Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει ψελλίσει τη λέξη «κακομαθημένο» ενώ παρακολουθεί ένα πιτσιρίκι να ουρλιάζει στους γονείς του γιατί αρνούνται να του πάρουν παγωτό ή ένα πανάκριβο παιχνίδι. Όμως τα… συμπτώματα ενός κακομαθημένου παιδιού δεν είναι πάντα τα ίδια, και όσο εύκολα προχωράμε σε «διάγνωση» όταν έχουμε μπροστά μας ένα άγνωστο παιδί, τόσο δυσκολευόμαστε να τα εντοπίσουμε στο δικό μας. Αν οι παρακάτω συμπεριφορές αντανακλούν την καθημερινότητα με το παιδί σας, μάλλον είναι μια καλή στιγμή να τοποθετήσετε αυστηρότερα όρια!
Του κάνετε όλα τα χατίρια
Υπάρχουν μέρες που θα κάνατε οτιδήποτε για να μην χρειαστεί να αντιμετωπίσετε άλλο ένα ξέσπασμα του παιδιού. Πράγματι, πολλές φορές η υποχώρηση διευκολύνει πολύ τα πράγματα, ενώ συχνά είναι οι τύψεις μας που μας ωθούν στο να ικανοποιήσουμε κάθε επιθυμία των μικρών μας. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, τους μαθαίνουμε ότι με τα παράπονα και την πίεση μπορούν να πετύχουν πάντα αυτό που θέλουν. Εκτός από τα προβλήματα που δημιουργούμε για εμάς τους ίδιους, δεν τα προετοιμάζουμε αποτελεσματικά για τον πραγματικό κόσμο και για την ανάπτυξη υγιών σχέσεων στο μέλλον.
Τα λόγια σας δεν έχουν βάση
Όλα τα παιδιά απαιτούν πράγματα που ξέρουν ότι δεν μπορούν να έχουν. Είναι ο τρόπος τους να δοκιμάσουν τα όρια που τους θέτουμε και ένα φυσιολογικό στάδιο στην ανάπτυξή τους. Όταν εμείς δεν εφαρμόζουμε με συνέπεια τους κανόνες που έχουμε ορίσει, δεν εγκαθιδρύουμε συνέπειες για την παράβασή τους και αντ’ αυτού εκφέρουμε κενές απειλές, δεν βοηθάμε το παιδί να αναγνωρίσει και να αποδεχθεί ένα συγκεκριμένο πλαίσιο αποδεκτής συμπεριφοράς. Εντέλει, δεν καταφέρνουμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον αλληλοσεβασμού και ανοιχτής επικοινωνίας, πράγμα που επηρεάζει άσχημα τον χαρακτήρα του παιδιού.
Δεν το αφήνετε να στεναχωρηθεί
Οι προθέσεις σας μπορεί να είναι αγαθές, όμως όταν σπεύδετε να παρηγορήσετε το παιδί για το παραμικρό που θα του συμβεί, μακροπρόθεσμα το βλάπτετε. Η ανία, η στεναχώρια μπροστά σε μία αποτυχία, μια ζημιά που θα του στερήσει το αγαπημένο του παιχνίδι, αποτελούν προπόνηση για τα αρνητικά συναισθήματα που θα αντιμετωπίσει αργότερα στη ζωή του χωρίς το «δίχτυ ασφαλείας» της παιδικής ηλικίας. Όσο και αν σας στεναχωρεί να το βλέπετε να κλαίει, αντί να του κάνετε όλα τα χατίρια προκειμένου να χαμογελάσει και πάλι, προτιμήστε να το βοηθήσετε να βρει τρόπο να νιώσει καλύτερα από μόνο του, εξηγώντας του ότι τα αρνητικά συναισθήματα είναι παροδικά.
