Ο ρόλος της αυτοεκτίμησης στην επιτυχία του παιδιού σας

Σκεφτήκατε ποτέ για το μέλλον του παιδιού σας και είπατε κάτι όπως «δε με πειράζει αν δεν είναι ποτέ πλούσιο και διάσημο εφ’ όσον είναι ευτυχισμένο»; Μερικοί γονείς θέλουν τα παιδιά τους να αισθάνονται καλά για τον εαυτό τους πρώτα, ενώ κάποιοι άλλοι θα διδάξουν στα παιδιά τους ότι η αυτοεκτίμηση προέρχεται από την επίτευξη των στόχων. Στην πραγματικότητα, μια καλή αίσθηση αυτοεκτίμησης αποτελεί βασικό στοιχείο του κινήτρου. Τα δυστυχισμένα παιδιά είναι απίθανο να θέλουν την επιτυχία ή ακόμα και να πιστέψουν ότι μπορούν να πετύχουν. Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι αντί μιας υγιούς αίσθησης αυτοεκτίμησης που προέρχεται από κίνητρα και επίτευγμα, γίνεται το αντίστροφο. Πολλές τρέχουσες έρευνες για τα κίνητρα βασίζονται στη θεωρία αυτοπροσδιορισμού, η οποία υποθέτει ότι τα ανθρώπινα όντα έχουν φυσικά κίνητρα για εξερεύνηση και ανάπτυξη, αλλά ότι αυτή η φυσική τάση μπορεί να ενισχυθεί ή να περιοριστεί από εξωτερικούς παράγοντες όπως η οικογένεια, η κοινωνία, και ο πολιτισμός. Η αυτοπροσδιοριστική θεωρία υποδηλώνει ότι τα κίνητρα μπορεί να είναι εγγενή ή εξωγενή. Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι μπορούν να παρακινηθούν να μάθουν και να αναπτυχθούν είτε λόγω της ευχαρίστησης και της αίσθησης επιτυχίας που αποκτούν από την ίδια τη δραστηριότητα (εγγενή), είτε λόγω ανταμοιβών ή συνεπειών που είναι ξεχωριστές από τη δραστηριότητα (εξωγενή). Η αγορά ενός βιβλίου, επειδή φαίνεται ενδιαφέρον, αποτελεί παράδειγμα ενδογενών κινήτρων. Η αγορά ενός βιβλίου για να μελετήσετε και να περάσετε μια εξέταση είναι μια ενέργεια εξωγενούς κινήτρου. Κανένα από αυτά δεν είναι «καλύτερο» από το άλλο, αλλά οι γονείς και οι δάσκαλοι καταλαβαίνουν ότι οι άνθρωποι που έχουν πιο ενδογενή κίνητρα θα χρειαστούν λιγότερη ώθηση ή ενθάρρυνση για μάθηση. Τρεις παράγοντες επηρεάζουν το επίπεδο των κινήτρων ενός ατόμου: η ικανότητα, η αυτονομία και η συσχέτιση. Κάθε ένας από αυτούς τους παράγοντες είναι μια βασική ανάγκη για τα ανθρώπινα όντα, και το αν αυτο’ι πληρούνται ή αποτυγχάνουν θα επηρεάσουν το κίνητρο αυτού του ατόμου. Η ικανότητα βασίζεται στην προσπάθεια να αισθανθεί κανείς ικανός και επιτυχημένος. Αυτονομία σημαίνει να έχεις τον έλεγχο της δικής σου ζωής, να είσαι σε θέση να «είσαι ο εαυτός σου». Η συσχέτιση είναι η ανθρώπινη ανάγκη να αλληλεπιδράσεις με τους άλλους και να σχηματίσεις σχέσεις. Οι γονείς δημιουργούν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση των παιδιών τους με τον κατάλληλο έπαινο, δίνοντας τα κατάλληλα επίπεδα ευθύνης για την ηλικία και την αναπτυξιακή φάση του παιδιού και παρέχοντας άνευ όρων αγάπη και σεβασμό. Κάθε ένα από αυτά συνδέεται στενά με τις ανάγκες για ικανότητα, αυτονομία και συσχέτιση. Όταν ένα παιδί επαινείται ότι έχει κάνει