Ίσως είστε νέοι στον κόσμο των παιδικών ατυχημάτων ή απλά χρειάζεστε ένα «φρεσκάρισμα» των γνώσεών σας γύρω από τις πρώτες βοήθειες.
Η προετοιμασία είναι πολύ σημαντική για να αναγνωρίσετε σωστά μια κατάσταση και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε αμέσως, καθώς και για να αποφασίσετε εάν θα πρέπει να καλέσετε τον παιδίατρο, το εθνικό κέντρο δηλητηριάσεων (210-7793777) ή να πάτε στα επείγοντα.
Αυτός ο σύντομος οδηγός θα βοηθήσει εσάς να μην πανικοβληθείτε και το παιδί σας να παραμείνει ήρεμο, την επόμενη φορά που θα τραυματιστεί:
Τραυματισμός στο κεφάλι
Τα σημάδια: Μετά από ένα χτύπημα στο κεφάλι, η λιποθυμία (έστω και για λίγο), ο έντονος πονοκέφαλος, ο έμετος, η σύγχυση, η υπνηλία ή η δυσκολία στο περπάτημα, μπορεί να υποδεικνύουν διάσειση.
Τι να κάνετε αμέσως: Ελέγξτε το παιδί σας. Εάν πονάει στον αυχένα – κάτι που είναι πιθανό εάν έπεσε με το κεφάλι – ή έχει αδυναμία ή μυρμήγκιασμα στα χέρια, κρατήστε το ακίνητο και καλέστε τη Γραμμή SOS (1065 ή το 112). Εάν χτύπησε το κεφάλι του σε αθλητικό γεγονός, πρέπει αμέσως να σταματήσει να παίζει για να αποφύγετε έναν δεύτερο τραυματισμό. Επίσης, καλέστε το 1065 εάν λιποθυμήσει μετά από πτώση κι αντιμετωπίζει οποιοδήποτε πρόβλημα αφύπνισης. Πηγαίνετε σε ένα τμήμα επειγόντων περιστατικών εάν έχει έντονο πονοκέφαλο ή εάν έχει μπερδευτεί, εάν κοιμάται περισσότερο από το συνηθισμένο, παραπαίει, κάνει συνεχώς εμετό ή κάνει οτιδήποτε άλλο είναι ανησυχητικό. Διαφορετικά, θα πρέπει να καλέσετε αμέσως το γιατρό σας για συμβουλές.
DOΝ’Τ: Μην δώσετε ιβουπροφαίνη σε παιδί με τραυματισμό στο κεφάλι. Το φάρμακο μπορεί να αυξήσει την αιμορραγία, η οποία μπορεί να είναι επικίνδυνη όταν υπάρχει ο δυνητικός κίνδυνος (έστω και υπερβολικά) εγκεφαλικού τραυματισμού.
DO (εάν είναι μικρό): Τυλίξτε μια παγοκύστη ή μια σακούλα με κατεψυγμένα μπιζέλια σε μια λεπτή πετσέτα και κρατήστε την στην περιοχή για να μειώσετε το πρήξιμο. Μπορείτε επίσης να προσφέρετε παρακεταμόλη για τον πόνο. Όσο το παιδί σας μοιάζει με τον συνηθισμένο εαυτό του, απλά παρακολουθήστε το για αλλαγές στα συμπτώματα ή τη συμπεριφορά του. Η ανάπαυση είναι στην πραγματικότητα μέρος της θεραπείας για μια διάσειση και τα περισσότερα μικρά παιδιά θα χρειαστούν κάποια ακόμη και μετά από έναν μικρό τραυματισμό στο κεφάλι.
Σοβαρή αλλεργική αντίδραση
Τα σημάδια: Το παιδί σας μπορεί να ξεσπάσει σε «κύματα». Το πρόσωπο ή τα χείλη του μπορεί να πρηστούν ενώ μπορεί να βήξει ή να αναπνεύει με δυσκολία. Είναι επίσης πιθανό να εμφανίσει ζάλη, έμετο ή διάρροια.
