Δυστυχώς οι έφηβοι φυγάδες δεν αποτελούν κλισέ των αμερικανικών ταινιών: Σχεδόν όλοι οι έφηβοι θα σκεφτούν τουλάχιστον μία φορά να το σκάσουν από το σπίτι, αν και πολλοί δεν θα το κάνουν ποτέ πράξη. Αυτό πρώτα από όλα πρέπει να σας δείξει δύο πράγματα: Πρώτον, αν το παιδί σας φύγει από το σπίτι, δεν σημαίνει ότι έχει κακό χαρακτήρα. Απλώς πήρε μία λάθος απόφαση όπως και τόσοι άλλοι συνομήλικοί του. Αντίστοιχα, ούτε εσείς είστε κακοί γονείς. Έρευνες έχουν δείξει ότι μόλις το 16% των παιδιών που το σκάνε από το σπίτι το κάνουν για να αποφύγουν ένα τοξικό περιβάλλον. Στα καλά νέα, υπάρχουν αρκετά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να προλάβετε το πρόβλημα, αλλά και για να εξασφαλίσετε ότι θα επιστρέψει στο σπίτι ασφαλές, αν συμβεί κάτι τέτοιο.
Τι τα ωθεί σε αυτή την απόφαση;
Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις οι αιτίες είναι από μόνες τους ανησυχητικές, όπως για παράδειγμα η συναναστροφή με συνομήλικους που προβαίνουν σε απερίσκεπτες πράξεις, το πιο σύνηθες είναι το παιδί να προσπαθεί να ξεφύγει από τις συνέπειες ενός λάθους, οι οποίες του φαίνονται δυσβάσταχτες. Συχνά, η φυγή αποτελεί μια προσπάθεια να διεκδικήσει περισσότερη ανεξαρτησία, ιδιαίτερα αν τείνετε να είστε λίγο αυστηροί απέναντί του. Άλλοτε, η πηγή του κακού είναι ο μιμητισμός και ο ρομαντικός χαρακτήρας της συγκεκριμένης επιλογής, καθώς δεν είναι σπάνιο οι έφηβοι να αντιμετωπίζουν με θαυμασμό τέτοια φαινόμενα.
Πώς θα το προλάβετε;
Πρώτα από όλα, αφήστε του κάποιες ελευθερίες. Όσο και αν θέλετε να προστατεύσετε το έφηβο παιδί σας, δεν μπορείτε να το απομονώσετε στ’ αλήθεια από τους κινδύνους και ενδέχεται να το ωθήσετε σε επικίνδυνες επιλογές για να κατακτήσει την αυτονομία που επιθυμεί. Άλλωστε, η δυνατότητα λήψης ορισμένων αποφάσεων και η ευκαιρία να λειτουργήσει κάπως ανεξάρτητα είναι σημαντικές στα πλαίσια της πορείας του προς την ενηλικίωση. Παράλληλα, επιδιώξτε να του μεταδώσετε δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, ώστε να μην τρέχει μακριά από όταν τα πράγματα δυσκολεύουν. Τέλος, τονίστε του σε κάθε ευκαιρία ότι μπορεί να απευθυνθεί σε εσάς για οτιδήποτε του συμβεί και ότι δεν θα πάψετε να το αγαπάτε εξαιτίας ενός λάθους. Για να το πετύχετε θα πρέπει να προσπαθείτε να μην είστε υπερβολικά αυστηροί μαζί του όταν χρειάζεται να το μαλώσετε για κάτι.
Και αν φύγει;
Υπάρχει περίπτωση παρά τις προσπάθειές σας να μην αποφύγετε την ξαφνική απουσία του παιδιού από το σπίτι. Αν συμβεί κάτι τέτοιο:
- Διατηρήστε την ψυχραιμία σας: Είναι απολύτως φυσιολογικό να φοβάστε, όμως αν αφήσετε το άγχος σας να εξελιχθεί σε πανικό δεν θα καταφέρετε να αντιδράσετε έγκαιρα και αποτελεσματικά.
