Για πολλά παιδιά η πρώτη μέρα στο καινούργιο σχολείο ή το να παρουσιάσουν μια εργασία μπροστά σε ολόκληρη την τάξη αποτελεί μία αγχωτική διαδικασία. Για ορισμένους όμως εφήβους, ο φόβος του να πουν ή να κάνουν κάτι λάθος όπως και η κριτική από τους συμμαθητές τους αποτελεί έναν διαρκές φόβο που ενδέχεται να τους βασανίζει.
Τι είναι το κοινωνικό άγχος;
Το κοινωνικό άγχος μπορεί να περιγραφεί ως ο έντονος φόβος ότι κάποιος σε επικρίνει διαρκώς κατά την διάρκεια κοινωνικών περιστάσεων, σύμφωνα με την ψυχολόγο Lynn Miller.
Φανταστείτε δηλαδή έναν έφηβο να μην σκέφτεται πόση ώρα απομένει για το διάλλειμα αλλά να ανησυχεί διαρκώς για την εμφάνιση και τα ρούχα του. Η ανησυχία αυτή μπορεί να ενταθεί από την σκέψη ότι ορισμένοι βλέποντας αρνητικά την εξωτερική του εμφάνιση, ενδέχεται να τον σχολιάζουν και να τον κοροϊδεύουν για αυτήν, πίσω από την πλάτη του. Ως αποτέλεσμα, προσπαθώντας να ξεφύγουν από αυτήν την διαρκή πίεση, αποφασίζουν να μειώνουν τις κοινωνικές τους επαφές στο ελάχιστο.
Τα κόκκινα σημαιάκια της διαταραχής
Για να καταλάβετε αν το παιδί είναι απλά ντροπαλό ή αν χρειάζεται περαιτέρω βοήθεια θα πρέπει να παρατηρήσετε την συμπεριφορά του.
Αν παρατηρήσετε ότι αρχίζει να απομακρύνεται από την κοινωνική ζωή, μειώνοντας τις κοινωνικές του επαφές με φίλους ή συμμαθητές, ενδέχεται να αποτελεί σημάδι ανησυχίας. Παράλληλα μπορεί να εκδηλωθεί πολύ ξαφνικά ή απότομα, αποφασίζοντας να σταματήσει μία εξωσχολική δραστηριότητα όπως τα σπορ.
Η τελειομανία από την άλλη αποτελεί ένα ακόμα χαρακτηριστικό. Τα παιδιά που επιβαρύνονται από το κοινωνικό άγχος, μπορούν πολύ γρήγορα να αναπτύξουν τελειομανία, η οποία εκφράζεται συχνότερα με φράσεις, όπως: «Κι αν δεν πάρω άριστα;».
Κλασικό παράδειγμα ενός εφήβου με κοινωνικό άγχος είναι να ακυρώνει εξόδους, ακόμα και με αγαπημένα πρόσωπα, την τελευταία στιγμή. Αν συμβεί μία φορά, προφανώς δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, αλλά αν μετατραπεί σε «έξοδο διαφυγής» από τις κοινωνικές επαφές, τότε αποτελεί ένα από τα κόκκινα σημαιάκια.
Πώς μπορείτε να βοηθήσετε;
Αν αντιληφθείτε ότι τα προαναφερθέντα αυξάνονται, τότε συζητήστε ήρεμα και ψύχραιμα με το παιδί. Μην γίνετε επιθετικοί ή απότομοι, μιας και αυτό θα το τρομάξει, αλλά δώστε του χρόνο να ανοιχθεί και να σας εξηγήσει την κατάσταση.
Στην περίπτωση που το παιδί σας εκφράσει φόβους ή ανησυχίες, μπορείτε να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό, για να το βοηθήσετε ευκολότερα και πιο αποτελεσματικά να το ξεπεράσει.
Δοκιμάστε ως γονείς να αντιμετωπίσετε το άγχος του παιδιού μαζί του. Με αυτό τον τρόπο, θα του δώσετε να καταλάβει ότι δεν είναι μόνο του μέσα σε αυτό και ότι μπορεί να στηριχθεί στους δικούς του ανθρώπους για βοήθεια.