Ο πρώτος και προφανής λόγος για να στείλει κάποιος το παιδί του στην κατασκήνωση είναι η επαφή με τη φύση. Τα παιδιά που ζουν στην πόλη έχουν μάθει να λειτουργούν και να αντεπεξέρχονται στις συνθήκες ενός οργανωμένου αστικού περιβάλλοντος που απαρτίζεται – στα βασικά του στοιχεία – από το σπίτι τους, άλλα κτίρια δραστηριοτήτων και κλειστούς χώρους διασκέδασης, δρόμους και πλατείες. Οι κίνδυνοι έναντι των οποίων έχουν εκπαιδευτεί είναι κατά κύριο λόγο τα οχήματα και οι άγνωστοι άνθρωποι. Η κατασκήνωση, λοιπόν, είναι η ευκαιρία για να αποκτήσει το παιδί νέες εμπειρίες που σχετίζονται με ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον, ένα περιβάλλον μη αστικό.
Σε μια κατασκήνωση το παιδί θα εκπαιδευτεί να λειτουργεί σε ένα φυσικό περιβάλλον υπό συνθήκες ασφάλειας. Δηλαδή, θα μάθει κανόνες που δεν γνωρίζει ή δεν έχει χρειαστεί μέχρι στιγμής να εφαρμόσει, οι οποίοι σχετίζονται με τη ζωή στη φύση, και θα τους μάθει ενώ θα έχει τη βοήθεια και την εποπτεία ειδικών, εντός μιας οργανωμένης δομής.
Το μάθημα της ανεξαρτησίας
Ο δεύτερος βασικός λόγος για να στείλει κάποιος το παιδί του στην κατασκήνωση είναι εκείνος που φοβάται πιο πολύ: το μάθημα της ανεξαρτησίας. Πολλοί γονείς ανησυχούν ότι αν στείλουν τα παιδιά τους στην κατασκήνωση, εκείνα θα λειτουργούν ανεξέλεγκτα και θα χάσουν τη «σειρά» τους, δηλαδή θα βγουν εκτός «σπιτικού» προγράμματος. Αυτός ακριβώς όμως είναι ο λόγος που τα παιδιά είναι καλό να πάνε σε μια κατασκήνωση! Γιατί θα μάθουν να λειτουργούν σωστά και εκτός «σπιτικού» προγράμματος. Δηλαδή, θα εκπαιδευτούν να ακολουθούν κανόνες ορθής συμπεριφοράς σε ένα οργανωμένο κοινωνικό περιβάλλον που δεν είναι η οικογένειά τους. Και στην περίπτωση που κάποιοι επιχειρήσουν να παραβιάσουν τους κανόνες, θα αντιμετωπίσουν συγκεκριμένες κυρώσεις. Καλό είναι οι γονείς να έχουν ενημερωθεί από τους υπευθύνους της κατασκήνωσης για το πώς αντιμετωπίζονται ακόμα και τα καθημερινά φαινόμενα τσακωμών μεταξύ των παιδιών, προκειμένου να γνωρίζουν εάν οι βασικές αρχές της κατασκήνωσης συνάδουν με τις προσωπικές τους αρχές και να αισθάνονται πιο ήσυχοι ότι το παιδί τους δεν θα «παρεκτραπεί», αλλά ούτε θα γίνει θύμα ανεξέλεγκτων καταστάσεων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το παιδί θα μάθει να λειτουργεί με μεγαλύτερο βαθμό ανεξαρτησίας και υπευθυνότητας. Θα πειραματιστεί για το τι μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει. Θα χρειαστεί, εκ των πραγμάτων, να αναλάβει πρωτοβουλίες για ζητήματα και ανάγκες που μέχρι τώρα καλύπτονταν αποκλειστικά από τους γονείς. Θα μάθει ότι μπορεί μόνο του να δώσει λύσεις σε μικρά προβλήματα, κάτι που θα ενισχύσει την αυτοεκτίμησή του. Και θα δει πώς άλλα παιδιά αντιμετωπίζουν ανάλογες καταστάσεις, κάτι που θα συμβάλει στο να εμπλουτίσει τις εμπειρίες του. Το κρίσιμο είναι να αποδεχθούν οι γονείς ότι μπορούν να αφήσουν το παιδί τους να έρθει σε επαφή με νέες εμπειρίες και διαφορετικές πρακτικές, έχοντας πάντα κατά νου πως οτιδήποτε «νέο» αποτελεί πάντα αντικείμενο συζήτησης στην οικογένεια. Το όφελος που θα αποκομίσουν οι γονείς από αυτήν τη διαδικασία είναι ότι θα ανακαλύψουν με ποιον τρόπο το παιδί τους χειρίζεται τον βαθμό ανεξαρτησίας που του δόθηκε, ανοίγοντας έτσι ένα νέο κεφάλαιο στην εκπαίδευσή του.
