Είναι Παρασκευή βράδυ και λέτε στα παιδιά ότι έχει έρθει η ώρα για ύπνο. Τα παιδιά ενθουσιασµένα από το παιχνίδι τους, σας παρακαλούν να παίξουν λίγο ακόµα, µιας και αύριο είναι Σάββατο και δεν ξυπνούν τόσο νωρίς για να ετοιµαστούν για το σχολείο. Εσείς τότε, θέλοντας να διατηρήσετε το πρόγραµµά τους επιµένετε πως κάτι τέτοιο δεν µπορεί να συµβεί και πως πρέπει να ετοιµαστούν για ύπνο. Κάπου εκεί ακούγεται ο σύντροφός σας να σας λέει πως για µια φορά δεν έγινε κάτι να κοιµηθούν λίγο αργότερα. Τα παιδιά πανηγυρίζουν και αυτοµάτως ο µπαµπάς γίνεται ο καλύτερος, µε τη λογοµαχία ανάµεσά σας να είναι προ των πυλών.
Το προαναφερθέν περιστατικό ενδεχομένως να σας είναι ιδιαίτερα γνώριμο, μιας και οι διαφορετικές γνώμες ανάμεσα σε ένα ζευγάρι δεν σπανίζουν, αφού εσείς μπορεί να είστε λίγο πιο αυστηρή ή οργανωτική και ο σύντροφός σας λίγο πιο χαλαρός, χαρακτηριστικά που ενδεχομένως να φαίνονται εντονότερα στην καθημερινότητα σας με τα παιδιά. Η ασυμφωνία μεταξύ γονέων αποτελεί ένα ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο ενώ το καβγαδάκι που ενδέχεται να ακολουθήσει, εύκολα ξεχνιέται χωρίς να δημιουργήσει κλίμα «διχόνοιας» ή περαιτέρω προβλήματα στη σχέση.
Κι αν δεν με παίρνουν στα σοβαρά;
Αρκετοί είναι οι γονείς, ωστόσο, που ανησυχούν για το αποτέλεσμα που θα έχουν τέτοιες ασυμφωνίες στη διαπαιδαγώγηση αλλά και στη σχέση τους με τα παιδιά. Επιθυμούν συγκεκριμένα να ακολουθούν μια «κοινή γραμμή» αναφορικά με τους κανόνες και τα όρια που θέτουν, προκειμένου να μην μπερδεύουν τα παιδιά. Πράγματι, θα ήταν καλύτερο σε βασικούς κανόνες να διατηρείτε μια «κοινή γραμμή» ώστε να θέσετε ξεκάθαρα όρια αναφορικά με το τι επιτρέπεται να κάνουν και τι όχι, όπως και αναφορικά με τη συμπεριφορά που περιμένετε από αυτά.
Αλλοι πάλι φοβούνται ότι δεν θα μπορούν να επιβληθούν στα παιδιά, αν ο ένας γονιός είναι αυστηρός και θέτει κανόνες και ο άλλος ως πιο χαλαρός επιτρέπει στα παιδιά πού και πού να τους παραβαίνουν. Το ζήτημα αυτό όμως δεν σχετίζεται τόσο με τα παιδιά, μιας και η σχέση σας μαζί τους δεν θα πρέπει να βασίζεται στην επιβολή ή στην τιμωρία. Το γεγονός ότι κάποιες φορές δεν θα ακολουθούν πιστά το πρόγραμμά τους, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι βγαίνουν εκτός ορίων ή ότι κάνετε κάτι λάθος στη διαπαιδαγώγησή τους. Οπως εσείς έτσι και αυτά έχουν άσχημες μέρες και ενδέχεται να χρειάζονται λίγο περισσότερο χρόνο για να χαλαρώσουν και να ηρεμήσουν.
