Υπάρχει τελικά ιδανικό βάρος;

Για την επίτευξη του ιδανικού βάρους έχουν γραφτεί εκατοντάδες δίαιτες και εκατομμύρια άνθρωποι έχουν περάσει αμέτρητες ώρες στέρησης και πείνας. Μάταιος κόπος ή απλώς ένας πολύ δύσκολος στόχος;

Το σωστό βάρος είναι αυτό που συνήθως έχουμε χωρίς πολλή προσπάθεια

Kατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας μπορεί να ζυγίζουμε, για παράδειγμα, 64 κιλά, αλλά εμείς πιστεύουμε ότι το τέλειο για το κορμί μας είναι τα 60. Προσπαθούμε, λοιπόν, να φτάσουμε τα 60, αλλά ακόμη και αν το καταφέρουμε κάνοντας δίαιτα, σιγά-σιγά επιστρέφουμε ξανά στα 64. Το σύνηθες βάρος μας είναι αυτό προς το οποίο ο οργανισμός μας τείνει να επιστρέφει και το οποίο διατηρούμε χωρίς πολλή προσπάθεια, εξηγούν οι ειδικοί. Πρόκειται ουσιαστικά για τα κιλά της ισορροπίας – αυτά τα οποία έχουμε όταν τρώμε με βάση την πείνα.

Το βάρος αυτό αυξομειώνεται κατά 2-3 κιλά ανάλογα με την ηλικία, την εποχή του χρόνου, τον βαθμό της φυσικής μας δραστηριότητας και το είδος της διατροφής μας. Εφόσον, όμως, εμπίπτει στο φυσιολογικό εύρος του Δείκτη Μάζας Σώματος (Δ.Μ.Σ. από 20 έως 25), τότε το βάρος μας θεωρείται σωστό.

Πρέπει να ζυγίζουμε 10 κιλά λιγότερο από τα εκατοστά του ύψους μας

Ο απλοποιημένος αυτός τρόπος υπολογισμού του σωστού βάρους, αν και είναι ευρέως διαδεδομένος, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και είναι ανεπαρκής, επειδή δεν λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, αλλά και την κατασκευή του σώματος.

Ο Δ.Μ.Σ. είναι μια ένδειξη και όχι ένας απόλυτος δείκτης

Ο Δ.Μ.Σ. (το βάρος σε κιλά διά το τετράγωνο του ύψους) είναι ένας επίσημα αναγνωρισμένος τρόπος υπολογισμού του βάρους και του κατά πόσον αυτό ανήκει στο πλαίσιο του φυσιολογικού ή όχι. Ωστόσο, πρόκειται για ένα «εργαλείο» και όχι για έναν απόλυτο δείκτη, αφού δεν λαμβάνει υπόψη του το φύλο, την ηλικία ή το ποσοστό μυϊκής μάζας του σώματος. Είναι πιθανό, δηλαδή, ένας σωματώδης και μυώδης αθλητής να έχει Δ.Μ.Σ. που αντιστοιχεί στην κατηγορία του υπέρβαρου ή ακόμη και του παχύσαρκου, χωρίς αυτό να ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Επομένως, δεν πρέπει να θεωρούμε τον Δ.Μ.Σ. ως απόλυτο δείκτη όσον αφορά τον υπολογισμό του ιδανικού βάρους.

Ο στόχος μας πρέπει να είναι το φυσιολογικό και όχι το ιδανικό βάρος

Ο όρος ιδανικό βάρος πρέπει να αντικατασταθεί από τον όρο φυσιολογικό βάρος. Ακόμη και αν θεωρούμε ότι το ιδανικό μας βάρος βρίσκεται πολύ μακριά από τα τωρινά μας κιλά, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι στόχοι αδυνατίσματος που θα θέσουμε δεν πρέπει να είναι άπιαστοι. Στην περίπτωση υπέρβαρων ή παχύσαρκων, ο στόχος είναι ένα βάρος όπου ο Δ.Μ.Σ. θα μας κατατάσσει στο εύρος του φυσιολογικού, ακόμη και αν αισθητικά αυτό απέχει από τις διαφημίσεις των περιοδικών. Το βάρος αυτό μας εξασφαλίζει και το καλύτερο δυνατό επίπεδο υγείας, που θα πρέπει να είναι και ο στόχος της οποιασδήποτε προσπάθειάς μας.

