Η κοινωνική αποστασιοποίηση αποδεικνύεται η πιο αποδοτική «οικουμενική» προσέγγιση προκειμένου να «μπει φρένο» στην εξάπλωση του νέου κοροναϊού, ενώ οι μάσκες και η στρατηγική της «κοινωνικής φούσκας» φαίνεται να είναι αποδοτικές κατά περίπτωση. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν ερευνητές του Πανεπιστημίου Simon Fraser στον Καναδά οι οποίοι ανέπτυξαν ένα μαθηματικό μοντέλο προκειμένου να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα διαφορετικών μέτρων ελέγχου της πανδημίας του SARS-CoV-2 σε διαφορετικές περιστάσεις.
Η έννοια του «γεγονότος R»
Οπως αναφέρουν οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Simon Fraser Πολ Τάπερ και Κάρολαϊν Κολέιν στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS), μέσω του μοντέλου τους εισάγουν την έννοια του «γεγονότος R» το οποίο αφορά τον αριθμό ατόμων που αναμένεται να μολυνθούν με SARS-CoV-2 από ένα άτομο κατά τη διάρκεια ενός συγκεκριμένου γεγονότος.
Οι παράγοντες που διερευνήθηκαν
Οι δύο καθηγητές διερεύνησαν παράγοντες όπως η ένταση της μετάδοσης, η διάρκεια της μετάδοσης, οι αποστάσεις μεταξύ των ατόμων κατά τη διάρκεια ενός γεγονότος, η «μείξη» των ατόμων σε έναν χώρο και στη συνέχεια εξέτασαν ποιες στρατηγικές είναι οι πιο αποτελεσματικές στην πρόληψη της μετάδοσης σε κάθε περίσταση. Στο πλαίσιο της ανάλυσής τους ενσωμάτωσαν δεδομένα από αναφορές επιδημιών του νέου κορωνοϊού σε ένα φάσμα εκδηλώσεων – από πάρτι και εστιατόρια, ως νυχτερινά κέντρα και Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Οπως είδαν, οι πιθανότητες να μολυνθεί ένα άτομο με τον νέο κορωνοϊό εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον ρυθμό μετάδοσης και τη διάρκεια παραμονής σε έναν χώρο.
Η κατηγοριοποίηση των περιστάσεων
Οι διαφορετικές περιπτώσεις μετάδοσης κατηγοριοποιήθηκαν ως περιπτώσεις με υψηλή πιθανότητα μετάδοσης ή με χαμηλή πιθανότητα μετάδοσης. Παραδείγματα περιπτώσεων με υψηλή πιθανότητα μετάδοσης περιελάμβαναν τα μπαρ, τα κλαμπ και τους χώρους εργασίας με πολύ κόσμο. Παραδείγματα περιστάσεων όπου θεωρήθηκε ότι η πιθανότητα μετάδοσης είναι χαμηλή ήταν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς όταν όλοι οι επιβαίνοντες φορούν μάσκα, τα εστιατόρια όταν τηρούνται οι αποστάσεις ασφαλείας καθώς και οι δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους.
«Οικουμενική η κοινωνική αποστασιοποίηση»
Με βάση το μοντέλο, η κοινωνική αποστασιοποίηση ήταν το μέτρο εκείνο που αποδείχθηκε ως το πιο αποτελεσματικό στη μείωση της μετάδοσης του νέου κορωνοϊού σε όλες τις περιστάσεις. Η αποτελεσματικότητα της δημιουργίας «κοινωνικής φούσκας» (η δημιουργία δηλαδή μιας μικρής, σταθερής ομάδας ατόμων που συναντώνται μόνο μεταξύ τους και ακολουθούν τους ίδιους κανόνες υγιεινής) φάνηκε να εξαρτάται από το αν οι πιθανότητες μετάδοσης ήταν υψηλές ή χαμηλές.
Πότε οι «κοινωνικές φούσκες» και οι μάσκες είναι αποτελεσματικές
Σε περιστάσεις κατά τις οποίες υπάρχει μείξη του κόσμου και οι πιθανότητες μετάδοσης είναι υψηλές, όπως στα εργασιακά περιβάλλοντα με πολλούς εργαζομένους, στα μπαρ, στα κλαμπ, καθώς και στα Λύκεια, οι αυστηρές «κοινωνικές φούσκες» μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της εξάπλωσης της COVID-19. Ωστόσο, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η πιθανότητα εμτάδοσης είναι χαμηλή όπως οι δραστηριότητες σε εξωτερικό χώρο ή η μετακίνηση με ΜΜΜ όταν όλοι φορούν μάσκα, το μοντέλο έδειξε ότι η δημιουργία «κοινωνικής φούσκας» είναι λιγότερο αποτελεσματική.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν επίσης ότι οι μάσκες και άλλα «φυσικά εμπόδια» είναι λιγότερο αποτελεσματικά σε περιστάσεις όπως τα πάρτι, οι χορωδίες, οι κουζίνες εστιατορίων, τα κλαμπ και τα μπαρ, επειδή ακόμη και αν μειώνουν στο μισό τον ρυθμό μετάδοσης τελικώς ίσως δεν έχουν πολύ μεγάλη επίδραση στην πιθανότητα μετάδοσης και τελικώς στον αριθμό μολύνσεων.
Απαιτείται εξονυχιστική συλλογή δεδομένων
Οι επιστήμονες παραδέχονται πάντως ότι ο νέος κορωνοϊός είναι ένας καινούργιος ιογενής εχθρός και απαιτούνται πολύ περισσότερες μελέτες ώστε να αυξηθεί η γνώση μας για το πώς θα μπορέσουμε να προλάβουμε την εξάπλωσή του. «Θα ήταν πολύ σημαντικό να αρχίσουμε τη συλλογή πληροφοριών από περιπτώσεις όπου κατεγράφησαν επιδημίες του ιού: να καταγράψουμε τον αριθμό των παρευρισκομένων σε κάθε γεγονός, τον βαθμό μείξης του κόσμου, τα επίπεδα θορύβου σε κάθε περιβάλλον, τη διάρκεια του κάθε συμβάντος» κατέληξε η δρ Κολέιν η οποία κατέχει την έδρα των Μαθηματικών της Εξέλιξης, των Λοιμώξεων και της Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Simon Fraser.