κάτι καλά, η ανάγκη του για ικανότητα ικανοποιείται. Είναι σημαντικό να μην το υπερεκτιμάτε ή να μην πείτε σε ένα παιδί ότι έχει κάνει καλά όταν είναι σαφές ότι δεν το έχει. Ένα παιδί που δεν είναι σίγουρο αν ο έπαινος είναι γνήσιος θα δυσκολευτεί να ικανοποιήσει την ανάγκη για ικανότητα μετέπειτα στη ζωή. Πρέπει να είστε ξεκάθαροι ότι επαινείτε το παιδί, όχι τη δράση. Εάν ένα παιδί σας φέρει ένα σχέδιο, λέγοντάς του «είσαι πολύ καλός στο σχέδιο», χτίζει αυτοεκτίμηση και ανταποκρίνεται στην ανάγκη για ικανότητα με τέτοιο τρόπο που το «αυτό είναι ένα πολύ καλό σχέδιο» δεν το κάνει. Τα παιδιά πρέπει να έχουν τα κατάλληλα επίπεδα ευθύνης. Αυτό μπορεί να ποικίλλει από το να ζητάτε από ένα μικρό παιδί να βοηθήσει με την τακτοποίηση των λαχανικών, με το να επιτρέψετε σε ένα μεγαλύτερο παιδί να γυρίσει περπατώντας στο σπίτι με φίλους ή με το να αφήσετε τον έφηβο να επιλέξει το χρώμα για το υπνοδωμάτιό του. Το να δίνεται στα παιδιά η ευκαιρία να αισθάνονται έλεγχο θα δημιουργήσει αυτοεκτίμηση και θα ικανοποιήσει την ανάγκη τους για αυτονομία. Το κίνητρο για επίτευξη φαίνεται να προέρχεται από την αυτοεκτίμηση, και όχι η αυτοεκτίμηση να προέρχεται από την επίτευξη. Η αυτοεκτίμηση που βασίζεται στα επιτεύγματα τείνει να είναι πιο εύθραυστη. Οι άνθρωποι που βασίζουν την αίσθηση αυτοπεποίθησης σε αυτά που έχουν επιτύχει χρειάζονται περισσότερη επιβεβαίωση και συγκρίνονται περισσότερο με τους άλλους. Τα παιδιά που μαθαίνουν ότι η αξία τους προέρχεται από αυτά που έχουν κάνει, και όχι από το ποιοι είναι, είναι πιθανότερο να εξελιχθούν σε ανασφαλείς ενήλικες. Μερικές φορές τα παιδιά πρέπει να ενημερώνονται για το τι πρέπει να κάνουν. Αυτό είναι εξωγενές κίνητρο, αλλά μπορεί να γίνει εσωτερικοποιημένο. Κάθε γονέας απάντησε κάποια στιγμή στην ερώτηση του παιδιού «γιατί πρέπει να το κάνω αυτό;» με το «γιατί έτσι είπα!», αλλά ένα παιδί που καθαρίζει το δωμάτιό του διότι του έχουν πει να το κάνει, μπορεί να διαπιστώσει ότι απολαμβάνει να έχει καθαρό χώρο και έτσι να αναπτύξει μια αίσθηση ολοκλήρωσης για την επίτευξη της εργασίας. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να δει τον εαυτό του ως τακτικό άτομο, ανταποκρινόμενο στην ανάγκη του για αυτονομία, καθαρίζοντας από μόνο του. Αυτό εξακολουθεί να είναι ένα εξωγενές κίνητρο. Λίγα παιδιά θα καθαρίσουν το δωμάτιό τους για την αγάπη της δραστηριότητας, αλλά όσο περισσότερο εσωτερικεύεται, τόσο περισσότερο το παιδί μπορεί να ανταποκριθεί στις βασικές αυτές ανάγκες και να αναπτύξει γνήσια αυτοεκτίμηση. Κάθε υγιής γονέας θέλει το παιδί του να είναι ευτυχισμένο και να βάλει τα δυνατά του. Η θεωρία αυτοπροσδιορισμού δείχνει ότι τα παιδιά που ικανοποιούν τις ανάγκες τους για ικανότητα, αυτονομία και συσχέτιση θα αισθάνονται καλά για τον εαυτό τους και έτσι θα αποκτήσουν κίνητρα για ανάπτυξη και επιτυχία.