Κάποια από τις φορές που βλέπετε το μωρό σας να χαμογελάει στον ύπνο του, πιθανότατα έχετε αναρωτηθεί τι συμβαίνει στο μυαλό του. Βλέπουν άραγε όνειρα τα μωρά; Η αλήθεια είναι ότι οι ειδικοί δεν έχουν καταλήξει ακόμη με βεβαιότητα – άλλωστε οι μόνοι άνθρωποι που ξέρουν την απάντηση δεν μπορούν ακόμη να μιλήσουν. Υπάρχουν, όμως, και κάποια πράγματα που ξέρουμε ή είμαστε σε θέση να υποθέσουμε.
Η επιστημονική άποψη για τα βρεφικά όνειρα
Αν και μπορούμε να ονειρευτούμε σε κάθε στάδιο του ύπνου μας, οι περισσότεροι ενήλικες βλέπουμε όνειρα στη φάση REM. Μια εντυπωσιακή πληροφορία που ίσως δεν έχετε ξανακούσει, είναι ότι ενδέχεται να βιώνουμε αυτό το στάδιο του ύπνου από πριν ακόμη γεννηθούμε: Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι ήδη από την 25η με 28η εβδομάδα κύησης μπορούν να ανιχνευθούν στη μήτρα εγκεφαλικά κύματα που μοιάζουν πολύ με αυτά της φάσης REM!
Ανεξάρτητα από το πώς περνούν το χρόνο τους στην κοιλιά της μαμάς τους, αφού γεννηθούν τα μωρά βρίσκονται στο στάδιο REM περίπου κατά τον μισό από το χρόνο που κοιμούνται. Αυτό κάνει πολλούς επιστήμονες να πιστεύουν ότι κατά πάσα πιθανότητα βλέπουν κάποιας μορφής όνειρα.
Άλλοι ερευνητές, ωστόσο, ισχυρίζονται ότι τα βρέφη δεν έχουν φτάσει στο στάδιο της ανάπτυξης που θα τους επέτρεπε την αφηρημένη σκέψη που απαιτείται για να δημιουργήσουν φανταστικές εικόνες και για να έχουν συνείδηση του εαυτού τους – και τα δύο αυτά στοιχεία είναι απαραίτητα συστατικά των ονείρων.
Αν ονειρεύονται, τι μπορεί να βλέπουν;
Πιθανότατα πολύ λιγότερα πράγματα από εσάς. Ο εγκέφαλος ενός ενήλικα εκμεταλλεύεται τον ύπνο για να βάλει σε μία τάξη τις εμπειρίες που αποκόμισε από την ημέρα του. Κατά πάσα πιθανότητα κάτι ανάλογο θα ισχύει και στην περίπτωση των μωρών και για αυτόν ακριβώς το λόγο τα όνειρά τους μάλλον θυμίζουν τον τρόπο που βιώνουν τον κόσμο γύρω τους. Αν τα μωρά ονειρεύονται, αντί να σχηματίζουν πλούσιες εικόνες, πιθανότατα θα φαντάζονται με την αφή τους: Μπορεί να θυμούνται την αίσθηση του θηλασμού ή τη θερμότητα του σώματος της μητέρας τους. Αν βλέπουν κάτι, δεν θα είναι παρά θολές εικόνες ενός προσώπου σε πολύ κοντινή απόσταση.
Πότε αρχίζουν τα όνειρά τους να μοιάζουν με τα δικά μας;
Και σε αυτή την περίπτωση τα πράγματα είναι κάπως αβέβαια. Αν και πολλά παιδιά περιγράφουν όνειρά τους από πολύ μικρή ηλικία, δεν είναι πάντα βέβαιο αν είδαν τη σκηνή στον ύπνο τους ή την φαντάστηκαν την ώρα που προσπαθούσαν να κοιμηθούν. Πάντως φαίνεται ότι τα όνειρα ξεκινούν να γίνονται κάπως περίπλοκα περίπου στα τέσσερα με πέντε χρόνια της ζωής του παιδιού, ενώ μέχρι να φτάσουν τα επτά έχουν πλέον αρχίσει να μοιάζουν πολύ με των ενηλίκων. Αυτό συμβαίνει γιατί προκειμένου ο εγκέφαλος μας να είναι σε θέση να σχηματίσει όνειρα πρέπει να έχει ήδη αναπτύξει ένα υψηλό επίπεδο γνωστικών δεξιοτήτων. Στα όνειρα δημιουργούμε φανταστικούς κόσμους μέσα στους οποίους τοποθετούμε τον εαυτό μας και άλλους χαρακτήρες με τους οποίους αλληλεπιδρούμε – πρόκειται για αρκετά πολύπλοκη διαδικασία. Επομένως, είναι λογικό να απαιτεί έναν σημαντικό βαθμό εγκεφαλικής ωρίμανσης.
