Από το άγχος για τη μετάδοση του ιού, τον ψυχολογικό αντίκτυπο του lockdown και της αυτο-απομόνωσης μέχρι την αγωνία για τα οικονομικά, τις συνέπειες της ανεργίας και την κοινωνική απομόνωση, ο ψυχολογικός αντίκτυπος της πανδημίας θα είναι μακροπρόθεσμος. Ο επικεφαλής του περιφερειακού γραφείου του ΠΟΥ Ευρώπης Δρ. Χανς Κλούγκε προειδοποιεί σε χριστουγεννιάτικο μήνυμά του για μια αυξανόμενη κρίση ψυχικής υγείας στη Γηραιά Ήπειρο.
«Η ανάγκη να συναντηθούμε με τους αγαπημένους μας είναι πιο έντονη από ποτέ. Ωστόσο, ο καθημερινός αναφερόμενος αριθμός νέων θανάτων από COVID-19 συνεχίζεται με τα υψηλότερα ποσοστά που παρατηρήθηκαν από τις αρχές του έτους. Καθώς φτάνουμε στο τέλος του έτους, θα ήθελα να σκεφτώ τον φόρο σε ανθρώπινες ζωές που έχουμε πληρώσει για την πανδημία.
Η καταστροφή της πανδημίας ήταν εκτεταμένη και αδυσώπητη, με οικογένειες να χωρίζονται και επιχειρήσεις να χρεοκοπούν. Οι άνθρωποι στερήθηκαν ευκαιρίες που μέχρι πριν ένα χρόνο ήταν δεδομένες», αναφέρει ο Χανς Κλούγκε.
Μεγάλες οι προκλήσεις της ψυχικής υγείας
Μάλιστα, σε εθνικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν κατά τα αρχικά στάδια της πανδημίας αποκαλύπτεται ότι το ένα τρίτο ή περισσότεροι του ενήλικου πληθυσμού νιώθουν στενοχωρημένοι.
Σε άλλη έρευνα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για τον COVID-19 και τους νέους διαπιστώθηκε ότι λόγω της πανδημίας, 1 στους 2 νέους (ηλικίας 18-29 ετών) υποφέρουν από κατάθλιψη και άγχος, και 1 στους 6 πιθανώς θα επηρεαστεί το επόμενο διάστημα από αυτήν. Ειδικά για τον τομέα των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, η μελέτη εντόπισε μεγάλο άγχος και κατάθλιψη σε ποσοστό 20%.
Όπως φαίνεται, ο ψυχολογικός αντίκτυπος της πανδημίας δεν κοιτάει ούτε ηλικίες, ούτε «πορτοφόλια», ούτε κάποιο άλλου είδους κριτήριο.
Ο Κλούγκε προέβλεψε ότι οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία εξαιτίας της πανδημίας θα επιδεινωθούν και από τις ανησυχίες που εμφανίζονται συχνά κατά τη διάρκεια του χειμώνα και των εορτών. «Κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει στους φίλους, στις οικογένειες και στη δική μας ψυχική υγεία», έγραψε χαρακτηριστικά.
Και είναι ζωτικής σημασίας, όπως σημείωσε, έστω και χωρίς φυσική επαφή να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του αντίκτυπου με όποιον τρόπο αυτό είναι δυνατό και ειδικά με την χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Πιθανές λύσεις
Καλεί μάλιστα τις κυβερνήσεις να μην υποτιμήσουν τον αντίκτυπο της πανδημίας στην ψυχική υγεία και να λάβουν μέτρα «για να αντιμετωπίσουμε τον αντίκτυπο της ψυχικής υγείας στα άτομα και τις κοινότητές μας με όποιο τρόπο μπορούμε. Σε αυτήν την εποχή της δωρεάς, της προστασίας της ψυχικής υγείας και της ευημερίας μας, είναι ένα από τα καλύτερα δώρα που μπορούμε να δώσουμε.
Καθένας έχει διαφορετικό τρόπο να αντιμετωπίζει τα πράγματα, αλλά υπάρχουν εργαλεία να ελέγξετε τα συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης… Από μια βόλτα στη φύση (όπου επιτρέπεται) και το να είστε δραστήριοι στην οργάνωση των ημερών σας -το να κάνετε τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο μπορεί να είναι πολύ εποικοδομητικό.
