Το πεντάχρονο παιδί σας χρησιμοποίησε μια «βρώμικη» λέξη. Και τώρα, τι; Δεν υπάρχει λόγος να αγχωθείτε. Κάποια στιγμή στη ζωή τους τα περισσότερα, αν όχι όλα τα παιδιά θα βρίσουν, είτε γιατί επαναλαμβάνουν μια καινούρια λέξη που άκουσαν, είτε γιατί περιμένουν μια συγκεκριμένη αντίδραση εκ μέρους των γονιών τους – και αυτό δεν σημαίνει απολύτως τίποτα για την ποιότητα του χαρακτήρα που αναπτύσσουν. Ωστόσο, αν το λεξιλόγιο του μικρού σας έχει αρχίσει να γίνεται… ακατάλληλο για ανηλίκους, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε.
Διατηρήστε την ψυχραιμία σας
Κατά πάσα πιθανότητα, την πρώτη φορά που θα ακούσετε το παιδί να χρησιμοποιεί μια ακατάλληλη λέξη θα το βιώσετε σαν ένα μικρό σοκ, είτε σας ανησυχήσει είτε σας φανεί αστείο. Ωστόσο, ένα νήπιο που δεν μπορεί να αντιληφθεί το περιεχόμενο της λέξης που μόλις άρθρωσε, ενδιαφέρεται μόνο για την αντίδρασή σας. Αν φωνάξετε ή γελάσετε, του δίνετε διαφορετικούς λόγους για να την επαναλάβει στο μέλλον. Αντί για αυτό, εξηγήστε του με ήρεμο τόνο ότι αυτό που είπε θα μπορούσε να στεναχωρήσει αρκετούς ανθρώπους και ότι δεν είναι καθόλου ευγενικό, για αυτό και είναι καλό να το αποφεύγουμε.
Σκεφτείτε τους λόγους
Ξέρετε ότι η μικρή σας γνωρίζει ότι αυτό που είπε ήταν κακό. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να έχει κάποιο κίνητρο για να το κάνει. Ίσως είναι ο τρόπος της να εκφράσει τον θυμό της, ίσως της φαίνεται αστείο, ίσως ήθελε να σας τραβήξει την προσοχή. Στην πρώτη περίπτωση, θα μπορούσατε να τη βοηθήσετε να εξωτερικεύσει την έντασή της προτείνοντάς της εναλλακτικές φράσεις. Στις υπόλοιπες, το ζήτημα εδράζεται στη σχέση της μαζί σας, και εκεί θα πρέπει να αναζητηθούν και οι λύσεις. Μην της δίνετε την προσοχή που ζητά αντιδρώντας έντονα στις βρισιές. Προτιμήστε να την επιβραβεύετε όταν η συμπεριφορά της είναι σωστή και – αν το κάνει για να γελάσετε – δείξτε της ότι διασκεδάζετε με τα αστεία που είναι κατάλληλα για την ηλικία της.
Βάλτε πιπέρι στο στόμα σας
Τα παιδιά δεν μπορούν να δεχθούν ότι δικαιούστε να κάνετε πράγματα απαγορευμένα σε εκείνα, και είναι απολύτως λογικό. Αν οι ίδιοι τείνετε να… εξαντλείτε τα όρια της ελληνικής γλώσσας, είναι σχεδόν αδύνατον να πείσετε το παιδί πως εκείνο θα πρέπει να αποφεύγει λέξεις που ακούει σε καθημερινή βάση. Και είναι βέβαιο πως η μεγαλύτερη βελτίωση θα σημειωθεί αν εσείς αντικαταστήσετε τις βρισιές με πιο ευπρεπείς εναλλακτικές. Ναι, ακόμη και όταν οδηγείτε.
Μην το αγχώσετε
Ένας έφηβος που βρίζει, κατά κανόνα ξέρει ακριβώς για τι πράγμα μιλάει. Όταν όμως η «κακή» λέξη έρχεται από το στόμα ενός πεντάχρονου ή εξάχρονου παιδιού, τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά. Και, είτε το παιδί το ξέρει είτε όχι, αυτή η λέξη είναι πολύ πιθανό να περιγράφει κάποια τμήματα ή λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος που συνδέονται με τη σεξουαλικότητα. Αν ο μικρός σας χρησιμοποιήσει μια τέτοια λέξη, ρωτήστε τον με ηρεμία αν ξέρει τι σημαίνει και από πού την άκουσε. Έπειτα, αν θελήσει να μάθει, εξηγήστε του τι σημαίνει χωρίς να ταραχτείτε, και προτείνετέ του ένα συνώνυμο που θεωρείτε ότι είναι πιο κατάλληλο για την ηλικία του. Με αυτόν τον τρόπο, θα του δείξετε ότι δεν υπάρχουν πράγματα που δεν μπορεί να συζητήσει μαζί σας και θα θέσετε τα θεμέλια για μία πιο ανοιχτή επικοινωνία. Πριν το καταλάβετε θα έχει φτάσει στην εφηβεία, και το καλύτερο για όλους θα είναι να απευθύνεται σε εσάς όταν έχει απορίες για τη σεξουαλικότητα.
Εστιάστε στα σημαντικά
Παρά τον παράγοντα του σοκ που συνοδεύει την εικόνα ενός τετράχρονου που βρίζει, η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι ενήλικες χρησιμοποιούμε έναν σημαντικό αριθμό τέτοιων λέξεων στην καθημερινότητά μας, και αυτό δεν μας κάνει κακούς ανθρώπους. Άλλωστε, όπως είπαμε, το συγκεκριμένο φαινόμενο πιθανότατα θα σταματήσει αν το λεξιλόγιο της υπόλοιπης οικογένειας παραμένει απαλλαγμένο από βρισιές. Σε περίπτωση που το παιδί συνεχίσει απτόητο, κάποια ήπια μορφή συνεπειών, όπως το να πέφτει για ύπνο πέντε λεπτά νωρίτερα για κάθε «κακή» λέξη, αρκεί για να σταματήσει να παρεκτρέπεται. Το σημαντικότερο είναι να μην κοιτάζουμε το δέντρο της ακατάλληλης λέξης ενώ χάνουμε το ενδεχόμενο δάσος της κακής συμπεριφοράς: Όταν τα παιδιά θέλουν να πληγώσουν το ένα το άλλο χρησιμοποιούν μια σειρά από λέξεις που μπορεί να μας ακούγονται άκακες, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο σκληρές για εκείνα. Ίσως, λοιπόν, να αξίζει να δώσετε μεγαλύτερη έμφαση αν ακούσετε το μικρό σας να χαρακτηρίζει έναν συμμαθητή του «κλαψιάρη», από ό,τι αν χρησιμοποιήσει μια βρισιά που δεν έχει ιδέα τι σημαίνει!