Από την πρώτη φορά που το αφήσατε στον παιδικό σταθμό και μετά, το παιδί σας περνά όλο και περισσότερο χρόνο χωρίς εσάς. Τώρα, που έχει φτάσει πλέον στη σχολική ηλικία, έχει μια ολόκληρη ζωή εκτός σπιτιού! Και, δυστυχώς, η εικόνα σας για αυτή δεν είναι πάντα τόσο ολοκληρωμένη όσο θα έπρεπε. Πολλά παιδιά που υφίστανται περιστατικά σχολικού εκφοβισμού διστάζουν να μιλήσουν στους γονείς τους, από φόβο ότι θα χαρακτηριστούν «καρφιά» ή θα αντιμετωπίσουν αντίποινα. Πώς, λοιπόν, θα μπορέσετε να καταλάβετε αν το μικρό σας σάς κρύβει κάτι τόσο τραυματικό; Και μπορείτε να κάνετε κάτι για να βελτιώσετε την κατάσταση;
Οι τέσσερις πιο συνηθισμένοι τύποι του σχολικού εκφοβισμού
Λεκτικό Bullying
Πρόκειται για τη χρήση επιθετικού λόγου που περιλαμβάνει χαρακτηρισμούς, απειλές και απρεπή σχόλια για τα χαρακτηριστικά του θύματος. Συνήθως το παιδί που ασκεί το bullying επιτίθεται στην εμφάνιση, την εθνικότητα, τη θρησκεία, τη σεξουαλικότητα ή τις τυχόν αναπηρίες του άλλου παιδιού.
Πώς θα καταλάβετε αν συμβαίνει στο παιδί σας;
Συνήθως θα είστε σε θέση να παρατηρήσετε πως έχει κλειστεί στον εαυτό του, έχει γίνει κυκλοθυμικό ή έχει αλλάξει τις διατροφικές του συνήθειες. Πολλά παιδιά ζητούν πλαγίως βοήθεια, κάνοντας ερωτήσεις όπως: «Πιστεύεις ότι είμαι άσχημη;». Ο χαρακτηρισμός που ελπίζουν να διαψεύσετε είναι αυτός που χρησιμοποιεί το παιδί που τα εκφοβίζει.
Τι να κάνετε
Μέσα από τη συμπεριφορά σας δείξτε του πως όλοι οι άνθρωποι αξίζουν σεβασμό και μάθετέ του να τον διεκδικεί για τον εαυτό του και να τον προσφέρει στους άλλους. Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση και την ανεξαρτησία του και προτείνετέ του να απαντήσει στο παιδί που δημιουργεί το πρόβλημα λέγοντάς του με σίγουρο τόνο «Σταμάτα» ή «Άφησέ με ήσυχο».
Σωματικό Bullying
Σε αυτή την περίπτωση ο θύτης επιτίθεται στο θύμα με χτυπήματα, κλωτσιές, τρικλοποδιές, αλλά και σπρωξίματα και ανεπιθύμητα αγγίγματα.
Πώς θα καταλάβετε αν συμβαίνει στο παιδί σας;
Είναι πολύ πιθανό να μην σας το πει. Επομένως δώστε σημασία σε τυχόν σημάδια στο σώμα του που δεν μπορεί να σας εξηγήσει ικανοποιητικά, σε χαμένα ή κατεστραμμένα ρούχα, αλλά και σε συχνά παράπονα για πονοκεφάλους ή πόνους στην κοιλιά.
Τι να κάνετε
Την επόμενη φορά που θα το δείτε, ξεκινήστε μια χαλαρή κουβέντα για την ημέρα του, εστιάζοντας στο πώς ήταν το σχολείο, τα διαλείμματα ή η διαδρομή της επιστροφής. Αν το δείτε να απαντά σφιγμένα, ρωτήστε αν υπάρχει κάποιος που του κάνει κακό. Συγκρατήστε όσο περισσότερα συγκεκριμένα στοιχεία μπορείτε για τα περιστατικά και εξηγήστε στο παιδί ότι είναι απολύτως αναγκαίο να ενημερωθεί ο δάσκαλος ή η δασκάλα του. Μην επιχειρήσετε να λύσετε μόνοι σας το πρόβλημα επικοινωνώντας με τους γονείς του άλλου παιδιού.