Το βάρος καθορίζεται από τα γονίδια και δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό

Είναι γεγονός ότι ανάμεσα στους ανθρώπους συχνά επικρατούν μεγάλες διαφορές όσον αφορά τα κιλά τους και το πόσο εύκολα παίρνουν ή χάνουν βάρος. Αναμφίβολα η κληρονομικότητα παίζει ρόλο, ωστόσο δεν αποτελεί τον μόνο παράγοντα ρύθμισης του βάρους μας. Ο τρόπος ζωής, η διατροφή και η άσκηση επηρεάζουν κατά 70% και περισσότερο το βάρος μας, επομένως από εμάς εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό η επίτευξη του ιδανικού βάρους.

Τα κιλά μας, αλλά και το σώμα μας, αλλάζουν με την ηλικία

Θα ήταν παράλογο να περιμένουμε ότι στα 50 μας θα φοράμε το στενό τζιν που δεν αποχωριζόμασταν στα 20. Η σύσταση του σώματός μας δεν είναι ίδια στα 20, στα 40 ή στα 70. Οι εγκυμοσύνες, η εμμηνόπαυση, το γεγονός ότι μεγαλώνοντας συνήθως σταματάμε να κάνουμε σπορ, καθώς και η μείωση του ρυθμού του μεταβολισμού που παρατηρείται με την ηλικία, αποτελούν παράγοντες που επηρεάζουν τη σύνθεση και την όψη του σώματός μας. Η ενίσχυση της σωματικής δραστηριότητας, αλλά και η ισορροπημένη διατροφή, μπορούν να συμβάλλουν στη διατήρηση της ευεξίας και της σύστασης του σώματός μας, προσφέροντας αισθητική ικανοποίηση, αλλά και καλύτερο επίπεδο υγείας.

Η κατανομή των κιλών μας έχει σημασία

Οι έρευνες αποδεικνύουν ότι η «περίσσεια» λίπους στην περιφέρεια των γλουτών (σχήμα αχλαδιού) δεν είναι τόσο επιβαρυντική για την υγεία συγκριτικά με την εναπόθεση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς (σχήμα μήλου). Έτσι, όταν η περιφέρεια της μέσης ξεπερνά τα 100 εκ. για τους άνδρες και τα 88 εκ. για τις γυναίκες, αυτό αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εκδήλωση καρδιαγγειακών νοσημάτων, υπέρτασης και σακχαρώδους διαβήτη.

Η άσκηση μας βοηθά να σταθεροποιήσουμε το βάρος μας

Η σωματική δραστηριότητα αποτελεί το μέσο, όχι τόσο για να αδυνατίσουμε, αλλά για να διατηρήσουμε σταθερό το βάρος μας, καθώς και για να αυξήσουμε τη μυϊκή μας μάζα και να μειώσουμε τον λιπώδη ιστό. Επομένως, αποτελεί το «κλειδί» για να διατηρήσουμε το βάρος μας σε φυσιολογικά επίπεδα.

Οι αυστηρές δίαιτες απορρυθμίζουν το βάρος μας

Οι αυστηρά υποθερμιδικές δίαιτες μπορεί να οδηγούν σε γρήγορη απώλεια βάρους, αλλά τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματά τους δεν φαίνεται να είναι ικανοποιητικά. Ο οργανισμός μας αντιδρά μειώνοντας αρχικά τις απώλειες σε ενέργεια, ως αντίσταση στη λιμοκτονία που του επιβάλλουμε. Στη συνέχεια, με μαθηματική ακρίβεια υποκύπτει σε γαστριμαργικές ατασθαλίες, με αποτέλεσμα τα κιλά μας να επιστρέφουν στα ίδια ή και σε μεγαλύτερα επίπεδα από τα αρχικά. Με μία όμως βασική διαφορά: Όταν χάνουμε απότομα βάρος, χάνουμε μεν λιπώδη ιστό, αλλά παράλληλα χάνουμε μυς και οστική μάζα. Όταν παίρνουμε βάρος, το σώμα μας επανακτά κυρίως λιπώδη ιστό, ο οποίος δεν «βοηθά» στις καύσεις του οργανισμού, όπως ο μυϊκός ιστός.