Τι να κάνετε άμεσα: Εάν υπάρχει διαθέσιμη μια αυτοχορηγούμενη ένεση αδρεναλίνης, χρησιμοποιήστε την. Ακόμη κι αν το παιδί σας φαίνεται καλύτερα μετά, πάνε το ούτως ή άλλως σε νοσοκομείο, καθώς τα αποτελέσματα του φαρμάκου μπορεί να εξασθενίσουν. Εάν αντιμετωπίζει δυσκολία στην ομιλία ή στην αναπνοή ή εάν λιποθυμήσει, μην ασχοληθείτε με το τμήμα επειγόντων περιστατικών – καλέστε αμέσως το 1065. Δεν έχετε αδρεναλίνη; Καλέστε το 1065. Φροντίστε στο μεταξύ να νιώθει το παιδί σας όσο πιο άνετα γίνεται. Ελέγξτε αν έχετε διφαινυδραμίνη (αντισταμινικό πρώτης γενιάς) στο σπίτι και δώστε το στο παιδί σας καθώς περιμένετε να φτάσει η βοήθεια.
Σπασμένο ή ραγισμένο δόντι
Τα σημάδια: Εκτός από την προφανή οδοντική βλάβη, η περιοχή γύρω από το στόμα του μπορεί να είναι κόκκινη.
Τι να κάνετε αμέσως: Καλέστε αμέσως τον οδοντίατρό σας, ειδικά αν πρόκειται για μόνιμο δόντι. Αν δεν μπορείτε να τον βρείτε στο τηλέφωνο, πηγαίνετε στα επείγοντα. Ένα σπασμένο δόντι με εκτεθειμένο νεύρο απαιτεί άμεση προσοχή. Εάν το παιδί σας μπορεί να κρατήσει το μόνιμο δόντι που χτυπήθηκε στη θέση του, δαγκώνοντας μια χαρτοπετσέτα ή ένα καθαρό πανί, τοποθετήστε το ξανά στην υποδοχή του το συντομότερο δυνατόν. (Ξεπλύνετε απαλά το δόντι αν χρειαστεί.) Διαφορετικά, κρατήστε το δόντι σε σφραγισμένο δοχείο με γάλα ή λίγο σάλιο.
Αιμορραγία από τη μύτη
Τα σημάδια: Και πάλι, αυτός είναι ένας τραυματισμός που δύσκολα θα αποφύγετε. Αλλά οι περισσότερες ρινορραγίες φαίνονται χειρότερες απ’ ό, τι είναι.
Τι να κάνετε αμέσως: Βάλτε το παιδί σας να γείρει το κεφάλι του ελαφρά προς τα εμπρός και στη συνέχεια να κρατήσει τη μύτη του σφιχτά ακριβώς κάτω από το ρινικό κόκκαλο με μια πετσέτα ή ένα κομμάτι χαρτομάντηλο. Ο ψεκασμός ενός μικρού σπρέι ρινικής αποσυμφόρησης σε κάθε ρουθούνι, μπορεί επίσης να βοηθήσει. Κρατήστε αυτή τη θέση για 10 έως 15 λεπτά, για να σταματήσετε την αιμορραγία. Κάντε υπομονή! Περίπου μία ώρα μετά τη διακοπή της ρινορραγίας και το σχηματισμό θρόμβου, μπορείτε να βάλετε βαζελίνη στο εσωτερικό του ρουθουνιού για να διατηρηθεί υγρή.
DON’T: Μην αφήστε το παιδί σας να γείρει προς τα πίσω. Εάν το κάνει, το αίμα μπορεί να κυλήσει προς το λαιμό του και το στομάχι του, γεγονός που μπορεί να το αναγκάσει να κάνει εμετό. Αποθαρρύνετε για τουλάχιστον 4 ώρες το παιδί σας να φυσήξει τη μύτη του, αφού ακόμη κι ένα σύντομο, απαλό φύσημα θα μπορούσε να προκαλέσει ξανά την αιμορραγία. Μην βάζετε ποτέ μέσα στο ρουθούνι χαρτομάντηλο ή βαμβάκι!
Πότε να λάβετε βοήθεια: Εάν η αιμορραγία δεν σταματήσει μέσα σε 30 λεπτά ή εάν υποψιάζεστε ότι η μύτη του έχει σπάσει εξαιτίας τραυματισμού, κατευθυνθείτε προς τα επείγοντα.
Σπασμένο Οστό
Τα σημάδια: Εάν το κόκαλο είναι στραβό ή ξεκολλήσει, είναι σπασμένο. Αλλά συχνά είναι λιγότερο σαφές. Μετά από τραυματισμό, εάν το παιδί σας πονάει πολύ, έχει πρήξιμο στην τραυματισμένη περιοχή, κάνει εμετό ή αισθάνεται ζαλάδα, είναι πιθανό να έχει σπάσει ένα οστό.