Bullying δια του αποκλεισμού
Αυτή η μορφή σχολικού εκφοβισμού συνίσταται στην προσπάθεια απομόνωσης του θύματος ή στον αποκλεισμό του από συγκεκριμένες δραστηριότητες ή τοποθεσίες. Για παράδειγμα, μπορεί οι συμμαθητές του να παριστάνουν ότι είναι αόρατο ή να μην το αφήνουν να καθίσει σε ένα συγκεκριμένο σημείο του προαυλίου.
Πώς θα καταλάβετε αν συμβαίνει στο παιδί σας;
Και σε αυτή την περίπτωση, οι συχνές εναλλαγές στη διάθεση του παιδιού αποτελούν την κυριότερη ένδειξη. Ακόμη ενδέχεται το μικρό σας να αποτραβιέται στον εαυτό του και να αποφεύγει τις συναναστροφές με συνομηλίκους του. Το γεγονός ότι αυτός ο τύπος εκφοβισμού δεν περιλαμβάνει σωματική βία δεν σημαίνει και ότι είναι ακίνδυνος: Η κοινωνική απομόνωση μπορεί να κάνει μεγάλο κακό στην ψυχολογία ενός παιδιού. Αυτό το είδος bullying είναι πιο συνηθισμένο μεταξύ κοριτσιών.
Τι να κάνετε
Κάθε βράδυ να ρωτάτε τα παιδιά σας πώς ήταν η μέρα τους και να τους δείχνετε πως είστε κοντά τους για ό,τι χρειαστούν και πως τα αγαπάτε. Βοηθήστε τα να καλλιεργήσουν τα ταλέντα και τα ενδιαφέροντά τους μέσα από εξωσχολικές δραστηριότητες, στα πλαίσια των οποίων θα καταφέρουν να κάνουν και καινούριους φίλους.
Διαδικτυακό Bullying
Τα κινητά επιτρέπουν στα παιδιά να παρενοχλούν τους συμμαθητές τους χωρίς να είναι ανάγκη να βρίσκονται στον ίδιο χώρο. Ο εκφοβισμός μπορεί να συμπεριλαμβάνει χαρακτηρισμούς, ψέματα και φήμες, επιθετικά μηνύματα και απειλές.
Πώς θα καταλάβετε αν συμβαίνει στο παιδί σας;
Τα παιδιά που δέχονται αυτού του είδους το bullying τείνουν να περνούν όλο και περισσότερο χρόνο στα κοινωνικά δίκτυα, ενώ παράλληλα μοιάζουν λυπημένα και αγχωμένα. Άλλες ενδείξεις είναι οι δυσκολίες στον ύπνο, η ξαφνική άρνηση να πάνε στο σχολείο ή η ξαφνική επιθυμία να εγκαταλείψουν δραστηριότητες που λάτρευαν.
Τι να κάνετε
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα με το διαδικτυακό bullying είναι ότι μπορεί να διαρκεί όσες ώρες το παιδί είναι ξύπνιο. Επομένως, το πρώτο σας βήμα θα πρέπει να είναι τα όρια στο χρόνο χρήσης του internet. Έπειτα, θα πρέπει να του μιλήσετε για το τι συνιστά αυτού του είδους τον εκφοβισμό και να του εξηγήσετε πως δεν θα είναι «καρφί» αν ζητήσει τη βοήθεια ενός ενήλικα για κάτι που το βλάπτει και που είναι πάνω από τον έλεγχό του. Αν το παιδί σάς μιλήσει για ένα τέτοιο περιστατικό, είναι πολύ σημαντικό να αντιδράσετε ψύχραιμα και ενθαρρυντικά. Ακόμη και αν μέσα στη διήγησή του υπάρχει κάποια δική του συμπεριφορά που δεν εγκρίνετε, το σημαντικότερο είναι το ότι επέλεξε να ζητήσει τη βοήθειά σας, πράγμα που θέλετε να κάνει και στο μέλλον αν χρειαστεί. Συγκεντρώστε όσο περισσότερα στοιχεία και μηνύματα μπορείτε και απευθυνθείτε στο δάσκαλό του.