Μερικοί εργαζόµενοι γονείς παραδέχονται ότι αναπολούν ήδη τις ηµέρες που πήγαιναν στη δουλειά. Λένε ότι όταν χάσεις κάτι που έχεις, τότε καταλαβαίνεις πόσο σου λείπει. Και στην περίπτωση της τηλεργασίας από το σπίτι, όπου φυσικά βρίσκονται και τα παιδιά, αυτό που λείπει είναι η ησυχία και ηρεµία για να είναι σε θέση κάποιος να συγκεντρωθεί και να είναι παραγωγικός.
Ο συνδυασµός του άγχους που βιώνει ένας εργαζόµενος για να φέρει εις πέρας το έργο που του έχει ανατεθεί, µε τον εκνευρισµό που του δηµιουργεί η αναστάτωση που συνήθως προκαλούν τα παιδιά, χτυπάει «κόκκινο» αυτές τις ηµέρες. Πώς µπορούµε να αντιµετωπίσουµε αυτή την κατάσταση ώστε να είναι βιώσιµη η κατάσταση στα σπίτια µας;
Κι όμως γίνεται
Αυτό που θα πρέπει να έχουμε κατά νου πρώτα από όλα είναι ότι η τηλεργασία με τα παιδιά στο σπίτι δεν είναι κάτι που συμβαίνει μόνο σε εμάς. Αυτή τη στιγμή είναι ο κανόνας σχεδόν σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η σκέψη ότι οι εργασιακές συνθήκες έχουν αλλάξει για εκατομμύρια εργαζόμενους γονείς αφενός καθησυχάζει, αφετέρου δίνει τροφή για σκέψη. Οι άλλοι πώς το κάνουν; Γίνεται; Η απάντηση είναι πως «ναι, μπορεί να γίνει». Εκατομμύρια εργαζόμενοι γονείς αναπροσαρμόζουν το τελευταίο διάστημα τη ζωή τους και μαθαίνουν νέο τρόπο λειτουργίας του πακέτου (πλέον) «εργασία – οικογενειακή ζωή». Μπορούμε και εμείς, αντλώντας από την εμπειρία άλλων που το έχουν κάνει νωρίτερα. Γιατί δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ακόμη και πριν από τον κορωνοϊό και το «Μείνετε σπίτι» υπήρχαν χιλιάδες γονείς που εργάζονταν από το σπίτι κατ’ επιλογή. Εκείνοι πώς τα κατάφερναν;
Πρόγραμμα
Η βάση του νέου τρόπου λειτουργίας ενός νοικοκυριού με εργαζόμενους γονείς είναι το πρόγραμμα. Αν αφήσουμε τα πράγματα να λειτουργούν με μια τυχαιότητα και ανάλογα με τη διάθεση κάθε μέλους της οικογένειας, η κατάσταση γρήγορα θα βγει εκτός ελέγχου. Εχουμε ήδη καταλάβει ότι άλλο εκείνη η μία περίπτωση εργασίας από το σπίτι που τύχαινε σε εξαιρετικές περιπτώσεις και άλλο η καθημερινή τηλεργασία. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι να οργανώσουμε τη ζωή μας βάσει των νέων συνθηκών και για να γίνει αυτό θα πρέπει όλη η οικογένεια να συμφωνήσει σε ένα νέο πρόγραμμα.
Σε ό,τι αφορά τα παιδιά, το πιο βασικό είναι να εφαρμόσουμε μια προσομοίωση του προγράμματος που είχαν μια κανονική καθημερινή μέρα όταν τα σχολεία ήταν ανοιχτά. Αυτό σημαίνει να ξυπνάνε στη συνηθισμένη τους ώρα, να τρώνε πρωινό, να ντύνονται (δηλαδή να μην κυκλοφορούν όλη μέρα με τις πιτζάμες) και να αφιερώνουν σημαντικό μέρος του πρωινού τους – με διαλείμματα – σε μελέτη και εργασίες που θα τα διατηρήσουν σε επαφή με τα μαθήματά τους, τις ξένες γλώσσες και τις άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητές τους. Στα διαλείμματα και κυρίως τις απογευματινές ώρες θα παίζουν, ενώ θα πέφτουν για ύπνο τη συνηθισμένη ώρα.