Το παν είναι να διατηρείται η ισορροπία στην οικογένεια, πράγμα που μπορεί να σημαίνει ότι ορισμένες φορές θα ήταν καλύτερο να υποχωρήσετε, μιας και δεν αξίζει να δημιουργείται αρνητικό κλίμα για πράγματα που είναι αμελητέα. Αν όμως παρατηρείτε ότι διαφωνείτε με τον σύντροφό σας σε σημαντικά ζητήματα που αφορούν τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, τότε είναι φανερό ότι το πρόβλημα δεν έχει να κάνει με τα παιδιά αλλά με εσάς τους δύο.
Οι διαφωνίες στο μικροσκόπιο
Οι γονείς συχνά δεν έχουν την ίδια γνώμη ή την ίδια αντιμετώπιση σε θέματα που αφορούν το καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών, τις συνήθειές τους ή και τους περιορισμούς της οικογένειας. Πότε όμως αυτές οι διαφωνίες παύουν να είναι ασήμαντες και ξεκινούν να είναι επιζήμιες για την ανατροφή των παιδιών αλλά και για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους;
Αν παρατηρήσετε ότι τείνετε να κατηγορείτε ο ένας τον άλλον για τον τρόπο που διαχειρίζεστε ορισμένα περιστατικά που φαίνονται να σχετίζονται με τα παιδιά, τότε ενδέχεται οι διαμάχες σας να έχουν να κάνουν αποκλειστικά με τη δική σας σχέση.
«Τα κακομαθαίνει, δεν τους χαλάει ποτέ χατίρι και θα καταλήξουν να συμπεριφέρονται εγωιστικά».
«Δεν τα αφήνει να χαλαρώσουν, είναι πολύ αυστηρός και απαιτητικός, με αποτέλεσμα τα παιδιά να αισθάνονται τρομερή πίεση».
«Γίνεται υπερπροστατευτική, δεν αφήνει τα παιδιά να δοκιμάσουν νέα πράγματα και να πάρουν πρωτοβουλίες».
Τα παραπάνω αποτελούν μερικά από τα συχνότερα παραδείγματα διαφωνιών που σχετίζονται με καίρια ζητήματα της διαπαιδαγώγησης των παιδιών. Ωστόσο, αν τα αναλύσουμε θα δούμε ότι στη βάση τους βρίσκονται βαθύτερες διαφωνίες ή και παράπονα που ενδέχεται να έχει ο ένας από τον άλλον. Τα παιδιά σε αυτή την περίπτωση λειτουργούν ως πρόσχημα, ως ένας πιο «προσιτός» τρόπος να εκφραστούν ζητήματα που παραμένουν βαθιά θαμμένα στη σχέση του ζευγαριού. Αυτό εντείνεται αν αναλογιστούμε ότι η άμεση επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων μπορεί να εκλείπει, ειδικά όταν παράπονα, επιθυμίες και πικρίες έχουν εκφραστεί επανειλημμένα δίχως αποτέλεσμα.
Οταν οι διαφωνίες «κρύβουν» παράπονα
Οταν λοιπόν η επικοινωνία των συντρόφων έχει γίνει πολύ δύσκολη, τα παιδιά ενδέχεται να αποτελέσουν ένα «ευκολότερο» μέσο για να ακουστούν πικρίες ή για να ασκηθεί πίεση, όπως και για να εκτονωθεί η ένταση. Μπορεί η διαφωνία να ξεκινά από κάτι που σχετίζεται με το παιδί, ωστόσο επεκτείνεται και στις συνήθειες ή στον τρόπο συμπεριφοράς του συντρόφου. Ετσι όταν ο μπαμπάς γκρινιάζει γιατί η μαμά αφήνει τα παιδιά να ασχολούνται για πολλές ώρες με τον υπολογιστή, μπορεί να κρύβει και ένα παράπονο ότι και η ίδια ασχολείται μόνο με τον υπολογιστή, γεγονός που ενδεχομένως να σημαίνει ότι δεν κάνουν πράγματα μαζί σαν ζευγάρι ή ότι δεν του αφιερώνει χρόνο και προσοχή. Οταν οι διαφωνίες, από την άλλη, σχετίζονται με ζητήματα αρχών και αξιών τότε εκτονώνονται ακόμα πιο βαθιές και σοβαρές εντάσεις. Στην περίπτωση που υπάρχει μια έντονη ανησυχία για τη συμπεριφορά ή τη νοοτροπία του συντρόφου και κυρίως για τον τρόπο που επιδρά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του παιδιού, τότε τίθεται θέμα εμπιστοσύνης σε πολύ θεμελιώδη ζητήματα. Κατά συνέπεια, η ανησυχία του γονιού μήπως ο σύντροφος πιέζει υπερβολικά τα παιδιά, δεν αποκλείεται να κρύβει τη δική του δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι ο ίδιος πιέζεται υπερβολικά.