Το «λούζετε» στα δώρα
Όλοι θέλουμε τα μικρά μας να απολαύσουν μια παιδική ηλικία καλύτερη από τη δική μας και πολλές φορές συνδέουμε αυτή την επιθυμία μας με τα υλικά αγαθά. Ιδιαίτερα αν έχουμε την οικονομική άνεση, είναι πολύ εύκολο να παρασυρθούμε από τη χαρά στα μάτια τους και να τους αγοράζουμε διαρκώς καινούρια παιχνίδια και ρούχα. Ωστόσο, κατ’ αυτόν τον τρόπο τα παιδιά δεν μαθαίνουν να εκτιμούν αυτά που έχουν. Αντιθέτως αποκτούν υπερβολικές προσδοκίες και συνηθίζουν να αντλούν την χαρά από τα αντικείμενα και όχι τις σχέσεις ή τις εμπειρίες τους. Θυμηθείτε ότι τα δώρα θα πρέπει να αποτελούν εξαίρεση και όχι κανόνα.
Το δωροδοκείτε
Ναι, ένα τρίχρονο νήπιο έχει μεγαλύτερο πείσμα από οποιονδήποτε, όμως όσο δελεαστικό και αν είναι δεν πρέπει να του προσφέρετε ανταλλάγματα για να κάνει αυτό που πρέπει. Αν κάθε φορά που πρέπει να μαζέψει τα παιχνίδια του ή να καθίσει ήσυχο για να το ντύσετε πρέπει να του υποσχεθείτε ένα γλυκό ή μια βόλτα στην παιδική χαρά, σταδιακά θα αρχίσει να απαιτεί όλο και περισσότερα για να συμμορφωθεί. Εκτός αυτού, θα μάθει να αντλεί ευχαρίστηση από εξωτερικά κίνητρα αντί να χαίρεται με το ίδιο το καθαρό του δωμάτιο ή τη δική σας ικανοποίηση για την καλή συμπεριφορά του.
Είναι αγενές
Οι καλοί τρόποι δεν είναι ζήτημα τύπων. Μέσα από αυτούς εκφράζουμε στα αγαπημένα μας πρόσωπα ότι είμαστε ευγνώμονες ή ότι μετανιώσαμε για κάτι, ενώ παράλληλα εκπαιδευόμαστε στο να εξετάζουμε τις συνέπειες της συμπεριφοράς μας πάνω στους άλλους. Όταν αφήνουμε τα παιδιά να μιλούν ή να συμπεριφέρονται με αγένεια και έλλειψη σεβασμού, χάνουμε την ευκαιρία να τα διδάξουμε υγιέστερους τρόπους να διοχετεύουν τα συναισθήματά τους. Ταυτόχρονα, όταν γινόμαστε οι ίδιοι αποδέκτες της αγένειάς τους, η δουλειά μας ως γονείς γίνεται δυσκολότερη καθώς με την πάροδο του χρόνου υποτιμούν το ρόλο μας όλο και περισσότερο. Τέλος, αυτή η συμπεριφορά δεν πρόκειται να περιοριστεί εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος. Είναι θέμα χρόνου το παιδί να αρχίσει να προσβάλλει και άλλους ανθρώπους, πράγμα που μακροπρόθεσμα θα δυσχεράνει τις προσωπικές σχέσεις του.
Έχει τον έλεγχο
Τα παιδιά πρέπει να έχουν το περιθώριο για ορισμένες επιλογές και να καταθέτουν τη γνώμη τους για κάποιες οικογενειακές αποφάσεις, καθώς έτσι αναπτύσσουν αυτοπεποίθηση και γίνονται πιο ανεξάρτητα. Ωστόσο, τόσο η συχνότητα όσο και το περιεχόμενο αυτών των δυνατοτήτων πρέπει να είναι περιορισμένα και προαποφασισμένα από τους γονείς. Από τη μία πλευρά, όσο και αν το παιδί νομίζει ότι θέλει να αποφασίζει τα πάντα μόνο του, στην πραγματικότητα αν είχε αυτή τη δυνατότητα θα ένιωθε επιβαρυμένο με μια τεράστια ευθύνη. Εκτός αυτού, οι επιλογές του δεν γίνονται με ενήλικα κριτήρια. Έτσι, αν για παράδειγμα διαλέγει πάντα εκείνο τι θα φάει, είναι πολύ πιθανό όλες οι τροφές στο πιάτο του να αποτελούνται από πατάτες και ζυμάρι.