Τι να κάνετε αμέσως: Φροντίστε να το κάνετε να νιώσει άνετα. Μετακινήστε το σπασμένο άκρο όσο λιγότερο γίνεται. Καλέστε το 1065 εάν το κόκκαλο έχει βγει έξω ή έχει στραβώσει ή αν πονάει πάρα πολύ. Εάν όχι, καλέστε το γιατρό σας για συμβουλές ή επισκεφθείτε τα επείγοντα.
Τραυματισμός στα μάτια
Τα σημάδια: Το παιδί σας πιθανότατα θα πονάει πολύ και θα τρίβει ή θα πιέζει τα μάτια του, τα οποία μπορεί να κοκκινίζουν ή να τσούζουν έντονα.
Τι να κάνετε αμέσως: Καλέστε το 1065 εάν υπάρχει εμφανής βλάβη στο μάτι ή εάν οτιδήποτε υπάρχει σε αυτό έχει κάψει και το πρόσωπό του, εάν έχει πρόβλημα αναπνοής ή εάν λιποθυμήσει. Μην ανοίγετε με δύναμη το μάτι και μην το πιέζετε εάν υπήρξε τραύμα από άμεσο χτύπημα ή αντικείμενο. Διαφορετικά, κρατήστε το ανοιχτό όσο καλύτερα μπορείτε και ρίξτε αλατούχο διάλυμα ή νερό βρύσης σε αυτό. Εάν φαίνεται καλά, καλέστε το γιατρό σας. Διαφορετικά, πηγαίνετε στα επείγοντα.
Πνιγμός
Τα σημάδια: Δυσκολεύεται να αναπνεύσει ή κρατά τα χέρια του στο λαιμό του ή έχει λιποθυμήσει. Μπορεί να συμβεί ενώ τρώει ή παίζει, αν βάλει ένα παιχνίδι στο στόμα του.
Τι να κάνετε αμέσως: Συνεχίστε να μιλάτε. Εάν το παιδί σας μπορεί να σας απαντήσει με απλούς ήχους, ο αεραγωγός του είναι καθαρός. Εάν δεν μπορεί να απαντήσει, βάλτε κάποιον να καλέσει το 1065 ή να καλέσετε μόνοι σας και βάλετε το τηλέφωνο στο ηχείο. Στη συνέχεια, κάντε τον ελιγμό Heimlich: Τυλίξτε τα χέρια σας γύρω από τη μέση του παιδιού σας, κάντε μια γροθιά και τοποθετήστε τον αντίχειρα της γροθιάς σας κάτω από τον θώρακα (ακριβώς πάνω από τον αφαλό του). Τώρα πιάστε τη γροθιά σας με το άλλο σας χέρι και εκτελέστε γρήγορες, ανοδικές ώσεις μέχρι να αποβληθεί το αντικείμενο (με ένα μωρό ή ένα νήπιο, σηκώστε το παιδί σας, γυρίστε το με την όψη προς τα κάτω και χρησιμοποιήστε την παλάμη του χεριού σας για να κάνετε δυνατά χτυπήματα στην πλάτη ανάμεσα στις ωμοπλάτες του).
DO: Αντιδράστε επιθετικά. Εάν το παιδί σας βήχει αλλά μπορεί να μιλήσει, αφήστε το να βγάλει το αντικείμενο βήχοντας. Αντισταθείτε στην επιθυμία να βάλετε τα δάχτυλά σας στο στόμα του ή το λαιμό του.
Πότε να λάβετε βοήθεια: Εάν η αναπνοή του φαίνεται περίεργη ή δεν μπορεί να μιλήσει κανονικά μετά το επεισόδιο, πηγαίνετε το στα επείγοντα. Καλέστε πάντα το 1065 εάν το παιδί σας δεν ανταποκρίνεται.
Πληγή που αιμορραγεί
Τα σημάδια: Η τομή είναι σοβαρή όταν η αιμορραγία δεν σταματά, ακόμη κι αν ασκήσετε πίεση για μερικά λεπτά.
Τι να κάνετε αμέσως: Ξεπλύνετε την πληγή με τρεχούμενο νερό και σαπούνι, επαλείψτε μια αντιβιοτική αλοιφή και βάλτε έναν επίδεσμο. Εάν δείτε αίμα μέσω του επιδέσμου, ασκήστε άμεση πίεση για 15 λεπτά και σηκώστε την τραυματισμένη περιοχή πάνω από την καρδιά για να σταματήσετε την αιμορραγία.
