Μετά από πολύ κόπο καταφέρατε να χάσετε εκείνα τα κιλά που σας ταλαιπωρούσαν μόνο και μόνο για να τα δείτε να επιστρέφουν μετά από λίγο; Η αλήθεια είναι πως αυτό είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί πολλούς ανθρώπους και υπάρχει λόγος που η διατήρηση της απώλειας βάρους είναι τόσο δύσκολη.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να διατηρήσετε την απώλεια βάρους;
Ο ρόλος του μεταβολισμού
Ο ανθρώπινος οργανισμός δυσκολεύεται εκ φύσεως να διατηρήσει την απώλεια βάρους εξαιτίας του τρόπου που λειτουργεί ο μεταβολισμός. Όταν στερείτε από τον οργανισμό σας θερμίδες, εκείνος μπαίνει σε κατάσταση πείνας μειώνοντας τον μεταβολισμό του. Όσο πιο περιοριστική και ακραία είναι η δίαιτα που ακολουθείτε, τόσο πιο έντονα επηρεάζεται ο μεταβολισμός σας. Μάλιστα, ένας «πεσμένος» μεταβολισμός μπορεί να μην επανέλθει στα φυσιολογικά του επίπεδα ακόμη και μετά το τέλος της δίαιτας, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες αύξησης του βάρους.
Για παράδειγμα, αν ο οργανισμός σας χρειάζεται 2.000 θερμίδες για να λειτουργήσει εύρυθμα και εσείς του δίνετε μόνο 1.200 προκειμένου να αδυνατίσετε, ο μεταβολισμός σας προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα και στη συνέχεια δεν μπορεί να επανέλθει. Μόλις η στερητική δίαιτα -αναπόφευκτα- αποτύχει και ξεκινήσετε να τρώτε πάλι 2.000 θερμίδες, ο οργανισμός σας είναι πιο πιθανό να αποθηκεύσει τις 800 ως λίπος, αφού έχει μάθει ότι δεν τις χρειάζεται για να λειτουργήσει. Κάπως έτσι καταλήγετε να παίρνετε κιλά τρώγοντας απλά όπως συνηθίζατε.
Ο ρόλος των λιποκυττάρων
Κάθε φορά που καταφέρνετε να αδυνατίσετε, ίσως παρατηρείτε ότι ο οργανισμός σας έχει την τάση να επιστρέφει σε ένα συγκεκριμένο βάρος, παρά την προσπάθειά σας για το αντίθετο. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή ο οργανισμός χάνει βάρος, αλλά δε χάνει λιποκύτταρα. Τα λιποκύτταρα που έχετε χάνουν απλώς ένα ποσοστό λίπους από αυτό που περιείχαν, χωρίς να εξαφανίζονται τα ίδια.
Σκεφτείτε ότι όταν προσλαμβάνετε περισσότερες θερμίδες από όσες χρειάζεστε, το σώμα σας αποθηκεύει τις περιττές θερμίδες ως λιποκύτταρα στον λιπώδη ιστό, ακριβώς κάτω από το δέρμα σας. Καθώς αυτή η περίσσεια ενέργειας διατηρείται ως σωματικό λίπος, τα λιποκύτταρα αναπτύσσονται. Τα διογκωμένα λιποκύτταρα έχουν επίσης την τάση να συγκρατούν περισσότερο λίπος και να αναμένουν να τροφοδοτηθούν. Μόλις «γεμίσουν», διαιρούνται για να σχηματίσουν νέα λιποκύτταρα και να επαναλάβουν τη διαδικασία. Το πρόβλημα είναι ότι αφού αυτά τα λιποκύτταρα δημιουργηθούν, δεν μπορούν ποτέ να φύγουν, παρα μόνο να συρρικνωθούν.
Τα λιποκύτταρα (και συγκεκριμένα ο λευκός λιπώδης ιστός) είναι η βασική περιοχή σύνθεσης της λεπτίνης -αν είναι πλέον εμφανές ότι η ορμόνη παράγεται επίσης και σε άλλους ιστούς. Η ορμόνη της λεπτίνης ενισχύει τον μεταβολισμό σας και ειδοποιεί τον εγκέφαλό σας ότι χορτάσατε. Έχει παρατηρηθεί ότι τα περισσότερα παχύσαρκα άτομα (δηλαδή άτομα με αυξημένα λιποκύτταρα) έχουν αυξημένα επίπεδα λεπτίνης, στοιχείο που υποδεικνύει ότι συνήθως η παχυσαρκία είναι μια κατάσταση αντίστασης στη λεπτίνη. Η υπερβολική λεπτίνη μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ευαισθησία στη λεπτίνη, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε πείνα και, τελικά, σε αύξηση του βάρους.
Τι μπορείτε να κάνετε για να μην πάρετε βάρος μετά τη δίαιτα;
Το κλειδί για αδυνάτισμα με διάρκεια κρύβεται στον τρόπο που χάσατε τα κιλά εξαρχής. Συγγνώμη, αλλά οι ακραίες δίαιτες ή οι αυστηροί περιορισμοί δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ένα υγιές βάρος μακροπρόθεσμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, πρέπει να χάνετε κιλά με αργό και σταθερό ρυθμό.
Ο γενικός κανόνας για να συντηρηθείτε στο νέο σας βάρος είναι να συνεχίσετε την προσεκτική διατροφή και να αρχίσετε να προσθέτετε θερμίδες σιγά σιγά. Ο μεταβολισμός θα επανέλθει με αργούς ρυθμούς μετά τη δίαιτα, γι’ αυτό πρέπει εξίσου αργά να αυξάνετε την πρόσληψη θερμίδων.
Αυτό δε σημαίνει ότι και πάλι πρέπει να λειτουργείτε έτσι ώστε να εξασφαλίζετε καθημερινό θερμιδικό έλλειμμα και σε καμία περίπτωση να αποκλείσετε ομάδες τροφών από το διαιτολόγιό σας. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να εστιάσετε την προσπάθειά σας στην κατανάλωση νόστιμων, υγιεινών τροφών, να μένετε συνεχώς ενυδατωμένη πίνοντας νερό και αντί για γλυκά να τρώτε φρούτα στο επιδόρπιο.
