Κατά τη γέννηση, ο εγκέφαλος του μωρού σας περιέχει 100 δισεκατομμύρια νευρώνες (αριθμός ίσος με τα αστέρια στον γαλαξία), ενώ κατά τα πρώτα του χρόνια θα αναπτύξει τρισεκατομμύρια νευρικές συνάψεις. Πολύ εντυπωσιακό, έτσι; Ωστόσο, εξίσου εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι οι συνάψεις που δεν διεγείρονται καταλήγουν να χάνονται καθώς το παιδί μεγαλώνει. Σκεφτείτε μόνο ότι ο εγκέφαλος ενός μικρού παιδιού έχει διπλάσιες νευρικές συνάψεις από ό,τι ενός ενηλίκου.
Ετσι, όταν παρέχετε ποιοτικές εμπειρίες στο μωρό σας, του δίνετε την ευκαιρία να εξελίξει την εγκεφαλική του λειτουργία και τις μετέπειτα ικανότητές του. Ορισμένες απλές πρακτικές, όπως αυτές που ακολουθούν, θα σας βοηθήσουν να βεβαιωθείτε ότι ο εγκέφαλος του μικρού σας είναι προετοιμασμένος για άφθονες γνώσεις.
Εύκολες πρακτικές για να ακονίσετε το μυαλό του παιδιού
Μιλήστε στο μωρό σας
Ανταποκριθείτε στα βρεφικά «μουρμουρητά» με απαλή φωνή και τραβήξτε αργά τις συλλαβές σας καθώς αναφωνείτε φράσεις όπως «καλό μωρό». Αυτός ο τρόπος ομιλίας σε συνδυασμό με τις υπερβολικές εκφράσεις του προσώπου σας βοηθούν το παιδί σας να απορροφήσει όλους τους ήχους της γλώσσας μας. Να θυμάστε ότι οι περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την κατανόηση και την παραγωγή της ομιλίας χρειάζονται την πολύτιμη συμβολή σας.
Παίξτε με τα χέρια σας
Παιχνίδια όπως η παντομίμα και το κουκλοθέατρο προσελκύουν και κρατούν την προσοχή του μωρού σας. Η χρήση των χεριών σας δείχνει στο μικρό σας πώς αλληλεπιδρούμε φυσικά με τον κόσμο μας, ενώ παράλληλα διασκεδάζετε και οι δύο.
Επιλέξτε παιχνίδια για να αλληλεπιδράσει
Παιχνίδια όπως ένα κουρδιστό κουτί που πετάγεται ο κλόουν ή κυβάκια που στοιβάζονται βοηθούν το μωρό σας να μάθει τη σχέση αιτίας – αποτελέσματος και τη συλλογιστική «αν – τότε». Για παράδειγμα, εάν ένα παιδί στοιβάζει πάρα πολλά κυβάκια χωρίς να τα ισιώσει, τότε εκείνα πέφτουν. Εάν στοιβάζει με επιτυχία τα κυβάκια το ένα πάνω στο άλλο, σημαίνει ότι το παιδί έχει κατανοήσει τι πρέπει να κάνει.
Κάντε του μασάζ
Αυτό μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους του βρέφους σας, να ενισχύσει τα συναισθήματα ευεξίας και συναισθηματικής ασφάλειας που νιώθει, καθώς και το δέσιμο μητέρας – παιδιού. Μάλιστα, η τρυφερότητα φαίνεται να προάγει ακόμη και την ανάπτυξη στα βρέφη. Σχετική έρευνα έδειξε ότι τα πρόωρα μωρά που απολαμβάνουν μασάζ τρεις φορές την ημέρα είναι έτοιμα να φύγουν από το νοσοκομείο ημέρες νωρίτερα από τα μωρά που δεν τους κάνουν μασάζ.
Το φαγητό ως εκπαιδευτική διαδικασία
Πείτε τα ονόματα των τροφίμων δυνατά καθώς τρώει το μικρό σας. Εκφράστε τη χαρά σας καθώς μαθαίνει να τρώει μόνο του, ανεξάρτητα από το πόσο ακατάστατες είναι οι αρχικές του προσπάθειες. Αυτό θα δημιουργήσει καλή σχέση του παιδιού με το φαγητό. Από την άλλη, οι μάχες και η γκρίνια για το φαγητό μπορεί να οδηγήσουν στο αντίθετο αποτέλεσμα.
Τραγουδήστε μαζί
Οταν τραγουδάτε, φροντίστε να κρατάτε το μωρό σας κοντά σας και να υπερβάλλετε με τις κινήσεις του στόματός σας. Επίσης, επικυρώστε τις αντιδράσεις του μωρού σας κάνοντας ό,τι κι αυτό, καθώς η θετική ενίσχυση ενθαρρύνει την κινητικότητα και την ομιλία του. Φροντίστε να εναλλάσσετε τα γρήγορα με τα αργά τραγούδια, να τραγουδάτε δυνατά και απαλά και να χρησιμοποιείτε υψηλές και χαμηλές νότες.
Παίξτε κρυφτό
Αυτό το κλασικό μωρουδιακό παιχνίδι είναι πιο ωφέλιμο από όσο φαντάζεστε, καθώς μαθαίνει στο παιδί τη μονιμότητα του αντικειμένου, δηλαδή ότι ένα αντικείμενο υπάρχει ακόμη κι αν δεν το βλέπει. Μια καλή ηλικία για να ξεκινήσετε το… «κούκου τσα» είναι όταν το παιδί είναι 9 μηνών, αν και μπορεί να το απολαύσει και σε μικρότερη ηλικία.
Καλλιεργήστε νωρίς μια αγάπη για τα βιβλία
Επιλέξτε βιβλία με μεγάλες και πολύχρωμες εικόνες και μοιραστείτε τη χαρά σας με το μωρό σας, δείχνοντάς του συγκεκριμένες εικόνες ή ακόμη και κάνοντας θορύβους που αντιστοιχούν στο βιβλίο – όπως το «τσαφ τσουφ» όταν βλέπετε ένα τρένο.
Για παιδί νηπιακής ηλικίας, διαμορφώστε τον τόνο της φωνής σας, απλοποιήστε ή επεξεργαστείτε τις ιστορίες και ενθαρρύνετε το μικρό σας να μιλήσει για τα βιβλία του. Να θυμάστε ότι όταν το παιδί είναι σε νηπιακή ηλικία είναι πιο σημαντικό να το βοηθήσετε να κατανοήσει την έννοια των προφορικών λέξεων παρά να αναπτύξει την ομιλία του.
Τακτοποιήστε μαζί τα παιχνίδια του
Αυτός είναι ένας θαυμάσιος τρόπος να μάθει το νήπιο να κατηγοριοποιεί και να ταξινομεί. Ετσι, θα ξέρει ότι τα ζωάκια έχουν ένα συγκεκριμένο μέρος όπου κοιμούνται το βράδυ, ενώ τα αυτοκίνητα, τα φορτηγά και τα άλλα οχήματα μπαίνουν επίσης σε έναν ειδικό αποθηκευτικό χώρο. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν για την ταξινόμηση σε κατηγορίες και μεγέθη (τακτοποιώντας, για παράδειγμα, τα παιχνίδια τους από το μικρότερο στο μεγαλύτερο) ως μέρος της γνωστικής τους προόδου στην προσχολική ηλικία.