DON’T: Μην χρησιμοποιήσετε οινόπνευμα, υπεροξείδιο του υδρογόνου ή άλλο αντισηπτικό για να καθαρίσετε την πληγή. Το αλκοόλ τσούζει πολύ (κάτι που κάνει τα παιδιά δυστυχισμένα) και το υπεροξείδιο του υδρογόνου μπορεί να βλάψει το δέρμα, εμποδίζοντας την επούλωση.
Πότε να λάβετε βοήθεια: Εάν μια πληγή είναι μεγάλη, ανοίγει ή αναβλύζει αίμα, το παιδί σας μπορεί να χρειαστεί ράμματα, οπότε απευθυνθείτε στον γιατρό σας (με την προϋπόθεση ότι μπορεί να δει αμέσως το παιδί σας). Πηγαίνετε στα επείγοντα εάν δείτε βαθύ κόψιμο, συνδέσμους ή οστά, εάν δεν μπορείτε να σταματήσετε την αιμορραγία μέσα σε 15 λεπτά ή εάν νομίζετε ότι μπορεί να παραμένει στο κόψιμο ένα ξένο σώμα. Μην περιμένετε πολύ: Εάν το κόψιμο είναι ανοιχτό για περισσότερες από 24 ώρες, οι γιατροί θα αποφύγουν να ράψουν την πληγή γιατί τότε υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος μόλυνσης. Αντ’ αυτού, οι περισσότεροι γιατροί θα καθαρίσουν, θα απολυμάνουν και θα επιδέσουν την πληγή. Αυτή είναι μια ασφαλής οδός για θεραπεία που μπορεί να προκαλέσει ελαφρώς περισσότερες ουλές.
Δηλητηρίαση
Τα σημάδια: Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το δηλητήριο. Συνήθως περιλαμβάνουν εγκαύματα στο στόμα, δυσκολία στην αναπνοή, υπνηλία και εμετό. Μπορεί να φταίει η δηλητηρίαση κάθε φορά που το μικρό σας παιδί αρρωσταίνει ξαφνικά ή ενεργεί περίεργα.
Τι να κάνετε άμεσα: Εάν αντιμετωπίζει πρόβλημα αναπνοής ή μένει ξύπνιο, καλέστε το 1065. Διαφορετικά καλέστε το Εθνικό Κέντρο Δηλητηριάσεων στο 210-7793777 για να μάθετε εάν πρέπει να λάβετε ιατρική βοήθεια. Είναι χρήσιμο αν γνωρίζετε τι κατάπιε. Εάν είναι δυνατόν, κρατείστε το δοχείο στα χέρια σας για να είστε έτοιμοι να πείτε στον υπάλληλο τι ποσότητα πιστεύετε ότι κατανάλωσε το παιδί σας και πόσο ζυγίζει.
Εγκαύματα
Τα σημάδια: Το δέρμα του παιδιού σας μπορεί να είναι πολύ κόκκινο και φουσκωμένο. Ένα έγκαυμα τρίτου βαθμού, το χειρότερο είδος, μπορεί να είναι λευκό ή μαύρο.
Τι να κάνετε άμεσα: Κρατήστε την περιοχή κάτω από δροσερό τρεχούμενο νερό για 10 έως 15 λεπτά για να δροσίσετε το δέρμα, να ανακουφίσετε τον πόνο και να σταματήσετε τη φλεγμονή (μπορείτε να επαναλάβετε αυτή τη διαδικασία όποτε το χρειάζεστε ή να βάζετε εναλλακτικά πάγο τυλιγμένο σε μια πετσέτα για τις επόμενες 24 έως 48 ώρες.) Στη συνέχεια, εφαρμόστε μια αντιβιοτική αλοιφή για να καταπραύνετε το έγκαυμα και να βοηθήσετε τα κύτταρα του δέρματος να αναγεννηθούν. Μπορείτε επίσης να δώσετε στο παιδί σας ιβουπροφαίνη ή ακεταμινοφαίνη, εάν καταλάβετε ότι εξακολουθεί να πονάει. Αλλά αν σχηματιστεί μια φουσκάλα, δεν πειράζει: Αυτή η φούσκα είναι ένα φράγμα που βοηθά στην πρόληψη της μόλυνσης. Μόλις η φουσκάλα σκάσει από μόνη της, εφαρμόστε μια αντιβιοτική αλοιφή και δέστε με καθαρό επίδεσμο.
