Τα σχολεία άνοιξαν και οι γονείς έχουμε άλλες αγωνίες τη φετινή χρονιά. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή πάντα προβληματιζόμασταν για το αν θα είναι καλοί μαθητές, για το αν θα διαβάζουν, τα συμβουλεύαμε να προσέχουν να μη χτυπήσουν. Φέτος όμως ανησυχούμε πολύ περισσότερο για άλλα πράγματα. Φοβόμαστε μην κολλήσουν κοροναϊό και αρρωστήσουν. Αναρωτιόμαστε αν θα μπορέσουν να τηρήσουν τα μέτρα προστασίας, ειδικά τα μικρότερα, αν θα πλένουν σωστά τα χέρια τους, κάθε πότε θα βάζουν αντισηπτικό και πόσο και φυσικά πώς θα συμπεριφερθούν με τις μάσκες. Πολλές είναι οι απορίες των γονιών για το αν αυτές προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα, για το αν επηρεάζουν την ανάπτυξη των πνευμόνων τους, για το αν ερεθίσουν το δέρμα τους, όταν ιδρώνουν και για πολλά ακόμα. Γι’ αυτό λοιπόν ζητήσαμε από τον παιδίατρο κ. Σπύρο Μαζάνη να λύσει όλες μας τις απορίες.
1. Από ποια ηλικία ένα παιδί μπορεί να φοράει μάσκα;
«Κατ’ αρχάς μέχρι την ηλικία των τριών ετών δεν έχουμε την απαίτηση να φοράει μάσκα προσώπου, διότι δεν μπορεί να τη διαχειριστεί, αλλά είναι και επικίνδυνη καθώς μπορεί να προκληθεί ατύχημα από έλλειψη οξυγόνου. Από εκεί και πέρα διαχωρίζουμε τρεις ηλικιακές ομάδες:
* Από 3 έως 6 ετών τα παιδιά βρίσκονται σε ηλικία που μιμούνται και έτσι μπορούν να δουν τη μάσκα σαν ένα αξεσουάρ, όπως είναι για παράδειγμα τα γυαλιά ηλίου, κ.λπ.
* Από 6 έως 9 ετών είναι η καλύτερη ηλικία, διότι είναι ήδη μαθητές και έχουν μπει στην πειθαρχία και συμμόρφωση της εκπαίδευσης. Χειρίζονται μολύβια, τσάντες, βιβλία και τόσα άλλα.
* Από 9 έως 17 ετών είναι η ηλικία της συνειδητοποιημένης συμπεριφοράς , αντιλαμβάνονται πλήρως το γιατί και το πώς πρέπει να γίνεται κάτι. Ενδεχομένως η προεφηβική και η εφηβική ηλικία μπορεί να κάνει μερικά παιδιά να αντιδρούν, όμως σίγουρα ο διάλογος είναι αποδοτικός».
2. Τι πρέπει να προσέχουν τα παιδιά όταν βάζουν τη μάσκα;
«Η μάσκα δεν είναι ένα καινούργιο προϊόν. Πολλά χρόνια σε πολλές χώρες χρησιμοποιείται σε περιόδους έξαρσης διαφόρων νόσων που μεταδίδονται με το αναπνευστικό σύστημα και χιλιάδες παιδιά με χρόνιες παθήσεις νεοπλασιών, άσθματος κ.λπ. τη χρησιμοποιούν χωρίς κανένα πρόβλημα.
Χρειάζεται μόνο μια μικρή εκπαίδευση ώστε να μην τη λερώνουν ή να μην τη μολύνουν τη στιγμή που τη βάζουν ή τη βγάζουν και να μην την αγγίζουν με τα χέρια τους το διάστημα που τη φορούν».
3. Μπορεί το παιδί να πάθει ασφυξία;
«Τα υλικά της μάσκας όταν είναι πιστοποιημένη είναι υποαλλεργικά, υπάρχουν ειδικοί πόροι ώστε να μπαίνει και να βγαίνει ο αέρας ακόμα και στην περίπτωση που η μάσκα είναι πολύ κολλημένη πάνω στο πρόσωπο. Κανένα φυσιολογικό παιδί (δηλαδή χωρίς ψυχικά ή νευρολογικά προβλήματα) δεν θα πάθει ασφυξία στα καλά καθούμενα».
4. Μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη των πνευμόνων των παιδιών τα οποία βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης;
«Ολες οι μελέτες που έχουν γίνει παγκοσμίως αποδεικνύουν ότι δεν προκαλεί καμία βλάβη στην ανάπτυξη των πνευμόνων, των βρόγχων και γενικά του αναπνευστικού συστήματος των παιδιών που φορούν για μεγάλο διάστημα μάσκα».
5. Αν νιώσει δυσφορία την ώρα του μαθήματος με τη μάσκα τι να το συμβουλεύσω;
«Ενδεχομένως να υπάρξει ένα μικρό ποσοστό παιδιών που για κάποιον προσωπικό λόγο μπορεί να αισθανθεί ότι θέλει να τη βγάλει. Βεβαίως σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να τη βγάλει και με τη βοήθεια του δασκάλου να ηρεμήσει και ή να την ξαναφορέσει ή να βγει για λίγο έξω από την τάξη. Θα μπορούσε επίσης αν τα τετραγωνικά της τάξης το επιτρέπουν να μείνει χωρίς μάσκα για ένα διάστημα σε μια απόσταση πάνω από 2 – 2,5 μέτρα από τα άλλα παιδιά. Ετσι και αλλιώς αυτά τα παιδιά θα συγχρωτίζονται στο διάλειμμα χωρίς μάσκα αλλά με αποστάσεις. Θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε κάποια τέτοια ενδεχόμενα και να είμαστε ανεκτικοί κατά περίπτωση».
6. Πρέπει να αλλάζει τη μάσκα όσο είναι στο σχολείο, εφόσον αυτή έχει μουσκέψει από την αναπνοή του;
«Το ιδανικό θα ήταν ακριβώς αυτό. Η μάσκα θα πρέπει να αλλάζει σε κάθε περίπτωση που έχει μουσκέψει ή χρειάστηκε να βγει από το πρόσωπο. Οι οδηγίες ασφαλείας είναι σαφείς».
7. Πόσες μάσκες να έχει μαζί του για να αλλάζει;
«Καλό θα ήταν να έχει μαζί του πάνω από δύο – τρεις μάσκες, διότι δεν ξέρουμε πόσες αστοχίες θα έχουμε και λόγω της ηλικίας τους. Οι επιστημονικές οδηγίες είναι σαφέστατες, όπως ότι ένα παιδί στο αυτοκίνητο θα πρέπει να είναι δεμένο πάντοτε με τη ζώνη ασφαλείας».
8. Να προτιμάμε τις υφασμάτινες που πλένονται ή αυτές της μιας χρήσης;
«Από διάφορες μελέτες που έχουν γίνει προκύπτει ότι η πιο ασφαλής μάσκα είναι η λεγόμενη ΚΝ95, η οποία είναι επαναχρησιμοποιούμενη για 5-10 φορές ανάλογα με τη χρήση της. Προστατεύει 95% αυτόν που τη φοράει και 95% τον απέναντι.
Η χειρουργική μάσκα προστατεύει αυτόν που τη φοράει 50% και τον απέναντι 95%. Οι υφασμάτινες έχουν μια διαβάθμιση ανάλογα με την ποιότητα του υφάσματος και τον αριθμό των στρωμάτων που έχουν και αν στη μέση υπάρχει φίλτρο. Σε γενικές γραμμές προστατεύουν αυτόν που τη φοράει περίπου 20% και τον απέναντι περίπου 30%. Σε όλα αυτά αν υπολογίσουμε ότι θα τη φορούν όλοι οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί το ποσοστό της προστασίας πολλαπλασιάζεται για όλες τις μάσκες».
9. Φορώντας ένα παιδί τη μάσκα τι άλλα οφέλη προκύπτουν εκτός της προστασίας που του προσφέρει από τον κορωνοϊό;
«Η μάσκα προσώπου προστατεύει το παιδί από όλες τις ασθένειες που μεταδίδονται μέσα από το αναπνευστικό σύστημα. Δηλαδή την εποχική γρίπη και όλες τις ιώσεις του αναπνευστικού. Κατά συνέπεια τα παιδιά θα αρρωσταίνουν λιγότερο, θα κάνουν λιγότερες απουσίες στο σχολείο και δεν θα μολύνουν στο σπίτι τούς ηλικιωμένους και τα αδελφάκια που δεν πηγαίνουν στο σχολείο».
