Δεν είναι καθόλου σπάνιο τα παιδιά να φοβούνται τις νύχτες. Είτε πρόκειται για το τέρας κάτω από το κρεβάτι, είτε για τους ήχους που ξαφνικά ακούγονται παράξενοι και τις σκιές που εμφανίζονται στον τοίχο, κάθε λεπτομέρεια μπορεί να κρατήσει τα μικρά μας άγρυπνα. Τι προκαλεί την ανησυχία τους και πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε;
Πού οφείλεται ο φόβος για τα τέρατα;
Ο φόβος για τα τέρατα ενδεχομένως να ξεκινά από τον φόβο για τον σκοτάδι, ειδικά για τον φόβο που σχετίζεται με την παραμονή σε αυτό ενώ το παιδί βρίσκεται εντελώς μόνο του. Μία επιστημονική μελέτη στο International Journal of Psychopsysiology υποδηλώνει ότι ο φόβος δεν σχετίζεται απαραιτήτως ή μόνο με το σκοτάδι, αλλά πολύ περισσότερο με τον φόβο της νύχτας, δεδομένου ότι όταν κοιμόμαστε είμαστε στην πιο ευάλωτη κατάσταση κι επομένως για αυτό τα «τέρατα» περιμένουν να αποκοιμηθούν όλοι στο σπίτι. Το άγχος έπειτα του παιδιού όταν φτάνει η στιγμή να ξαπλώσει μόνο του στο δωμάτιό του μπορεί να τροφοδοτήσει αρνητικά την φαντασία του, γεγονός που θα τα κάνει να πιστέψουν ακόμα πιο έντονα στην ύπαρξη τεράτων.
Οι φόβοι ανά ηλικία
Οι παιδικοί φόβοι συχνά δεν είναι λογικοί, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι και πραγματικοί. Τα παιδιά συνήθως τείνουν να φοβούνται ανάλογα με την ηλικία στην οποία βρίσκονται, τα ακόλουθα:
Νήπια:
Τα παιδιά μεταξύ δύο και τριών ετών μπορεί να φοβηθούν οτιδήποτε δεν βρίσκονται σε θέση να αντιληφθούν. Για αυτό κι αν δουν κάτι που δεν τους φαίνεται σωστό ή που τα παραξενεύει μπορεί να κλάψουν.
Παιδιά προσχολικής ηλικίας:
Μεταξύ του τρίτου και του πέμπτου έτους της ηλικίας, τα παιδιά τείνουν να φοβούνται σκεπτόμενα φανταστικούς κινδύνους, όπως είναι και ο φόβος για τα τέρατα κάτω από το κρεβάτι. Αντιμετωπίζουν δυσκολία στον διαχωρισμό της πραγματικότητας από την φαντασία γι’αυτό και η φαντασία τους που καλπάζει, μπορεί να τροφοδοτήσει τους φόβους τους.
Παιδιά σχολικής ηλικίας:
Κατά την διάρκεια των σχολικών ετών, οι φόβοι των παιδιών μπορεί να σχετίζονται με πραγματικούς παράγοντες. Ένα παιδί μπορεί να φοβάται τους σκύλους, τις πυρκαγιές ή και τους κεραυνούς. Μπορεί επίσης να ανησυχούν για την υγεία των γονιών τους ή και την ασφάλειά τους. Σε κάθε περίπτωση, ρωτήστε το παιδί τι είναι αυτό που ακριβώς φοβάται, καθώς έτσι θα βρείτε τον λόγο και θα μπορείτε να το αντιμετωπίσετε καλύτερα και πιο μεθοδικά.
Πώς θα το βοηθήσετε να ξεπεράσει τους φόβους του:
Αναγνωρίστε τα συναισθήματά του
Δείξτε του ότι έχει κάθε δικαίωμα να φοβάται και μην υποτιμάτε τα συναισθήματά του. Αντί να του λέτε ότι δραματοποιεί τα πράγματα, βρείτε μαζί υγιείς τρόπους να αντιμετωπίσετε τους φόβους του.
Χρησιμοποιήστε το παιχνίδι
Παίξτε παιχνίδια ρόλων με τις κούκλες και τα λούτρινά του, για να του δείξετε τι μπορεί να κάνει όταν φοβάται το τέρας κάτω από το κρεβάτι του. Για παράδειγμα, μπορεί το αρκουδάκι του να τραγουδά και με αυτό τον τρόπο να νικά τον φόβο.
Λύστε το μέσω της τέχνης
Βάλτε το παιδί να ζωγραφίσει τα συναισθήματά του όταν πέφτει για ύπνο και συζητήστε το αποτέλεσμα για να το βοηθήσετε να νιώσει ασφάλεια.
Ψάξτε για το τέρας
Πριν κλείσετε τα φώτα, ρωτήστε το αν θέλετε να κοιτάξετε μαζί κάτω από το κρεβάτι του, για να βεβαιωθεί ότι δεν παραμονεύει τίποτα στα σκοτεινά.
Κάντε εξάσκηση
Παίξτε στο σκοτάδι ή διαβάστε του το παραμύθι του φωτίζοντας το δωμάτιο μόνο με ένα φακό, για να δει ότι η έλλειψη φωτός μπορεί να γίνει διασκεδαστική.
Δώστε του τον έλεγχο
Ρωτήστε τα πώς θα νιώσουν καλύτερα για να τα κάνετε να αισθανθούν ότι έχουν τη δύναμη της επιλογής.
Βάλτε ένα φωτάκι νυκτός
Προτιμήστε ένα χαμηλής έντασης φως και τοποθετήστε το σε απόσταση από το πρόσωπό του.
Δώστε σημασία στο τι βλέπει
Μην το αφήνετε να παρακολουθεί βίαια προγράμματα που μπορούν να εντείνουν τους φόβους του.
Κάντε ατμόσφαιρα
Ένα μπανάκι, το διάβασμα μερικών βιβλίων και οι αγκαλιές με τη μαμά ή/και τον μπαμπά πριν τον ύπνο μπορεί να είναι το μυστικό της νυχτερινής του γαλήνης.