DON’T: Μην χρησιμοποιείτε βιταμίνη Ε ή βούτυρο – και τα δύο μπορεί να ερεθίσουν το καμένο δέρμα. Και μην τοποθετείτε ποτέ πάγο απευθείας σε εγκαύματα. Κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους ιστούς.
Πότε να λάβετε βοήθεια: Εάν το δέρμα του παιδιού σας φαίνεται πολύ υγρό ή κηρώδες, ή εάν δεν μπορεί να το μετακινήσετε, μπορεί το έγκαυμα να είναι σοβαρό και να απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα. Θα πρέπει, επίσης να πάτε απευθείας στα επείγοντα ή στον παιδίατρό σας εάν έχει οποιοδήποτε είδος χημικού εγκαύματος (π.χ. από χλωρίνη), εάν το έγκαυμα έχει το μέγεθος της παλάμης του ή εάν είναι στο πρόσωπο, τα αυτιά, τα χέρια, τα γεννητικά όργανα ή τα πόδια του, ή εάν εκτείνεται γύρω από τον καρπό του ή την περιφέρεια ενός άλλου άκρου, όπως το χέρι ή το πόδι του.
Επιληπτική κρίση
Τα σημάδια: Το παιδί σας μπορεί ξαφνικά να αρχίσει να έχει σπασμούς ή να σφίγγει τα χέρια ή τα πόδια του και να μην σας απαντά. Τα συμπτώματα μπορεί όμως να μην είναι τόσο ευδιάκριτα. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορεί να σας κοιτάζει ή να σας κοιτάζει ζαλισμένο για αρκετά δευτερόλεπτα ή τα μάτια του να γουρλώνουν.
Τι να κάνετε αμέσως: Τοποθετήστε το στο πλάι του. Προσπαθήστε να σημειώσετε την ώρα, καθώς οι περισσότερες κρίσεις διαρκούν από 2 έως 5 λεπτά. Μην βάζετε τίποτα στο στόμα του – δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για το δάγκωμα της γλώσσας του. Εάν δεν είχε ποτέ επιληπτική κρίση στο παρελθόν, καλέστε το 1065. Εάν πάσχει από επιληψία, καλέστε το 1065. Το ίδιο κι εάν έχει πρόβλημα αναπνοής, εάν γίνει μπλε, εάν η κρίση διαρκεί περισσότερο από 5 λεπτά ή εάν, όταν περάσει η κρίση, πονάει, είναι υπνηλία, δεν μπορεί να αναπνεύσει καλά ή απλά φαίνεται διαφορετικό. Εάν πάσχει από επιληψία και φαίνεται εντάξει (παρότι νυστάζει) μετά, θα πρέπει να καλέσετε αμέσως το γιατρό σας για να ζητήσετε συμβουλές.
Διάστρεμμα αστραγάλου
Τι να κάνετε άμεσα: Βάλτε το παιδί σας να κάτσει και να σηκώσει τον τραυματισμένο αστράγαλο πάνω από το επίπεδο της καρδιάς του, τοποθετώντας επάνω του μία παγοκύστη ή τυλίγοντας μια σακούλα με κατεψυγμένα λαχανικά. Τις επόμενες 48 ώρες, συνεχίστε να εφαρμόζετε πάγο στην περιοχή για 15 λεπτά, ανά μία ώρα. Η ιβουπροφαίνη μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του πόνου και του οιδήματος.
DON’T: Μην εφαρμόσετε θερμοφόρα και μην αφήσετε το παιδί να μουλιάσει το πόδι του σε μια ζεστή μπανιέρα τις πρώτες 48 ώρες, καθώς η θερμότητα μπορεί να αυξήσει το πρήξιμο και τον πόνο.
Πότε να λάβετε βοήθεια: Εάν το παιδί σας δεν μπορεί να σηκώσει βάρος στον τραυματισμένο αστράγαλο ή εάν φαίνεται παραμορφωμένο, πηγαίνετε στα επείγοντα ή σε ένα κέντρο υγείας. Αυτά είναι σημάδια ότι μπορεί να έχει σπάσιμο ή εξάρθρωση αστραγάλου – όχι διάστρεμμα (όταν οι σύνδεσμοι είναι έντονα τεντωμένοι).
