Δεν υπάρχει μεγαλύτερο καταφύγιο για τους γονείς από τις ηλεκτρονικές συσκευές. Είτε προέκυψε κάποιο ζήτημα που απαιτεί την απερίσπαστη προσοχή μας, είτε δεν μπορούμε να αντέξουμε ούτε ένα ακόμη «γιατί μαμά…;», είτε απλώς πρέπει επειγόντως να πάμε στην τουαλέτα, η τηλεόραση, το κινητό και το tablet είναι οι μόνες σίγουρες λύσεις για να κρατήσουμε το νήπιο ήσυχο, ασφαλές και απασχολημένο. Φυσικά, κάθε φορά αισθανόμαστε την ίδια ανησυχία: Μήπως κάνει κακό στα μάτια του; Υπάρχει περίπτωση αυτή μας η επιλογή να του δημιουργήσει αργότερα δυσκολίες στο σχολείο; Αν συνηθίσει να παίζει παιχνίδια στο κινητό, θα ξαναενθουσιαστεί ποτέ με ένα βιβλίο ή μια βόλτα στο πάρκο; Μια πρόσφατη έρευνα έρχεται μάλλον να αυξήσει παρά να καθησυχάσει τις αγωνίες μας.
Η έρευνα
Πρόσφατη καναδική έρευνα αποκάλυψε πως υπάρχει σύνδεση μεταξύ των οθονών που κρατάμε στο χέρι (κινητά, tablet, κλ.π.) και της ανάπτυξης των γλωσσικών ικανοτήτων στα νήπια. Η έρευνα εξέτασε 894 παιδιά ηλικίας έξι μηνών έως δύο ετών για περισσότερα από τέσσερα χρόνια. Με βάση τις εκτιμήσεις των γονιών αλλά και μια σειρά από μαγνητοσκοπήσεις αποκαλύφθηκε πως περίπου το 20% των παιδιών χρησιμοποιούσαν τέτοιου είδους οθόνες τουλάχιστον για 28 λεπτά την ημέρα.
Η υπόθεση των ερευνητών πως η έκθεση στις οθόνες συνδέεται με καθυστέρηση στην ομιλία των νηπίων, επιβεβαιώθηκε από τα ευρήματα. Συγκεκριμένα, ανακάλυψαν πως όσο περισσότερο ασχολούνταν τα πιτσιρίκια με κινητά ή τάμπλετ, τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο διέτρεχαν να παρουσιάσουν τέτοιου είδους προβλήματα. Μάλιστα ο κίνδυνος αυξανόταν κατά 49% για κάθε επιπλέον μισάωρο χρήσης οθονών ημερησίως!
Τα καλά νέα είναι πως οι καθυστερήσεις περιορίζονταν αποκλειστικά στο κομμάτι της ομιλίας και δεν επεκτείνονταν σε καμιά άλλη μορφή επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Με άλλα λόγια, ακόμη και τα νήπια που δεν ξεκολλούσαν από το κινητό τηλέφωνο των γονιών τους ανέπτυσσαν κανονικά τη γλώσσα του σώματος, την ικανότητά τους για αλληλεπίδραση με άλλα πρόσωπα και τη χρήση χειρονομιών.
Τι λένε οι ερευνητές
«Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που σημειώνει σύνδεση μεταξύ της ώρας που περνούν τα νήπια κρατώντας στα χέρια τους οθόνες και τον αυξημένο κίνδυνο καθυστερήσεων στην ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων», σημειώνει η επικεφαλής της έρευνας, παιδίατρος Δρ. Catherine Birken. Αυτό σημαίνει, όπως τονίζουν και άλλοι ειδικοί, πως είναι ανάγκη το ζήτημα να διερευνηθεί περαιτέρω στο μέλλον. Άλλωστε η έρευνα δεν προσφέρει απαντήσεις για καίρια ζητήματα, όπως για το κατά πόσον αυτή η διαφορά στην ανάπτυξη ακολουθεί τα παιδιά και στο μέλλον ή αν εξισορροπείται κάποια χρόνια αργότερα.
Οθόνες τέλος;
Η πλήρης απαγόρευση των οθονών μέχρι το παιδί σας να γίνει δεκαοκτώ χρονών είναι αδύνατη, όπως καταλαβαίνετε. Ωστόσο, η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία συστήνει να προσπαθήσετε τουλάχιστον να την τηρήσετε μέχρι να γίνει δεκαοκτώ μηνών! Από αυτόν τον κανόνα εξαιρούνται μόνο οι κλήσεις βίντεο με αγαπημένα πρόσωπα.
Από την ηλικία των 18 – 24 μηνών και μετά μπορείτε να εντάξετε στην καθημερινότητά του περιορισμένο χρόνο χρήσης προσεκτικά επιλεγμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εφαρμογών. Αυτή η προσθήκη δεν γίνεται μόνο για τη διευκόλυνσή σας, ούτε αποκλειστικά επειδή εντέλει η έκθεση στις οθόνες είναι αναπόφευκτη. Έρευνες έχουν δείξει πως τέτοιου είδους τηλεοπτικά και ηλεκτρονικά προϊόντα βοηθούν τα νήπια να απορροφήσουν νέες γνώσεις περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.
Το ουσιαστικότερο συμπέρασμα που μπορούμε να βγάλουμε από τη συγκεκριμένη έρευνα, είναι πως θα πρέπει να σκεφτόμαστε προσεκτικά την επαφή του μικρού μας με την τεχνολογία. Βλέπετε, μπορεί οι οθόνες να είναι οι καλύτερες babysitters, όμως στην πραγματικότητα γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα για τη μακροπρόθεσμη επίδρασή τους πάνω στα παιδιά μας.