άν κάποιος τον έχει ζήσει έστω και μία φορά, ξέρει πολύ καλά ότι ο πόνος στη μέση είναι πολύ μεγάλη ταλαιπωρία, γιατί ουσιαστικά μας καθηλώνει και μειώνει σημαντικά την κινητικότητά μας, καθιστώντας δύσκολες όλες τις κινήσεις που προηγουμένως κάναμε χωρίς καμία σκέψη, όπως π.χ. το να σηκωθούμε από το κρεβάτι ή να καθίσουμε σε μια καρέκλα. Τι μπορούμε να κάνουμε, λοιπόν, για να βγάλουμε από τη… μέση τον πόνο, αλλά και τους κινδύνους που μπορεί να απειλήσουν τη μέση μας;
Αναγνωρίζουμε τον ένοχο
Το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τον πόνο στη μέση είναι να αναγνωρίσουμε το αίτιο πρόκλησής του ώστε να λάβουμε τα σωστά μέτρα. Είναι γεγονός ότι ένα από τα πιο συνηθισμένα αίτια του πόνου στη μέση είναι το μυϊκό πιάσιμο, ο σπασμός του μυός δηλαδή, ο οποίος προκαλείται μετά από μια απότομη κίνηση, π.χ. το άνοιγμα της μπαλκονόπορτας, ή εξαιτίας της πολύωρης κακής στάσης του σώματος. Βέβαια, η σωστή διάγνωση δεν είναι εύκολη υπόθεση και ιδιαίτερα στην περίπτωση που ο πόνος είναι οξύς, επίμονος και διαρκής (πάνω από 2-3 μέρες), τότε θα πρέπει να απευθυνθούμε στον ορθοπεδικό, ο οποίος θα μας εξετάσει προκειμένου να διαπιστώσει την αιτία της κατάστασής μας. Πέρα από τον μυϊκό σπασμό, που είναι και ο συνήθης ύποπτος του πόνου στη μέση (οσφυαλγία), υπάρχουν και πιο σοβαρά αίτια (π.χ. η δισκοκήλη, η σπονδυλοαρθρίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.τ.λ). Για να προβεί στη σωστή διάγνωση, ο γιατρός πέρα από την κλινική εξέταση πιθανότατα θα μας ζητήσει και μια ακτινογραφία, καθώς και μια αξονική, ενδεχομένως και μια μαγνητική τομογραφία. Ανάλογα με τα ευρήματα των εξετάσεων και την κλινική μας εικόνα, μπορεί να χρειαστούν και συμπληρωματικές εξετάσεις, π.χ. αιματολογικές, μέτρησης οστικής πυκνότητας κ.τ.λ.
Τα βήματα της ανακούφισης
Όταν μας πιάνει η μέση μας, το πρώτο μας βήμα για να ανακουφιστούμε είναι να ξαπλώσουμε στην πιο αναπαυτική θέση στο κρεβάτι και να ξεκουραστούμε για μια μέρα τουλάχιστον. Εάν όμως είναι απαραίτητο να παραμείνουμε στις επάλξεις και να είμαστε σε κίνηση όλη τη διάρκεια της ημέρας, τότε θα πρέπει να καταφύγουμε στο φαρμακείο. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αγωγή για τον πόνο στη μέση είναι εξατομικευμένη, εξαρτάται από την αιτία του πόνου και καλό είναι να γίνεται σε συνεργασία με τον γιατρό. Εάν, λοιπόν, διαπιστώσουμε ότι ο πόνος επιμένει παρά τις φαρμακευτικές λύσεις στις οποίες καταφύγαμε, τότε δεν έχουμε παρά να περάσουμε το κατώφλι του ορθοπεδικού.
Φρένο στον πόνο
Το πρώτο βήμα για την ανακούφιση από τον πόνο στη μέση είναι η λήψη ενός απλού παυσίπονου, όπως η παρακεταμόλη. Εάν όμως το απλό παυσίπονο αποδειχθεί ανεπαρκές (π.χ. μετά από μια μέρα λήψης ο πόνος επιμένει), τότε θα ακολουθήσουν τα μυοχαλαρωτικά και τελικά τα αντιφλεγμονώδη, τα οποία συνδυάζουν την αναλγητική και την αντιφλεγμονώδη δράση. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ασπιρίνη, μεφαιναμικό οξύ, ιβουπροφένη, νιμεσουλίδη κ.τ.λ.) δεν πρέπει να λαμβάνονται περισσότερο από 1 εβδομάδα με 10 ημέρες, ενώ αν η κατάστασή μας δεν βελτιώνεται πρέπει να απευθυνθούμε στον γιατρό μας για το ενδεχόμενο να συνεχίσουμε την αγωγή. Να σημειώσουμε επίσης ότι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη προσφέρουν ανακούφιση από τον πόνο, αλλά η λήψη τους συνδέεται με παρενέργειες στο γαστρεντερικό σύστημα, όπως η γαστρίτιδα και η γαστρορραγία, γι’ αυτό είναι χρήσιμο να λαμβάνονται με γαστροπροστατευτικά φάρμακα.
