Η δυσκοιλιότητα ταλαιπωρεί το 15% του πληθυσμού στον δυτικό κόσμο και είναι συχνότερη στις γυναίκες και στους ηλικιωμένους. Πρόκειται για μια διαταραχή των συνηθειών του εντέρου. Η φυσιολογική συχνότητα των κενώσεων είναι από τρεις φορές την ημέρα έως τρεις φορές την εβδομάδα.
Βέβαια, κάθε περίπτωση εξατομικεύεται και οποιαδήποτε αλλαγή των συνηθειών του εντέρου, ακόμα και αν εξακολουθεί να βρίσκεται εντός του φυσιολογικού εύρους, πρέπει να διερευνάται.
Οταν λοιπόν παρατηρείται μείωση της συχνότητας των κενώσεων, δυσκολία κατά την κένωση και αλλαγή της σύστασής τους (τα κόπρανα γίνονται σκληρά και αποβάλλονται με δυσκολία), τότε μιλάμε για δυσκοιλιότητα. Τι φταίει;
Τι την προκαλεί
Οι κακές συνήθειες
Οι αγχώδεις και έντονοι ρυθμοί ζωής είναι μια από τις πιο σημαντικές αιτίες δυσκοιλιότητας. Οι άνθρωποι σήμερα είναι πολύ πιεσμένοι χρονικά, με αποτέλεσμα να τρέφονται λανθασμένα, να μην ενυδατώνουν σωστά τον οργανισμό τους και να έχουν ελάχιστο χρόνο για άσκηση. Μπορεί μάλιστα να είναι τόσο απασχολημένοι που να αγνοούν «το κάλεσμα της φύσης» και να αναβάλλουν την επίσκεψή τους στην τουαλέτα επειδή έχουν άλλα να κάνουν εκείνη τη στιγμή. Επιπλέον, μια διατροφή φτωχή σε υγρά και φυτικές ίνες επιτείνει ακόμα περισσότερο το πρόβλημα.
Τι να κάνετε:
* Αυξήστε την κατανάλωση φυτικών ινών, τόσο αδιάλυτων (λαχανικά, φρούτα με τη φλούδα, καστανό ρύζι, προϊόντα ολικής άλεσης) όσο και διαλυτών (φρούτα, φρεσκοστυμμένοι χυμοί, ξηροί καρποί, βρόμη).
* Πίνετε περισσότερα υγρά. Οι ειδικοί συστήνουν να πίνετε καθημερινά έξι-οκτώ ποτήρια νερό ή φρεσκοστυμμένους χυμούς.
* Μην αγνοείτε τα αντανακλαστικά του εντέρου σας επειδή βιάζεστε.
* Η συστηματική γυμναστική διεγείρει το έντερο και βελτιώνει τη γαστρεντερική λειτουργία.
Οι ασθένειες του ταξιδιώτη
Η δυσκοιλιότητα είναι κοινό πρόβλημα όταν βρίσκεστε σε διακοπές. Η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών σας είτε των δραστηριοτήτων σας μπορεί να σαμποτάρει το έντερο.
Τι να κάνετε:
* Πάρτε προβιοτικά για να επαναφέρετε την ισορροπία στο γαστρεντερικό σύστημα.
* Οταν ταξιδεύετε, φροντίστε να κάνετε συχνά στάσεις (αν είστε με αυτοκίνητο) και να κινείστε. Αν είστε στο αεροπλάνο, να σηκώνεστε τακτικά και να περπατάτε.
Τα φάρμακά σας
Υπάρχουν κάποια φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα, περιορίζοντας την κινητικότητα του εντέρου. Τέτοια είναι ορισμένα αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη, σκευάσματα σιδήρου, αντιδιαρροϊκά φάρμακα, ορισμένα αντικαταθλιπτικά κ.ά.
Τι να κάνετε:
* Διαβάστε την ετικέτα. Αν είστε επιρρεπείς στη δυσκοιλιότητα, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας για τα συστατικά των φαρμάκων και πώς αυτά μπορεί να προκαλούν ή να επιδεινώνουν το πρόβλημα.
* Συμπεριλάβετε πολλές φυτικές ίνες και νερό στο καθημερινό σας διαιτολόγιο και προσπαθήστε να γυμνάζεστε τακτικά.
Οι ορμονικές αλλαγές
Η δυσκοιλιότητα πριν από την έμμηνο ρύση ή στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι συνήθης, καθώς τα υψηλά επίπεδα προγεστερόνης έχουν ως αποτέλεσμα να «χαλαρώνουν» το σύστημα του οργανισμού και τα πάντα να λειτουργούν πιο αργά. Κατά την εγκυμοσύνη η μήτρα μπορεί να ασκεί πίεση στο έντερο, επιδεινώνοντας το πρόβλημα.
Τι να κάνετε:
* Αυξήστε τη φυσική δραστηριότητα και καταναλώστε περισσότερες φυτικές ίνες.
