Oταν ο ένας γονιός λέει «μη φας πάλι γλυκό, το έχεις παρακάνει» και ο άλλος παρεμβαίνει «άσε το παιδί, δε θα πάθει τίποτα, σταμάτα να το καταπιέζεις», ή όταν ο ένας γονιός κάνει την παρατήρηση «βγάλε επιτέλους το χέρι από το στόμα, θα αρρωστήσεις από τα μικρόβια» και ο άλλος διαφωνεί λέγοντας «θα αφήσεις το παιδί να σκληραγωγηθεί ή το θες να ζει σ’ ένα αποστειρωμένο περιβάλλον», τότε το μόνο σίγουρο είναι ότι το παιδί θα μείνει να κοιτάζει αποσβολωμένο.
Μπαμπάς από τον Αρη, μαμά από την Αφροδίτη
Προφανώς οι γονείς μπορεί να έχουν χαρακτήρες που διαφέρουν, να έχουν άλλη προσέγγιση για μια σειρά θεμάτων που σχετίζονται με την ανατροφή του παιδιού και τις καθημερινές του συνήθειες. Ωστόσο, στο κομμάτι της διαπαιδαγώγησής του, καθώς και της τήρησης κάποιων βασικών κανόνων, οι γονείς θα πρέπει να τηρούν κοινή γραμμή, ώστε να μη βάζουν το παιδί στη διαδικασία να επιλέξει «στρατόπεδο» και να συμμαχήσει με αυτόν που το βολεύει κάθε φορά. Τα παιδιά άλλωστε, όσοι δεν το έχουμε καταλάβει ακόμη, είναι εξυπνότερα από εμάς και από πολύ μικρή ηλικία έχουν τα… όπλα να μας «χρησιμοποιούν» και να πετυχαίνουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αυτό που θέλουν. Το να πούμε βέβαια στους γονείς που βρίσκονται στην ηλικία των 30 ή 40 ετών να αλλάξουν χαρακτήρα, είναι μάλλον ανέφικτο. Μπορούν όμως για χάρη του παιδιού να αφήσουν στην άκρη τις διαφορές και τους εγωισμούς και κατόπιν συνεννόησης να συναποφασίσουν συγκεκριμένα όρια και κανόνες που θα θέσουν στο παιδί. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η «συμμαχία» των γονέων είναι κλειδί τόσο για την ισορροπία στην οικογένεια όσο και για την ψυχική υγεία του παιδιού.
Κοινή γραμμή
Το μυστικό για να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα η κοινή στάση των γονιών, είναι να μεταδώσουν στο παιδί πως ό,τι κάνουν, το κάνουν από αγάπη και όχι για να το τιμωρήσουν. Και βέβαια για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να αποφεύγονται αυταρχικές συμπεριφορές, φωνές, ξεσπάσματα και κάθε είδους ακρότητες. Προϋπόθεση για να επικρατήσει η απαραίτητη ηρεμία είναι βέβαια να έχει προηγηθεί συμφωνία μεταξύ των γονέων για το πώς θα αντιμετωπίσουν διάφορες καταστάσεις. Αν αυτό δεν συμβαίνει, τότε αρχίζουν τα προβλήματα και οι εντάσεις. Κι αυτό, διότι ο ένας από τους δύο τις περισσότερες φορές είναι πιο ελαστικός σε σχέση με τον άλλο και μπορεί να κάνει τα στραβά μάτια. Και συνήθως αυτός ο κάποιος – αν και υπάρχουν αρκετές εξαιρέσεις – είναι ο πατέρας. Αν και στις σύγχρονες οικογένειες ο πατέρας αναλαμβάνει ολοένα και περισσότερες ευθύνες απέναντι στο παιδί, παρ’ όλα αυτά η διαπαιδαγώγησή του γίνεται συνήθως από τη μητέρα του. Μαζί περνούν περισσότερο χρόνο, μαζί παίζουν, τρώνε, βγαίνουν βόλτα. Είναι φυσικό, δηλαδή, να βάζει η ίδια στην καθημερινότητά της τα όρια που νομίζει. Ο πατέρας λόγω της δουλειάς μπορεί να βλέπει το παιδί λιγότερες ώρες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αρκετοί μπαμπάδες ακολουθούν τη λογική «κάνω τα χατίρια του παιδιού για να περνάει καλά μαζί μου, άλλωστε έχουμε τόσο λίγο χρόνο μαζί για να μου είναι μουτρωμένο». Αυτό ακούγεται εύλογο, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να επηρεάσει την ψυχοσύνθεση του παιδιού, καθώς στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας καλείται να έχει μια συμπεριφορά Α και ορισμένες ώρες μια συμπεριφορά Β.
Η ψυχολογία του παιδιού
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα παιδιά που βιώνουν εκ διαμέτρου αντίθετες συμπεριφορές από τους δύο γονείς για ένα συγκεκριμένο ζήτημα, ενδεχομένως να εμφανίσουν προβλήματα συμπεριφοράς. Εισέρχονται δηλαδή, σε μία κατάσταση σύγχυσης μην μπορώντας να καταλάβουν γιατί διαφωνούν οι γονείς τους. Εκεί, το παιδί, θέλοντας και μη, θα επιλέξει να «συμμαχήσει» με τον γονιό που το… συμφέρει. Η κατάσταση σε πιο μικρές ηλικίες μπορεί να είναι σχετικά ελεγχόμενη. Οσο όμως το παιδί μεγαλώνει, επισημαίνουν οι επιστήμονες, βρίσκει ολοένα και περισσότερους τρόπους να πετύχει αυτό που θέλει. Προσεγγίζει, δηλαδή, τον γονιό που συμβαδίζει με το συμφέρον του, γνωρίζοντας ότι θα υποστηρίξει τα θέλω του.
Η συμμαχία των γονιών
Τι γίνεται λοιπόν όταν ο μπαμπάς λέει «μαύρο» και η μαμά «άσπρο»; Πώς επηρεάζεται το παιδί και πώς μπορούν να αποφευχθούν τέτοιου είδους φαινόμενα προς όφελος όλων;
Κρατηθείτε μακριά από τη λογική των διαφορετικών «στρατοπέδων». Μπείτε στην ίδια… ομάδα με τον άλλο γονιό, ώστε το παιδί να μην καλείται να επιλέγει τη μία ή την άλλη πλευρά. Οταν οι διαφωνίες είναι θεμελιώδεις, τότε συζητήστε χωρίς να είναι μπροστά το παιδί. Ακούστε τα επιχειρήματα του άλλου, εξηγήστε τα δικά σας και βρείτε μια λύση. Υποστηρίξτε τον άλλο γονιό μπροστά στο παιδί ακόμη και αν εσείς διαφωνείτε. Οι πατεράδες πολλές φορές λόγω εγωισμού ή ακόμη γιατί μπορεί να θέλουν να δείξουν στο παιδί ότι «στην οικογένεια έχω εγώ το πάνω χέρι» δεν σέβονται τη συμφωνία που έχουν κάνει με το έτερον ήμισυ για την αντιμετώπιση μιας κατάστασης. Και κάπου εκεί αρχίζουν τα… παρατράγουδα. Εάν αποφασίσατε πως θα ακολουθήσετε κοινή τακτική, δεν χωρούν πισωγυρίσματα. Το να κάθεστε στη… γωνία, όταν ο άλλος προσπαθεί να συνετίσει το παιδί, δεν είναι η σωστή τακτική. Δεν θα κάνει καλό ούτε στο παιδί, αλλά ούτε και στην ισορροπία της οικογένειάς σας.