Κρέμες και επιθέματα
Εάν δεν επιθυμούμε να πάρουμε ένα χάπι από το στόμα ή ο πόνος είναι μάλλον ήπιος και πιστεύουμε ότι μπορούμε να τον διαχειριστούμε με πιο ελαφριά αγωγή, μπορούμε να καταφύγουμε σε πιο απλές λύσεις, όπως τα ζεστά ή τα κρύα επιθέματα, αναλόγως την περίπτωση, καθώς και στις κατάλληλες κρέμες. Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι:
- Η θερμοφόρα είναι ευεργετική όταν η οσφυαλγία οφείλεται σε μυϊκό σπασμό, επειδή βοηθά στη χαλάρωση των μυών. Φροντίζουμε, ωστόσο, μετά τη χρήση της να διατηρούμε ζεστή την περιοχή της μέσης.
- Οι μαλάξεις με ελαφρώς ζεστό παιδικό λάδι (baby oil) προσφέρουν ανακούφιση από τον ήπιο πόνο στη μέση εξαιτίας μυϊκού πιασίματος.
- Τα έμπλαστρα με θερμαντική δράση προκαλούν χαλάρωση του μυϊκού σπασμού και έχουν το πλεονέκτημα ότι επιτρέπουν μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων συγκριτικά με τη θερμοφόρα. Καλό είναι να μη συνδυάζονται με αντιφλεγμονώδη επειδή έχουν αρκετά ισχυρή δράση. Συνήθως τα έμπλαστρα περιέχουν μια καυστική ουσία με ισχυρή θερμαντική δράση, την καψαϊκίνη, και την ίδια ουσία περιέχουν και πολλές αλοιφές με θερμαντική δράση που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντί για τα έμπλαστρα.
- Τα ψυχρά επιθέματα (π.χ. παγοκύστεις), καθώς και τα κρύα τζελ με αναλγητική δράση, έχουν την ιδιότητα να μειώνουν τη φλεγμονή που μπορεί να προκληθεί π.χ. από έναν μυϊκό τραυματισμό στα σπορ ή κατά τη διάρκεια μιας απότομης κίνησης. Το τι ακριβώς θα χρησιμοποιήσουμε (κρύο ή ζεστό επίθεμα ή εναλλαγή των δύο) εξαρτάται από τη φύση του τραυματισμού. Πάντως, τα ψυχρά επιθέματα χρησιμοποιούνται συχνά από τους αθλητές για την ανακούφιση από τα διαστρέμματα και τους μικρούς τραυματισμούς στις προπονήσεις.
- Οι μαλάξεις με αντιφλεγμονώδεις κρέμες προσφέρουν ανακούφιση σε περίπτωση έντονου μυϊκού σπασμού. Φροντίζουμε, ωστόσο, μετά την εφαρμογή τους να κρατήσουμε τη μέση ζεστή.
Η έσχατη επιλογή
Οι επεμβάσεις στη σπονδυλική στήλη εξελίσσονται και οι χειρουργοί έχουν πλέον στη διάθεσή τους πολλές τεχνικές χειρουργικής αποκατάστασης της μέσης (π.χ. ενδοσκοπική δισκεκτομή, αντικατάσταση των σπονδύλων με εμφυτεύματα, έγχυση ορθοπεδικού τσιμέντου στους σπονδύλους κ.τ.λ.). Ωστόσο, η χειρουργική ή ενδοσκοπική επέμβαση αποτελεί την τελευταία επιλογή στη φαρέτρα του ειδικού και επιλέγεται όταν υπάρχει σοβαρή νευρική δυσλειτουργία, δηλαδή μούδιασμα ή και παράλυση του ποδιού, ή όταν οι κρίσεις οσφυαλγίας είναι συχνές και διαρκούν πολύ, μια και η επέμβαση δεν διασφαλίζει ότι δεν θα παρουσιαστεί εκ νέου πρόβλημα στη μέση.