Πώς επηρεάζει η διχογνωμία τα παιδιά;
Οταν αυτή η διχογνωμία μεταξύ των γονιών κρύβει παράπονα και θυμό, τότε η ένταση και το αρνητικό κλίμα είναι μονόδρομος ενώ στην πραγματικότητα δεν αλλάζει κάτι. Παράλληλα, αν και τα παιδιά μοιάζουν να «εκμεταλλεύονται» προς όφελός τους αυτές τις διαφορές για να καταφέρνουν να εκμαιεύουν «κέρδη», διαισθάνονται την ένταση και ενδεχομένως να πιεστούν πολύ αν νιώσουν την ανάγκη να πάρουν θέση ανάμεσα στους δύο ή να προστατέψουν τη μαμά ή τον μπαμπά. Για να μπορέσουμε να ξεφύγουμε από αυτό το αδιέξοδο είναι σημαντικό αρχικά να μην καβγαδίζουμε μπροστά τους και να μη μιλάμε άσχημα, μειώνοντας τον σύντροφό μας.
Για να καταφέρουμε να βρούμε την ισορροπία, θα ήταν καλό προτού επιπλήξουμε τον σύντροφό μας για τη διαφορετική του άποψη να κάνουμε έναν μικρό «αυτοέλεγχο», αναλογιζόμενοι τα εξής:
- Τι είναι αυτό που πραγματικά με ενοχλεί στην κατάσταση;
- Μήπως σχετίζεται με δικά μου παράπονα που δεν έχω πει στον σύντροφό μου;
- Μήπως θέλω να αλλάξει η συμπεριφορά του απέναντι σε εμένα;
- Γιατί δεν εκφράζω ανοιχτά το παράπονό μου;
- Μήπως θα ήταν καλύτερα να του μιλήσω όταν τα παιδιά δεν θα είναι μπροστά;
Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσετε να βρείτε την πραγματική αιτία πίσω από τη διαφωνία σας και έπειτα μέσα από την συζήτηση μπορείτε να βρείτε μια λύση από κοινού. Εχετε κατά νου ότι η διαφωνία σας δεν ισοδυναμεί απαραιτήτως και με κάποιο πρόβλημα στη σχέση σας ή στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Είστε ζευγάρι αλλά παραμένετε διαφορετικοί άνθρωποι, με διαφορετικό τρόπο σκέψης και ενδεχομένως απόψεις.
Mε τη σχέση σας να βασίζεται στην ειλικρινή και ανοιχτή επικοινωνία θα είναι ευκολότερο να συζητήσετε τους λόγους που διαφωνείτε.
Επιπλέον, όταν έχετε πρόθεση να ακούσετε και να καταλάβετε τον σύντροφό σας είναι ευκολότερο να γίνει αποδεκτή μια εναλλακτική πρόταση. Αυτή η διαδικασία κάθε άλλο παρά ζημιογόνα είναι για τα παιδιά, μιας και τους δείχνει ότι στις πραγματικές και υγιείς σχέσεις οι διαφωνίες πρέπει να συζητηθούν ώστε να βρεθεί μια λύση, που θα είναι αποδεκτή από όλους. Τα παιδιά παράλληλα μαθαίνουν πως μια σχέση μπορεί να έχει τριβές και διαφωνίες, αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι λιγότερο δυνατή, μιας και αυτές μπορούν να ξεπεραστούν με ενδιαφέρον και ουσιαστική επικοινωνία.