Όλοι έχουμε ακούσει ότι δεν πρέπει να φωνάζουμε στα παιδιά, δεν καταφέρνουμε όμως πάντα να ακολουθήσουμε αυτόν τον κανόνα. Αρκετοί γονείς ίσως δεν πιστεύουν ότι αυτή η στάση τους μπορεί πραγματικά να βλάψει το παιδί τους, οι περισσότεροι ωστόσο απλώς έχουν στιγμές που δεν καταφέρνουν να συγκρατήσουν την ένταση ή και την αγωνία τους.
Όσον αφορά την πρώτη περίπτωση, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις του θυμού μας στα παιδιά: Εκτός από το ότι είναι πιθανό να καταλήξουν να μας φοβούνται καθώς δεν είναι σε θέση να ερμηνεύσουν σωστά τη συμπεριφορά μας, η στάση μας αυτή τα κάνει να νιώθουν ότι τα υποβιβάζουμε και επηρεάζει την ανάπτυξη του χαρακτήρα τους.
Ταυτόχρονα, η συγκεκριμένη μέθοδος πειθάρχησης των παιδιών δεν λειτουργεί! Σύμφωνα με έρευνα, τα νήπια έχουν 80% πιθανότητες να επαναλάβουν μέσα στην ίδια μέρα την πράξη για την οποία δέχθηκαν επίπληξη, είτε αυτή έγινε σε ήρεμο τόνο, είτε με φωνές, είτε σε συνδυασμό με σωματική τιμωρία.
Παρ’ όλα αυτά, τη στιγμή που ο δίχρονος γιος σας ετοιμάζεται να σκαρφαλώσει ανάποδα στην πλάτη του καναπέ ή η πεντάχρονη κόρη σας χτυπά τη φίλη της γιατί δεν θέλει να μοιραστεί ένα παιχνίδι, ίσως δυσκολεύεστε να θυμηθείτε αυτές τις πληροφορίες. Οι παρακάτω συμβουλές θα διευκολύνουν αρκετά την κατάσταση.
Πάρτε μια ανάσα
Κάποιες φορές το πρόβλημα το έχουμε εμείς: Μια πράξη του παιδιού μας που θα βρίσκαμε ελαφρώς ενοχλητική υπό φυσιολογικές συνθήκες, μπορεί να μας φέρει στα όριά μας μετά από μια δύσκολη μέρα στη δουλειά ή σε συνδυασμό με έναν έντονο πονοκέφαλο. Πριν αντιδράσετε στην… τοιχογραφία του παιδιού, δώστε λίγο χρόνο στον εαυτό σας να πάρει μια βαθιά ανάσα και να ηρεμήσει. Αν πάντοτε δυσκολεύεστε να παραμείνετε ψύχραιμοι αμέσως μετά τη δουλειά, ζητήστε από τον ή την σύντροφό σας να αναλαμβάνει το παιδί εκείνη την ώρα, μέχρι να καταφέρετε να χαλαρώσετε.
Ισχυροί ψίθυροι
Όσο φωνάζουμε, τα παιδιά μας απαντούν επίσης με φωνές. Εξάλλου πιθανότατα εξ αρχής είχαν αγγίξει πολύ υψηλά ντεσιμπέλ! Αντιθέτως, όταν η φωνή μας είναι αυστηρή, ήπια και χαμηλόφωνη, πρέπει να προσπαθήσουν για να ακούσουν τι τους λέμε – και σχεδόν πάντα θα το κάνουν. Όσο πιο ήρεμα και γλυκά τους μιλήσουμε, τόσο πιο πιθανό είναι να δώσουν σημασία στα λόγια μας.
Εξιχνιάστε τα αίτια
Όσο παράλογη και αν σας φαίνεται η συμπεριφορά του νηπίου σας, ποτέ δεν είναι απολύτως αναίτια. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η αντίδρασή του είναι ανάλογη του μεγέθους του προβλήματος: Απλώς δεν ξέρει ακόμη πώς να εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του, με αποτέλεσμα να έχει διαρκείς «εκρήξεις». Προκειμένου να το βοηθήσετε, πρέπει να φανείτε παρατηρητικοί. Όταν καταλάβετε ποιο γεγονός ήταν η αιτία του κακού, δώστε του εσείς τις λέξεις που ψάχνει. Πείτε του: «Ξέρω ότι δεν σου άρεσε που η Μαρία δεν ήθελε να παίξετε, αλλά έπρεπε να της πεις ότι θύμωσες και όχι να τη χτυπήσεις».
