Το άκρως μεταδοτικό στέλεχος Δέλτα του κοροναϊού πιθανότατα θα «κυκλοφορήσει ευρέως» το καλοκαίρι την Ευρώπη, ειδικά μεταξύ των νέων ανθρώπων που δεν καλύπτονται από τις εκστρατείες εμβολιασμού, προειδοποιεί η επικεφαλής του ECDC σε ένα ασυνήθιστο βιντεοσκοπημένο μήνυμά της.
«Δυστυχώς, προκαταρκτικά αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι [το Δέλτα] μπορεί επίσης να προσβάλλει άτομα που έχουν λάβει μόνο μία δόση των διαθέσιμων εμβολίων» επισημαίνει η Άντρεα Άμον, διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
«Περίπου το 30% των ατόμων άνω των 80 ετών και περίπου το 40% των ατόμων άνω των 60 δεν έχουν ακόμα ολοκληρώσει τον εμβολιασμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση», επισήμανε, καλώντας τις κυβερνήσεις να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να επισπεύσουν τους εμβολιασμούς.
Όπως εξήγησε, η εξάπλωση του Δέλτα σε ανεμβολίαστες ηλικιακές ομάδες θα απειλήσει τελικά και τις πιο ευάλωτες ομάδες πριν προλάβουν να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό.
Για το λόγο αυτό έχει «κρίσιμη» σημασία η χορήγηση της δεύτερης δόσης να γίνεται μετά το «ελάχιστο εγκεκριμένο» μεσοδιάστημα, τόνισε η Άμον.
Το ECDC παραθέτει μελέτες που δείχνουν ότι το Δέλτα, το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στην Ινδία και ενοχοποιείται για νέα πανδημικά κύματα στην Ινδία και τη Βρετανία, είναι 40-60% πιο μεταδοτικό από το βρετανικό στέλεχος Άλφα, το οποίο με τη σειρά του είναι 50% πιο μεταδοτικό από το αρχικό πανδημικό στέλεχος.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι αυξάνει τον κίνδυνο νοσηλείας.
Ο πλήρης εμβολιασμός προστατεύει έναντι του Δέλτα «σχεδόν» το ίδιο όσο έναντι άλλων στελεχών, επισημαίνει το ECDC.
Ωστόσο ο μερικός εμβολιασμός μειώνει σημαντικά τα επίπεδα προστασίας «ανεξαρτήτως εμβολίου».
Την Πέμπτη ο ΕΟΔΥ ανέφερε ακόμα 18 κρούσματα του Δέλτα, ανεβάζοντας το σύνολο στα 29.
Αν και το βρετανικό στέλεχος Άλφα συνεχίζει να επικρατεί, το ποσοστό του Δέλτα στο σύνολο των κρουσμάτων υπερδιπλασιάστηκε σε διάστημα μιας εβδομάδας στο 0,19%, με τα περισσότερα νέα κρούσματα να καταγράφονται στο Ηράκλειο Κρήτης.
Φόβος του υπουργείου Υγείας είναι ότι το στέλεχος Δέλτα, το οποίο εκτιμάται ότι είναι 40-60% πιο μεταδοτικό από το βρετανικό Άλφα και πιθανώς αυξάνει τον κίνδυνο νοσηλείας, θα εξαπλωθεί και θα γίνει το κυρίαρχο στέλεχος και στην Ελλάδα, όπως έχει ήδη συμβεί στη Βρετανία και την Ινδία.
Για το λόγο αυτό πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη έκτακτη σύσκεψη υπό τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά και τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων προειδοποίησε την Τετάρτη ότι μέχρι τα τέλη Αυγούστου το στέλεχος Δέλτα θα έχει επικρατήσει στην Ευρώπη και θα αντιστοιχεί στο 90% των κρουσμάτων Covid-19.