Η επαφή με τα άλλα παιδιά
Ο τρίτος λόγος για να στείλει κανείς το παιδί του στην κατασκήνωση είναι η επαφή με τα άλλα παιδιά. Είναι σαφές ότι ένα παιδί έχει ανάγκη να κάνει παρέα με άλλα παιδιά. Αλλά όχι μόνο με αυτά που ήδη γνωρίζει. Οι ρόλοι, οι συσχετισμοί και οι ισορροπίες μέσα στην παρέα της γειτονιάς έχουν λίγο – πολύ καθοριστεί μέσα στη διάρκεια του χρόνου. Ομως το παιδί μπορεί να εξελίξει την προσωπικότητά του και τον τρόπο που αντιμετωπίζει τους συνομηλίκους του γνωρίζοντας νέα πρόσωπα και δημιουργώντας νέες παρέες. Μπορεί σε μια νέα ομάδα, ειδικά στις συνθήκες και στο πλαίσιο των εμπειριών που προσφέρει μια κατασκήνωση, το παιδί να αναλάβει έναν πιο ηγετικό ρόλο ή να αναπτύξει τις οργανωτικές του ικανότητες ή να δείξει στοιχεία του χαρακτήρα του που δεν είχε καταφέρει μέχρι τώρα να φέρει με έμφαση στην επιφάνεια λόγω των παγιωμένων καταστάσεων που επικρατούν στην παρέα της γειτονιάς ή του σχολείου.
«Θα τα καταφέρει το παιδί μου;»
Πολλοί γονείς φοβούνται ότι το παιδί τους «δεν θα τα καταφέρει» στην κατασκήνωση, επειδή τόσο το περιβάλλον όσο και οι άνθρωποι δεν του είναι οικείοι. Ωστόσο, το ίδιο ισχύει για όλα τα παιδιά της κατασκήνωσης. Οι υπεύθυνοι, άλλωστε, θεωρούν βασική προτεραιότητά τους το να κάνουν τα παιδιά να αισθανθούν άνετα και να εγκλιματιστούν. Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς θα πρέπει να συζητήσουν το θέμα αυτό με το παιδί τους. Αν απαλλαγούν από το δικό τους άγχος, θα είναι σε θέση να παρουσιάσουν την κατασκήνωση ως μια ευκαιρία για διασκέδαση και δημιουργία νέων φίλων. Ετσι, υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες και το παιδί να το δει θετικά. Εάν, παρ’ όλ’ αυτά, ούτε οι γονείς ούτε το παιδί αισθάνονται άνετα, υπάρχει πάντα η λύση να πάει το παιδί στην κατασκήνωση μαζί με έναν φίλο του. Με αυτόν τον τρόπο θα έχει μια «ασφαλή βάση» για να ανοίξει στη συνέχεια τους ορίζοντές του.
Η κατάλληλη κατασκήνωση
Εναν γονιό, όμως, απασχολεί κυρίως η ασφάλεια του παιδιού του. Υπάρχει η ανησυχία για την ποιότητα των εγκαταστάσεων, για το είδος του φαγητού που θα καταναλώσει το παιδί εκεί, για το πώς θα αντιμετωπιστεί τυχόν ατύχημα. Στην πραγματικότητα η ανασφάλεια προέρχεται από την έλλειψη προσωπικής άποψης για τον χώρο. Ετσι, ο γονιός δεν έχει παρά να επισκεφθεί ο ίδιος την υποψήφια κατασκήνωση και να εξετάσει τις εγκαταστάσεις της. Να μιλήσει με τους υπευθύνους, να γνωρίσει τους εκπαιδευτές και να μη διστάσει να τους θέσει όλες τις απορίες και τις ανησυχίες του. Με λίγα λόγια, να εξοικειωθεί και ο ίδιος με τις συνθήκες υπό τις οποίες θα ζήσει το παιδί του για το χρονικό διάστημα που θα πάει στην κατασκήνωση. Εκτός από την προσωπική αντίληψη, χρήσιμο επίσης είναι και το feedback από άλλους γονείς που έχουν στείλει τα παιδιά τους σε κατασκηνώσεις και μπορούν, εκτός από το να προτείνουν κάποια, να μοιραστούν και την δική τους εμπειρία. Τέλος, είναι σημαντικό να μην παραβλέπουμε ότι για να λειτουργήσει μια κατασκήνωση πρέπει να έχει πάρει άδεια, η οποία ανανεώνεται κάθε χρόνο από το κράτος. Αυτό σημαίνει ότι υπόκεινται σε πλήρη κι αυστηρό έλεγχο για το εάν πληρούν τους νόμιμους όρους ασφάλειας και υγιεινής.