Δώστε τους προσοχή
Ίσως ο πιο συνηθισμένος λόγος για τα ξεσπάσματα των μικρών μας να είναι η ανάγκη τους να ασχοληθούμε περισσότερο μαζί τους. Πολλές φορές, όταν βλέπουν ότι έχουμε επικεντρωθεί σε μια συζήτηση με «μεγάλους» και δεν τους δίνουμε σημασία, δεν τα ενδιαφέρει αν θα τα μαλώσουμε ή αν θα τους πούμε ένα μεγάλο μπράβο: Τους αρκεί που θα τα κοιτάξουμε και θα τους απευθύνουμε το λόγο. Επομένως, είναι προτιμότερο να αντιδρούμε όσο λιγότερο γίνεται όταν κάνουν κάτι κακό και να επιδιώκουμε να τα επιβραβεύουμε ακόμη και αν η συμπεριφορά τους είναι απλώς ανεκτή.
Κατεβάστε τον πήχη
Μερικές φορές ξεχνάμε ότι τα παιδιά μας δεν είναι ακόμη σε θέση να κάνουν πολλά πράγματα, και κυρίως υπομονή. Μην περιμένετε ο δίχρονος γιος σας να μπορέσει να παραμείνει ήρεμος μετά από μια ολόκληρη μέρα κατά τη διάρκεια της οποίας κάνατε μαζί ψώνια και τακτοποιούσατε εκκρεμότητες. Αντ’ αυτού, οργανώστε το κοινό σας πρόγραμμα λαμβάνοντας υπόψη σας όσο περισσότερο γίνεται το στάδιο της ανάπτυξής του, και όταν αυτό δεν είναι εφικτό θυμίστε στον εαυτό σας ότι δεν φταίει εκείνος για τα ξεσπάσματά του.
Κάντε το λόγο σας συμβόλαιο
Όσο συνεννοήσιμη και αν είναι η κόρη σας, είναι σίγουρο ότι υπάρχουν στιγμές που επιλέγει να σας αγνοήσει. Σε εκείνες τις περιπτώσεις είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην φαίνεστε ανακόλουθοι σε αυτά που της λέτε. Για παράδειγμα, αν της πείτε «Μην ξαναπάρεις το παιχνίδι του Γιωργάκη, γιατί θα γυρίσουμε σπίτι», και μετά της το επαναλάβετε άλλες πέντε φορές ενώ παραμένετε στην παιδική χαρά, θα καταλάβει ότι μπλοφάρετε και δεν θα σας ακούσει. Οι ξεκάθαροι κανόνες και η τήρηση των συνεπειών τους θα σας βοηθήσουν να επικοινωνείτε καλύτερα μαζί της και να μην χάνετε την ψυχραιμία σας.
Βρείτε τις ομοιότητες
Σίγουρα σας έχει συμβεί κάποια στιγμή ένας εργοδότης ή προϊστάμενος να αντιμετωπίζει τα λάθη σας με φωνές. Πώς σας έκανε να αισθανθείτε αυτή η στάση; Πιθανότατα νιώθατε ντροπιασμένοι και πληγωμένοι. Υπάρχει περίπτωση, μάλιστα, να μην καταφέρνατε καν να προσπεράσετε τον τόνο του και να δώσετε σημασία σε αυτό που σας έλεγε. Το ίδιο συμβαίνει και στα παιδιά μας. Όταν τους μιλάμε άσχημα, βλάπτουμε την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους και δεν τα βοηθάμε να διαχωρίσουν το λάθος από το σωστό.
Συγχωρήστε τον εαυτό σας
Όταν αποκτάμε παιδιά δεν μεταμορφωνόμαστε αυτομάτως σε αγίους. Εξακολουθούμε να έχουμε ελαττώματα και διατηρούμε το δικαίωμα να κάνουμε λάθη – ειδικά αν βλέπουμε το παιδί μας να ετοιμάζεται να αυτοτραυματιστεί μπροστά στα μάτια μας. Η σχέση σας με το μικρό σας μπορεί να αντέξει μερικά περιστατικά υψηλής έντασης, αρκεί αφού ηρεμήσετε να προσπαθείτε να του εξηγήσετε τι συνέβη. Πείτε του ότι δεν θέλατε να φωνάξετε ούτε να θυμώσετε, αλλά σας είναι δύσκολο να παραμείνετε ήρεμοι όταν δεν σας ακούει ενώ του λέτε ότι αυτό που κάνει είναι επικίνδυνο. Ζητήστε του να προσπαθήσει να συμπεριφέρεται καλύτερα και υποσχεθείτε ότι θα κάνετε το ίδιο και εσείς.