Σε ό,τι αφορά εμάς, αν το καθεστώς τηλεργασίας ισχύει και για τους δύο γονείς – κιι εφόσον είναι εφικτό – οι ειδικοί συνιστούν να γίνεται σε βάρδιες. Είναι αυτονόητο ότι θα εξυπηρετούσε και τους δύο την ώρα που ο ένας εργάζεται ο άλλος να απασχολεί τα παιδιά. Αν κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί, τουλάχιστον «συντονιζόμαστε» σε διαφορετικές ώρες διαλειμμάτων. Και δεν διστάζουμε να ζητήσουμε βοήθεια ο ένας από τον άλλον σε περιπτώσεις που πραγματικά έχουμε ανάγκη από ησυχία, όπως για παράδειγμα στη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης.
Επικοινωνία
Το Νο 1 «όπλο» σας για επιτυχημένη τηλεργασία είναι η επικοινωνία. Δεδομένου ότι δεν έχουμε τους συνεργάτες μας στο διπλανό γραφείο πια, η συνεργασία διεξάγεται μέσω ανταλλαγής mail, μηνυμάτων και αρχείων σε group που δημιουργούνται εύκολα με εφαρμογές που όλοι έχουμε στα κινητά μας, ή μέσω βιντεοκλήσεων και τηλεδιασκέψεων. Είναι η εποχή που θα μάθουμε να είμαστε λίγο πιο ανοιχτοί και ειλικρινείς με τους συνεργάτες μας. Μπορεί να μην το συνηθίζαμε, αλλά πλέον δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αρνητικό αν ενημερώσουμε εξαρχής ότι «στη διάρκεια αυτής της τηλεδιάσκεψης μπορεί κάποιο παιδί να εμφανιστεί για λίγο ή να ακουστεί κάποιο γάβγισμα…».
Επιπλέον είναι απολύτως απαραίτητο να συνεννοηθούμε με την ομάδα εργασίας μας πότε είναι οι κατάλληλες ώρες που θα μπορούμε να συγκεντρωνόμαστε όλοι μαζί για την τηλεδιάσκεψη. Αυτό θα βοηθήσει στην οργάνωση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής όλων και επιπλέον θα μας καταστήσει πιο παραγωγικούς και αποτελεσματικούς.
Θέτουμε όρια στα παιδιά
Θυμάστε όλη τη δουλίτσα που έχουμε κάνει στο παρελθόν προσπαθώντας να θέσουμε όρια στα παιδιά; Τώρα ήρθε η ώρα να δρέψουμε τους καρπούς. Τώρα περισσότερο από ποτέ θα πρέπει τα παιδιά να αντιληφθούν ότι υπάρχουν συγκεκριμένα όρια που πρέπει να γίνονται σεβαστά προκειμένου να λειτουργήσει η τηλεργασία και να είναι βιώσιμη η ζωή στο σπίτι. Θα πρέπει να εξηγήσουμε στα παιδιά τι ακριβώς συμβαίνει, τι αλλάζει στη ζωή μας (έστω και προσωρινά) και τι σημαίνει να δουλεύουμε από το σπίτι. Θα πρέπει να εξηγήσουμε τι χρειάζεται να κάνουν και τι δεν θα πρέπει να κάνουν. Θα ζωγραφίσουμε μαζί με τα παιδιά ένα STOP και θα το τοποθετήσουμε στην πόρτα του γραφείου. Και θα συμφωνήσουμε ότι όταν το STOP κρέμεται εκεί σημαίνει πως δεν θα πρέπει να μας ενοχλήσουν παρά μόνο αν συμβαίνει κάτι πραγματικά σοβαρό.
Σε ό,τι αφορά την τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, θα φροντίσουμε να διατηρήσουμε τον έλεγχο. Δεν είναι κακό να δώσουμε στα παιδιά περισσότερη ώρα πρόσβαση, καθώς πρόκειται για ειδικές συνθήκες, αλλά θα πρέπει να τους ξεκαθαρίσουμε ότι πρόκειται ακριβώς για αυτό: μια προσωρινή κατάσταση.