Στο επίκεντρο της αναζήτησης του άλλου βρίσκεται ο τρόπος να συνδεθούμε, να προσφέρουμε και να δεχτούμε βοήθεια.
Οι προκλήσεις της ψυχικής υγείας παραμένουν έντονα στιγματισμένες σε πολλές κοινωνίες. Η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας στο φάσμα των προκλήσεων της ψυχικής υγείας θα είναι σημαντική όσο οι πραγματικές διαστάσεις της κρίσης γίνονται πιο ξεκάθαρες. Εξειδικευμένη φροντίδα και υπηρεσίες υποστήριξης χρειάζεται να διατηρηθούν για εκείνος που βρίσκονται στα πρόθυρα σοβαρών ψυχικών προκλήσεων.
Καθώς προετοιμαζόμαστε για τις γιορτές τις επόμενες δύο εβδομάδες, όπως και αν μεταβάλλονται αυτές, ας χτίσουμε στο συλλογικό πνεύμα που μας βοήθησε να πορευτούμε τους τελευταίους μήνες μαζί.
Αναμένουμε να δούμε μεγαλύτερο μέρος ανθρώπων που αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις στην ψυχική υγεία τους επόμενους μήνες, καθώς η πραγματικότητα αυτής της εμπειρίας τους καταβάλλει. Στη συνειδητοποίηση αυτής της αναπτυσσόμενης κρίσης, καλώ για συγκεκριμένες ενέργειες ώστε να επενδύσουμε σε ισχυρότερες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, ειδικά εκείνων που προσφέρουν στην κοινότητα και χρησιμοποιούν την ψηφιακή φροντίδα για να παρακάμψουν τα εμπόδια της βοήθειας».
«Πριν τις χειμερινές γιορτές αυτά είναι τα τρία βασικά μηνύματα που έχω για εσάς:
1. Αναγνωρίστε πως ακόμη και χώρια από τους αγαπημένους σας δεν είστε μόνοι
2. Αναζωπυρώστε το συλλογικό πνεύμα που ξεχώρισε κατά τη διάρκεια της κρίσης: ζητήστε βοήθεια, επικοινωνήστε, προσφέρετε υποστήριξη
3. Θυμηθείτε πως το ασφαλέστερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι να μείνετε σπίτι.
Η οικογένειά μου, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων γονιών μου και εμού, πήραμε τη δύσκολη απόφαση να περάσουμε τις γιορτές χώρια και στο σπίτι. Κρατώ για τον εαυτό μου την παρηγοριά πως την επόμενη χρονιά μπορούμε να ελπίζουμε πως θα είμαστε και πάλι μαζί.
Η ευχή μου για το 2021 είναι για κάθε έναν από μας και τις κοινότητές μας να μείνουμε ασφαλείς και πιο υγιείς. Με τα πρώτα στάδια των εμβολιασμών να βρίσκονται σε εξέλιξη, νομίζω έχουμε πολλά να προσμένουμε.
«Ένας-δύο μήνες ακόμη»
«Έχουμε έναν-δύο μήνες θυσιών ακόμη μπροστά μας και μπορούμε να συμπεριφερθούμε τώρα με τρόπο που θα είμαστε συλλογικά περήφανοι.
Όταν κοιτάξουμε πίσω σε αυτούς τους πρωτοφανείς καιρούς, εύχομαι να νιώθουμε όλοι πως ενεργήσαμε σε πνεύμα ανθρωπιάς για να προστατεύσουμε όσους το έχουν ανάγκη».
Παράλληλα, ο Δρ. Χανς Κλούγκε αναφερόμενος στις οικογένειες που θέλουν να περάσουν τις διακοπές τους, από κοινού επανέλαβε την θέση του Π.Ο.Υ, ότι θα πρέπει να σταθμίσουν το ρίσκο μιας επίσκεψης ή οικογενειακής συγκέντρωσης, αν και το ασφαλέστερο πράγμα, όπως είπε, είναι να μείνουν στο σπίτι, υπενθυμίζοντας πως ακόμη και αν χωριστούν από τα αγαπημένα τους πρόσωπα, δεν θα είναι μόνοι καθώς υπάρχουν δυνατότητες επικοινωνίας.