατώντας τα παραπάνω και εφαρμόζοντάς τα στην πράξη, και ο δικός σας θηλασμός θα είναι επιτυχημένος!