Το γάλα αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά τρόφιμα για ένα παιδί. Συμβάλλει στην καλή υγεία και ανάπτυξή του, καθώς είναι πηγή βασικών θρεπτικών συστατικών. Κάνοντας μια ανάλυση της θρεπτικής του αξίας, παρατηρούμε ότι είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες (με κυριότερη τη λακτόζη), λιπαρά, ασβέστιο, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, σε ποσά μάλιστα που καλύπτουν ένα σημαντικό ποσοστό των ημερήσιων αναγκών του οργανισμού στα συγκεκριμένα συστατικά.
Τι του προσφέρει ένα ποτήρι γάλα
Ενδεικτικά παραθέτουμε έναν συνοπτικό πίνακα που δείχνει το ποσοστό των αναγκών σε κάποια πολύ βασικά συστατικά που καλύπτονται από ένα ποτήρι γάλα:
30% της Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης (ΣΗΠ) ασβεστίου
26% της ΣΗΠ ριβοφλαβίνης
25% της ΣΗΠ βιταμίνης D
25% της ΣΗΠ φωσφόρου
22% της ΣΗΠ βιταμίνης Β12
16% της ΣΗΠ πρωτεΐνης
11% της ΣΗΠ καλίου
10% της ΣΗΠ βιταμίνης Α
10% της ΣΗΠ νιασίνης
Τι περιέχει
Ασβέστιο. Αναλυτικότερα, όσον αφορά τα επιμέρους θρεπτικά συστατικά, στο γάλα περιέχονται σημαντικά ποσά πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και τη διατήρηση των δομών του οργανισμού, όπως το μυϊκό και το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού. Επίσης, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πηγές ασβεστίου για τον οργανισμό του. Το ασβέστιο, όπως είναι γνωστό, αποτελεί το βασικό δομικό συστατικό των οστών, ενώ σχετίζεται και με πλήθος απαραίτητων διεργασιών στον οργανισμό. Το γεγονός αυτό καθιστά σημαντική την πρόσληψή του από ομάδες με αυξημένες ανάγκες σε ασβέστιο, όπως τα παιδιά και οι έφηβοι, για την καλή ανάπτυξή τους.
Βιταμίνη D. Εκτός όμως από την υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο, το γάλα περιέχει και σημαντικά ποσά βιταμίνης D. Η συγκεκριμένη βιταμίνη, εκτός των άλλων λειτουργιών της, συμβάλλει στη βέλτιστη απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό. Αν και η βιταμίνη D συντίθεται από τον ίδιο τον οργανισμό με την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, τελευταίες μελέτες στη χώρα μας δείχνουν ότι ακόμη και σε μια ηλιόλουστη μεσογειακή χώρα όπως η Ελλάδα παρατηρούνται χαμηλά ποσά της συγκεκριμένης βιταμίνης στον πληθυσμό, γεγονός που επιβάλλει την αύξηση της διατροφικής πρόσληψης αυτής.
Βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Το γάλα περιέχει και σημαντικά ποσά βιταμινών του συμπλέγματος Β, όπως η βιοτίνη, το παντοθενικό οξύ και η ριβοφλαβίνη, οι οποίες σχετίζονται με βασικές λειτουργίες του οργανισμού, όπως η καλή λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος, η παραγωγή ενέργειας και η παροχή οξυγόνου στην καρδιά και στους μυς.
Κάλιο. Ιδιαίτερα σημαντική είναι ακόμη η περιεκτικότητά του σε κάλιο. Το κάλιο αποτελεί αντικείμενο έντονης ερευνητικής δραστηριότητας τα τελευταία χρόνια, καθώς έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης και προστασία από ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου. Γενικότερα τα γαλακτοκομικά περιέχουν υψηλά ποσά καλίου.
Αν δεν πίνει το γάλα του;
Η παιδική ηλικία αποτελεί μια περίοδο κατά την οποία οι ανάγκες σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά αυξάνονται σημαντικά, προκειμένου να επιτευχθεί ένας υγιής ρυθμός ανάπτυξης. Μεταξύ αυτών, το ασβέστιο καταλαμβάνει ιδιαίτερα σημαντική θέση, αφού, όπως ήδη αναφέρθηκε, η επαρκής πρόσληψή του είναι απαραίτητη για το «χτίσιμο» ενός γερού σκελετού. Το γάλα λοιπόν είναι σίγουρα μία από τις πλουσιότερες διαιτητικές πηγές ασβεστίου, γι’ αυτό και η καθημερινή κατανάλωσή του από τα παιδιά καλύπτει συνήθως μεγάλο μέρος των ημερήσιων αναγκών τους σε ασβέστιο. Από την άλλη, όμως, δεν αποτελεί και τη μοναδική πηγή τού εν λόγω απαραίτητου συστατικού. Ετσι, σε περιπτώσεις όπου ένα παιδί δεν συνηθίζει να καταναλώνει γάλα, οι ανάγκες του μπορούν να καλυφθούν από άλλες πηγές. Ειδικότερα, το γιαούρτι και τα τυριά είναι εξίσου καλές πηγές ασβεστίου, καθώς ένα κεσεδάκι λευκό γιαούρτι και μία μερίδα τυριού (30 γραμμάρια, δηλαδή 1 φέτα του τοστ ή 1 κομμάτι σε μέγεθος σπιρτόκουτου) προσφέρουν αντίστοιχη ποσότητα ασβεστίου συγκριτικά με το γάλα. Βέβαια, στην περίπτωση των τυριών είναι σημαντικό να εφαρμόζεται ο «κανόνας του μέτρου», καθώς τα περισσότερα από αυτά, πέρα από το ασβέστιο, έχουν και υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, θερμίδες και νάτριο. Από την άλλη, ένα μέρος της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης ασβεστίου μπορεί να καλυφθεί και από άλλες πηγές, όπως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το μπρόκολο, ορισμένα όσπρια και ξηροί καρποί (ξερά φασόλια, αμύγδαλα, σουσάμι), καθώς και μικρά ψάρια που καταναλώνονται με τα κόκαλα (σαρδέλα, αθερίνα, γαύρος).
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον Χάρη Γεωργακάκη, κλινικό διαιτολόγο – διατροφολόγο, MSc, αντιπρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιαγγειακής Υγείας και Διατροφής