Κάνουμε διαλείμματα
Η εργασία από το σπίτι συνήθως έχει ως αποτέλεσμα μια υπερπροσπάθεια, καθώς θέλουμε να δείξουμε στους συναδέλφους και τους προϊσταμένους ότι όντως εργαζόμαστε και μάλιστα σκληρά και δεν τεμπελιάζουμε. Αυτό μας οδηγεί σε περισσότερο άγχος και κούραση από ό,τι αν ήμασταν στο γραφείο.
Η προσέγγιση αυτή είναι λάθος. Οι ειδικοί συνιστούν δεκάλεπτα διαλείμματα ανά μία ώρα εργασίας. Θα κάνουμε μια βόλτα ή μερικές γρήγορες ασκήσεις για να ξεπιαστούμε, θα φάμε ένα σνακ ή θα τσεκάρουμε τα παιδιά και μετά θα επιστρέψουμε στην εργασία μας, έχοντας καθαρίσει το μυαλό μας.
Μπορεί πάλι να χρειαστεί να λείψουμε για λίγη ώρα. Δεν θα πρέπει να διστάσουμε να το εξηγήσουμε στους συναδέλφους μας και να ζητήσουμε την κάλυψή τους. Το ίδιο θα κάνουμε κι εμείς για κάποιον άλλον. Αλλωστε, η αλληλοϋποστήριξη είναι απολύτως απαραίτητη για να τα βγάλουμε πέρα αυτήν τη δύσκολη περίοδο.
Φροντίζουμε τον εαυτό μας
Ας μην κάνουμε το λάθος να παραμελήσουμε τον εαυτό μας επειδή ζούμε κυρίως μέσα στο σπίτι πια. Αυτό έχει εφαρμογή τόσο στην εξωτερική μας εμφάνιση, όσο κυρίως στην ψυχολογική μας κατάσταση. Θα πρέπει να φροντίζουμε τον εαυτό μας όπως και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς μας.
Πρώτα απ’ όλα, ακόμη περισσότερο από πριν, χρειαζόμαστε έναν ιδιωτικό χώρο είτε για την εργασία μας, είτε ως μέρος για την αποφόρτισή μας. Εναν χώρο όπου θα μπορούμε να απομονωθούμε από τους υπόλοιπους στο σπίτι όταν αισθανόμαστε ότι το έχουμε ανάγκη. Αυτός μπορεί να είναι το γραφείο, το υπνοδωμάτιο ή ένα άλλο δωμάτιο στο σπίτι. Επίσης χρειαζόμαστε λίγο χρόνο για εμάς. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να «εκπαιδεύσουμε» τα παιδιά να παίζουν για κάποιο χρονικό διάστημα χωρίς τη δική μας συμμετοχή. Επίσης, μπορούμε να οργανώσουμε βιντεοκλήσεις με τους παππούδες και τις γιαγιάδες ή άλλα μέλη της ευρύτερης οικογένειάς μας, εφαρμόζοντας ένα είδος… ηλεκτρονικού babysitting.
Με τον τρόπο αυτόν τα παιδιά θα διατηρήσουν την επαφή με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.
Ούτε εμείς, όμως, θα πρέπει να παραμελήσουμε την επικοινωνία με τους φίλους και τους δικούς μας ανθρώπους. Δεν θα πρέπει να διστάζουμε να συζητούμε με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς μας για τις νέες συνθήκες της ζωής μας. Αυτό θα μας φέρει πιο κοντά, θα μας βοηθήσει να βρούμε λύσεις και να ξεπεράσουμε όσο γίνεται τα προβλήματα που δημιουργούνται μέσα στο σπίτι. Παράλληλα, διατηρώντας επαφή με τους φίλους μας μέσω τηλεφωνημάτων και βιντεοκλήσεων για να μοιραστούμε τα συναισθήματά μας αυτή τη δύσκολη περίοδο, φροντίζουμε την ψυχική μας υγεία και παράλληλα καλλιεργούμε δυνατές ανθρώπινες σχέσεις.