- Πιάστε το ακουστικό: Καλέστε στα σπίτια όλων των κοντινών φίλων του παιδιού, σε συγγενείς στους οποίους θα μπορούσε να έχει καταφύγει, σε μέρη που γνωρίζετε ότι συχνάζει.
- Καλέστε την αστυνομία: Όταν το άτομο που έχει εξαφανιστεί είναι ανήλικο, δεν ισχύει η εικοσιτετράωρη αναμονή για τη δήλωση του περιστατικού. Επίσης, καλέστε το 116000, που είναι ο αριθμός της Ευρωπαϊκής Γραμμής για τα Εξαφανισμένα Παιδιά.
- Ακονίστε τη μνήμη σας: Θυμηθείτε όσο καλύτερα μπορείτε τι φορούσε την τελευταία φορά που το είδατε και ψάξτε το δωμάτιό του για να δείτε τι πήρε μαζί του φεύγοντας. Αυτά τα στοιχεία θα βοηθήσουν τις αρχές στην αναζήτησή του.
- Διαδώστε το: Αγνοήστε τα πιθανά αισθήματα ντροπής. Αυτή τη στιγμή, το τελευταίο πράγμα που έχει σημασία είναι το τι θα σκεφτούν οι άλλοι για εσάς και το παιδί. Αναρτήστε φωτογραφίες του παιδιού στα social media και ζητήστε βοήθεια από τους χρήστες.
- Μην αποδώσετε ευθύνες: Δεν φταίτε ούτε εσείς ούτε το παιδί. Θα μπορούσε να έχει συμβεί στον καθένα.
Και όταν επιστρέψει;
Το παιδί βρίσκεται με ασφάλεια στο σπίτι και σας κατακλύζει κάθε λογής συναίσθημα. Για να αποκατασταθεί η σχέση σας και να βεβαιωθείτε ότι η φυγή δεν θα του γίνει συνήθεια, θα πρέπει να χειριστείτε την κατάσταση σωστά.
- Πάρτε λίγο χρόνο: Ναι, νιώσατε τη ζωή σας να μικραίνει, όμως δεν είναι η στιγμή να συζητήσετε. Όλοι σας είστε πολύ ταραγμένοι. Πάρτε το μία ζεστή αγκαλιά, δείξτε του πόσο χαίρεστε που γύρισε στο σπίτι και αφήστε τις εξηγήσεις για την επόμενη μέρα.
- Ρωτήστε και ακούστε: Μην το κατηγορήσετε για κάτι και μην ξεκινήσετε λέγοντάς του πόσο λάθος ήταν αυτό που έκανε. Ένα απλό «Τι έγινε;» είναι αρκετό. Να θυμάστε ότι πάνω από όλα θέλετε να καταλάβετε τι το ώθησε στη συγκεκριμένη απόφαση. Αν σας ζητήσει επιπλέον ελευθερίες, μην του υποσχεθείτε κάτι εκείνη τη στιγμή, αλλά πείτε του ότι θα το σκεφτείτε σοβαρά – και όντως σκεφτείτε το σοβαρά.
- Μιλήστε του: Είναι η σειρά σας να του πείτε πώς σας έκανε να αισθανθείτε η απουσία του. Υπενθυμίστε του την αγάπη σας και εξηγήστε του πως δεν υπάρχει πρόβλημα για το οποίο δεν μπορεί να ζητήσει τη βοήθειά σας. Αυτό ίσως αποτρέψει την επανάληψη του περιστατικού.
- Απευθυνθείτε σε ειδικό: Αν δεν είναι η πρώτη φορά που το παιδί φεύγει από το σπίτι ή αν αισθάνεστε πως δεν μπορείτε να επιδείξετε την ψυχραιμία που απαιτείται για να διαχειριστείτε την κατάσταση, το σοφότερο είναι να ζητήσετε βοήθεια από έναν ψυχολόγο που εξειδικεύεται στη συμβουλευτική οικογενειών. Εκείνος ή εκείνη θα προτείνει λύσεις και θα σας βοηθήσει να μιλήσετε για τα συναισθήματά σας.