Ένας θρύλος υποστηρίζει ότι κάποτε ένας γονιός είπε στο παιδί του ότι δεν μπορεί να κάνει αυτό που του ζητάει και το παιδί απλώς σιώπησε. Στην πραγματική ζωή, ωστόσο, οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με ένα (ή μερικές δεκάδες) σπαρακτικά «γιατί». Και κάποιες φορές, αυτά τα «γιατί» δεν έχουν εύκολη απάντηση – ή απλώς έρχονται ακριβώς τη στιγμή που είμαστε πιο απασχολημένοι από ποτέ – με αποτέλεσμα πριν το καταλάβουμε να καταφεύγουμε στην απάντηση που ανέθρεψε γενιές και γενιές: «Γιατί έτσι!».
Και τι πειράζει;
Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον που ενθαρρύνει τη συζήτηση έχουν καλύτερες πιθανότητες να εξελιχθούν σε ικανούς ενήλικες με υγιή συμπεριφορά και υψηλή αυτοπεποίθηση. Αντιθέτως, όταν λήγουμε τη συζήτηση με τόσο απόλυτο τρόπο, διατρέχουμε τον κίνδυνο να γεμίσουμε τα παιδιά με άγχος και φόβο, να μειώσουμε την αυτοεκτίμησή τους και να καταστείλουμε τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες. Εξάλλου, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η πιο υγιής σχέση γονέων – παιδιών επιτυγχάνεται όταν επιδιώκουμε τη συνεργασία αντί για την επιβολή.
Τι πρέπει να πείτε λοιπόν;
Δυστυχώς, καμία άλλη μέθοδος δεν υπόσχεται τόσο άμεσα αποτελέσματα όσο το «γιατί έτσι». Μακροπρόθεσμα, όμως, θα απολαύσετε τους καρπούς των κόπων σας βλέποντας το παιδί σας να εξελίσσεται σε έναν ισορροπημένο ενήλικα που πιστεύει στον εαυτό του. Ως τότε, μπορείτε να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα.
«Αυτό δεν μπορεί να γίνει, γιατί…»
Σε αντίθεση με τις απόψεις των προηγούμενων γενιών, το γεγονός ότι είστε ο γονιός δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να δίνετε εξηγήσεις. Όταν προσπαθείτε να κάνετε το παιδί σας να καταλάβει τους λόγους που η επιθυμία του θα πρέπει να μείνει ανεκπλήρωτη, του δείχνετε ότι είστε πάντα εκεί για να του προσφέρετε αγάπη, δεν βαριέστε ούτε είστε υπερβολικά απασχολημένοι για να του δώσετε σημασία. Ταυτόχρονα, με το να κάνετε υπομονή και να του εξηγείτε με ηρεμία την κατάσταση, του δίνετε το καλύτερο παράδειγμα για να μάθει να σέβεται τους άλλους – ακόμη και όταν είναι εκνευρισμένο!
Επίσης, έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που δεν ακούνε πολλές λέξεις ή υποβάλλονται σε σκληρό λεξιλόγιο και μειωμένη αλληλεπίδραση, δεν καταφέρνουν να φτάσουν στο πνευματικό και συναισθηματικό επίπεδο που θα μπορούσαν. Μεταξύ άλλων, αυτή η στάση των γονιών βλάπτει τις ικανότητες των παιδιών στα μαθηματικά, την αίσθηση του χώρου, την επιμονή, τον αυτοέλεγχο, την ενσυναίσθηση και την εφαρμογή ηθικών κανόνων.
Τέλος, κατ’ αυτόν τον τρόπο ενδέχεται να τα βοηθήσετε να μάθουν να επικοινωνούν καλύτερα τα πράγματα που τα ενοχλούν αντί να ξεσπούν σε κλάματα και φωνές.
«Έχω ήδη απαντήσει αυτή την ερώτηση και από όσο ξέρω δεν άλλαξε κάτι τα τελευταία πέντε λεπτά»
Όπως πιθανότατα μαντεύετε, οι εξηγήσεις δεν αρκούν για να πείσουν τον επτάχρονο γιο σας ότι δεν μπορεί να πάει στην παιδική χαρά αν δεν συμμαζέψει το δωμάτιό του. Πλέον, από τη στιγμή που δεν έχετε κάτι καινούριο να πείτε, δεν χρειάζεται να επαναλάβετε τα ίδια από την αρχή. Υπενθυμίζοντάς του ότι έχετε ήδη δώσει την απάντησή σας, θα εξασφαλίσετε ότι αντιλαμβάνεται πως τηρείτε συνεπή στάση και δεν έχει νόημα να διαμαρτύρεται άλλο για το θέμα. Δεν πειράζει αν εκνευριστεί – για την ακρίβεια, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να μην του δώσετε πολλή σημασία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αναγκαστεί να μάθει πώς να διαχειρίζεται τα συναισθήματα απογοήτευσης, ενισχύοντας τη συναισθηματική του ευφυΐα ή θα προσπαθήσει να βρει νέες μεθόδους πειθούς, βελτιώνοντας τις επικοινωνιακές του δεξιότητες.
«Μπορείς να μου πεις εσύ γιατί σου είπα όχι;»
Αν το μικρό σας επιμένει ακόμη, ρωτήστε το αν έχει καταλάβει τους λόγους που δεν μπορεί να γίνει αυτό που θέλει. Δεν είναι ζήτημα ευφυΐας. Ακόμη και τα πιο έξυπνα παιδιά όταν είναι πεπεισμένα ότι έχουν δίκιο μπορεί να μην ακούνε στ’ αλήθεια αυτό που τους λέτε. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να αναφέρετε και πάλι τις αιτίες πίσω από την απόφασή σας. Αν το παιδί έχει καταλάβει, επαναλάβετε το προηγούμενο βήμα.
«Έχεις να προτείνεις κάποια άλλη λύση;»
Στην περίπτωση που η επιμονή του δεν κάμπτεται με τίποτα, ίσως τα πνεύματα ηρεμήσουν αν του προτείνετε να βρει μία τρίτη οδό. Η συγκεκριμένη στάση δεν είναι δείγμα παραίτησης. Αντίθετα, του δείχνετε ότι αφ’ ενός δεν του απαγορεύετε πράγματα απλώς για να το κάνετε, και αφ’ ετέρου ότι δεν έχετε προτεραιότητα το να βγείτε νικητές από αυτή τη διαφωνία. Αυτό θα μειώσει τη διάθεση του παιδιού να μετατρέψει τη συζήτηση σε μάχη. Και, πού ξέρετε; Μπορεί πράγματι να καταφέρει να σκεφτεί κάτι που θα ικανοποιήσει και εσάς και εκείνο!