10. Τι ισχύει για την άθληση;
«Αν πρόκειται για αθλήματα εντόνως αερόβια, όπως το τρέξιμο, το ποδόσφαιρο, μπάσκετ κ.λπ., εννοείται ότι το παιδί δεν θα πρέπει να φοράει μάσκα προσώπου. Αν όμως είναι αθλήματα λιγότερο αερόβια, όπως πιλάτες, ρυθμική κ.λπ., θα εξαρτηθεί από την ηλικία, την ικανότητα και τον συγχρωτισμό. Να κρίνουμε κατά περίπτωση. Να θυμόμαστε ότι παιδί χωρίς μάσκα προσώπου είναι σαν να οδηγεί μηχανάκι χωρίς κράνος. Να είμαστε αρχικά θετικοί και αν δεν μπορεί να μην τη βάζει».
11. Πώς να πλένει τα χέρια του; Πότε να βάζει αντισηπτικό και πόσο;
«Το πλύσιμο των χεριών είναι μια ολόκληρη διαδικασία. Πρέπει να πλένει όλες τις πλευρές της παλάμης, τα δάχτυλα και το διάστημα ανάμεσα στα δάχτυλα και τα νύχια. Η διαδικασία πρέπει να κρατάει περίπου 30-60 δευτερόλεπτα. Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιήσει νερό και σαπούνι, τότε το αντισηπτικό είναι μια καλή λύση. Χρειάζεται αρκετή ποσότητα ώστε να καλύψει όλες τις πλευρές της παλάμης και αρκετή ώρα επάλειψη και τρίψιμο ώστε να είναι αποτελεσματική η απολύμανση».
12. Αν έχει λίγο πονόλαιμο ή λίγο συνάχι, το πάω στον παιδίατρο;
«Αυτό το “λίγο” είναι σχετικό. Η μητέρα δεν είναι σε θέση να το κρίνει, άρα σε κάθε αδιαθεσία πρέπει να επικοινωνεί με τον παιδίατρο. Ο γιατρός με τις ερωτήσεις που θα κάνει θα καταλάβει αν πρόκειται για “λίγο” ή για “περισσότερο”, και θα δώσει χρήσιμες συμβουλές».
13. Ποια συμπτώματα να με ανησυχήσουν;
«Οπωσδήποτε ένας πυρετός πάνω από 38, υπνηλία, εξάνθημα, εμετοί, διάρροιες, πόνος στην κοιλιά, έντονη ανησυχία και απροσδιόριστος πόνος θα πρέπει να αξιολογηθούν από τον παιδίατρο».
14. Τι συμβαίνει με τους εφήβους και τον Covid 19;
«Οι έφηβοι είναι το πιο ζωηρό κομμάτι της κοινωνίας μας και το μέλλον της. Αρρωσταίνουν από τον κορωνοϊό λόγω συγχρωτισμού και είναι και λίγο ατίθασοι στην εφαρμογή των μέτρων προστασίας. Οι έφηβοι όμως καταλαβαίνουν και αναλύουν και γι’ αυτό πρέπει να τους εξηγούμε με υπομονή:
* Ο Γιάννης σήμερα κόλλησε Covid 19 και θα το ξέρει σε 14 μέρες.
* Ο Γιάννης νομίζει ότι είναι καλά και θα μολύνει 10 συμμαθητές του, οι οποίοι θα το ξέρουν σε 14 μέρες.
* Οι 10 συμμαθητές του νομίζουν ότι είναι καλά και κυκλοφορούν και θα μολύνουν άλλους 100 συμμαθητές τους, οι οποίοι θα το ξέρουν σε 14 μέρες.
* Κανένας δεν ξέρει ποιος είναι καλά, κανένας».
15. Εσείς τι συμβουλές – οδηγίες θα δίνατε στους γονείς για τα παιδιά;
«Θα τους παρακαλούσα να κάνουν λίγο υπομονή και να δείξουν κατανόηση στα μέτρα που τους συμβουλεύουμε. Η μάσκα προσώπου είναι προσωρινή, γρήγορα θα βρεθεί το εμβόλιο και αποτελεσματική θεραπεία, θα ξαναβγάλουμε τις μάσκες, θα τον νικήσουμε τον κορωνοϊό και θα αγκαλιαστούμε ξανά».