Πόσο προστατεύουν τα εμβόλια
Η ίδια μελέτη εκτιμά ότι αποτελεσματικότητα των σημερινών εμβολίων είναι μεν μειωμένη έναντι στο στέλεχος Δέλτα, παραμένει όμως σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer βρέθηκαν να προσφέρουν αποτελεσματικότητα 79% έναντι του στελέχους Δέλτα, συγκριτικά με 92% στην περίπτωση του Άλφα. Τα αντίστοιχα ποσοστά για το εμβόλιο της AstraZeneca ήταν 60% έναντι 73%.
Καθησυχαστικά αποτελέσματα έδωσαν και δύο άλλες σημαντικές μελέτες. Στην πρώτη, ερευνητές της υπηρεσίας δημόσιας υγείας της Αγγλίας (Public Health England) εκτιμούν ότι τα εμβόλια της Pfizer και της Astra μειώνουν κατά 90% τον κίνδυνο νοσηλείας λόγω του στελέχους Δέλτα.
Στη δεύτερη μελέτη, Πανεπιστημίου της Οξφόρδης αναφέρουν στο Cell ότι τα εμβόλια Covid-19 της AstraZeneca και της Pfizer προσφέρουν ελαφρώς μειωμένη αλλά επαρκή προστασία έναντι της ινδικής παραλλαγής Δέλτα.
Κίνδυνος επαναλοίμωξης
Σύμφωνα με τη μελέτη της Οξφόρδης, οι άνθρωποι που νόσησαν τη βρετανική παραλλαγή Άλφα πιθανότατα διατηρούν ανοσία και έναντι του Δέλτα.
Ωστόσο κίνδυνος επαναμόλυνσης υπάρχει για όσους είχαν προσβληθεί στο παρελθόν από τα στελέχη Βήτα και Γράμμα, τα οποία πρωτοεμφανίστηκαν στη Νότια Αφρική και την Βραζιλία αντίστοιχα.
Διαφορετικά συμπτώματα
Στη Βρετανία, οι υπεύθυνοι της διαδικτυακής μελέτης Zoe ανέφεραν στα μέσα Ιουνίου ότι, λόγω της εξάπλωσης του στελέχους Δέλτα, τα συχνότερα συμπτώματα που αναφέρουν οι ασθενείς με Covid-19 έχουν αλλάξει σε σχέση με τα πρώτα κύματα της πανδημίας.
Το στέλεχος Δέλτα φαίνεται πως είναι πιθανότερο να προκαλέσει πονόλαιμο ή καταρροή, ενώ η ανοσμία δεν περιλαμβάνεται πλέον στη λίστα με τα δέκα συχνότερα συμπτώματα.
Μετά το Δέλτα, το Δέλτα+
Την Τετάρτη, οι αρχές της Ινδίας σήμαναν συναγερμό για το νέο στέλεχος «Δέλτα+» (Delta Plus), έναν απόγονο του στελέχους Δέλτα που δείχνει να αυξάνει ακόμα περισσότερο την μεταδοτικότητα.
Συγκεκριμένα Το Δέλτα+ φέρει τη μετάλλαξη K417N που είχε ανιχνευθεί προηγουμένως και στην παραλλαγή Βήτα, η οποία πρωτοεμφανίστηκε στη Νότια Αφρική. Η μετάλλαξη επηρεάζει το σχήμα της πρωτεΐνης-ακίδας που χρησιμοποιεί ο κοροναϊός για να εισβάλλει στα ανθρώπινα κύτταρα.
Μέχρι τις 16 Ιουνίου είχαν καταγραφεί τουλάχιστον 197 κρούσματα του Δέλτα + σε 11 χώρες εκτός της Ινδίας: Βρετανία (36), Καναδάς (1), Ιαπωνία (15), Νεπάλ (3), Πολωνία (9), Πορτογαλία (22), Ρωσία (1), Ελβετία (18), Τουρκία (1) και ΗΠΑ (83).
Εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δήλωσε στο Reuters ότι η εξάπλωση του Δέλτα+ παρακολουθείται, ωστόσο μέχρι στιγμής το αρχικό στέλεχος Δέλτα θεωρείται σημαντικότερη απειλή για τη δημόσια υγεία.