Πότε να πάτε στον γιατρό
Η επίσκεψη στον γιατρό θεωρείται σημαντική για όλους τους πάσχοντες, προκειμένου να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η δυσκοιλιότητα να προκαλείται από άλλα οργανικά αίτια (νευροπάθειες, υποθυρεοειδισμό, νεοπλασίες του παχέος εντέρου κ.λπ.). Για τον αποκλεισμό αυτών των καταστάσεων, ο γιατρός, εκτός από την κλινική εξέταση, θα συστήσει και εξετάσεις αίματος, ενδεχομένως και κολονοσκόπηση, κυρίως αν η δυσκοιλιότητα παρουσιάστηκε τους τελευταίους 6-12 μήνες και συνυπάρχει με συμπτώματα όπως η αναιμία, ο χαμηλός πυρετός, αίμα κατά την κένωση και απώλεια βάρους. Επίσης, ο ειδικός θα σας ρωτήσει αν ακολουθείτε κάποια φαρμακευτική αγωγή, δεδομένου ότι ορισμένα φάρμακα προκαλούν δυσκοιλιότητα.
Για το καλό του εντέρου
Stress control
Οταν είστε σε κατάσταση έντονου στρες, τότε μπορεί να έχετε ενοχλήσεις στο έντερο (π.χ. φούσκωμα, πόνο), που υπό άλλες συνθήκες δεν θα παρουσιάζονταν. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ορμόνες του στρες επηρεάζουν την κινητικότητα και την ευαισθησία του εντέρου. Γι’ αυτό φροντίστε να κάνετε πράγματα που σας ευχαριστούν και σας χαλαρώνουν.
Keep walking
Η ήπια αεροβική άσκηση, όπως το περπάτημα (π.χ. 25 λεπτά την ημέρα) και το τρέξιμο (π.χ. 10-15 λεπτά την ημέρα), συμβάλλει στην ομαλοποίηση της λειτουργίας του εντέρου. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι όσοι ασκούνται ταλαιπωρούνται πολύ λιγότερο από πεπτικά προβλήματα, τα οποία άλλωστε οφείλονται κατά κύριο λόγο στην καθιστική ζωή. Επιπλέον, η σωματική άσκηση έχει ένα ακόμα όφελος: αποτελεί μια λύση αμέσου δράσεως για την εκτόνωση από τις συναισθηματικές φορτίσεις, που έχει φανεί ότι συνδέονται άμεσα με την ομαλή λειτουργία του εντέρου. Με άλλα λόγια, οι σωματικές δραστηριότητες συμβάλλουν στην αποφόρτιση των αρνητικών συναισθημάτων, στον καλύτερο έλεγχο του στρες, στη βελτίωση της ψυχικής διάθεσης και τελικά στην εύρυθμη λειτουργία του εντέρου.
Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα
Με αυτόν τον τρόπο λειτουργεί εύρυθμα το έντερό σας και δεν επιβαρύνονται το συκώτι και το πάγκρεας από την ξαφνική υπερκατανάλωση φαγητού.
Μην υποτιμάτε το νερό
Το νερό αποτελεί απαραίτητο συστατικό που βοηθά τις φυτικές ίνες να δράσουν στο έντερο.
Κάντε μαλάξεις με αιθέρια έλαια
Οι μαλάξεις με αιθέρια έλαια στην περιοχή της κοιλιάς μία-δύο φορές την ημέρα (δεξιόστροφα) συμβάλλουν στην ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα. Σε μία κουταλιά έλαιο βάσης (αμυγδαλέλαιο ή και ελαιόλαδο), ρίξτε τρεις σταγόνες αιθέριο έλαιο μαντζουράνας ή δεντρολίβανου. Εκτός από την κοιλιά, κάντε μαλάξεις χαμηλά στη μέση σας, δεξιά και αριστερά της σπονδυλικής στήλης (στο ύψος της κοιλιάς) και στους γλουτούς.
Φτιάξτε ένα αφέψημα
Το γλυκάνισο έχει ήπια καθαρτική δράση. Για να προετοιμάσετε το ρόφημα, συνιστάται να βράσετε ένα φλιτζάνι νερό, να ρίξετε μία κουταλιά από το βότανο και να το αφήσετε για 5-7 λεπτά. Στη συνέχεια σουρώνετε και πίνετε.
Οι συμβουλές της γιαγιάς
* Καταναλώστε μία κουταλιά ελαιόλαδο πριν από τα γεύµατα.
* Σε ένα φλιτζάνι χλιαρό νερό ρίξτε ένα κουταλάκι µέλι και τρεις σταγόνες λεµόνι.
* Μουλιάστε αποβραδίς αποξηραµένα δαµάσκηνα ή σταφίδες ή άλλα ξηρά φρούτα και το πρωί πιείτε τον ζωµό τους.
* Ρίξτε στη σαλάτα σας μία κουταλιά κολοκυθόσπορο, φύτρα, παπαρουνόσπορο ή λιναρόσπορο.