Η ζωή με ένα νεογέννητο είναι υπέροχη και ταυτόχρονα εξαιρετικά δύσκολη: Τα διαρκή ξυπνήματα, η μόνιμη ανησυχία για το αν είναι καλά, το ασταμάτητο κλάμα δεν μπορεί παρά να εξαντλήσει ακόμη και τον καλύτερα προετοιμασμένο γονιό. Όμως τα νεογέννητα δεν μπορούν να κάνουν αταξίες. Αντιθέτως, ένα νήπιο είναι σε θέση να γίνει εξαιρετικά ανυπάκουο. Ταυτόχρονα, έχει αναπτύξει αρκετές επικοινωνιακές δεξιότητες ώστε να μπορούμε να του εξηγήσουμε τι πρέπει να κάνει και τι όχι και να εξασφαλίσουμε πως θα ακολουθεί τις υποδείξεις μας – τουλάχιστον τις περισσότερες φορές. Ένα μωρό ενός έτους βρίσκεται στο μεταίχμιο αυτού του διπόλου: Περπατάει, σκαρφαλώνει και αντιλαμβάνεται αρκετά πράγματα ώστε να απαιτεί τη διαρκή εγρήγορσή μας, όμως δεν μπορεί να καταλάβει πάντα τι του λέμε ή γιατί δυσανασχετούμε με τη συμπεριφορά του. Υπάρχει κάποιος τρόπος να το κάνουμε να μας ακούσει;
Γίνεται να πειθαρχήσει ένα μωρό ενός έτους;
Η σύντομη απάντηση είναι «όχι». Τουλάχιστον όχι με την κυριολεκτική έννοια. Και αυτό γιατί το μωρό σας όντως δεν είναι ακόμη σε θέση να καταλάβει τα επιχειρήματά σας ή όλες τις αιτίες που αντιδράτε αρνητικά στις πράξεις του. Άλλωστε, τις περισσότερες φορές δεν είναι ανυπάκουο. Απλώς είναι εξοπλισμένο με αστείρευτη φυσική περιέργεια, την οποία χρειάζεται για να αναπτύξει τις νοητικές του δεξιότητες. Τι μπορείτε να κάνετε, λοιπόν, για να το κρατήσετε ασφαλές και να το βοηθήσετε να αρχίσει να διακρίνει το σωστό από το λάθος;
Αλλάξτε το πλαίσιο
Κάποιες συμπεριφορές του δεν είναι κακές από μόνες τους, απλώς συμβαίνουν με λάθος τρόπο ή σε ακατάλληλο χώρο. Επομένως, μπορείτε απλώς να αλλάξετε το δεύτερο μέρος της εξίσωσης! Για παράδειγμα, αν το πρόβλημα είναι ότι ζωγραφίζει το πάτωμα με τους μαρκαδόρους του, αντί να τους «κατασχέσετε», δώστε του ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί και αφήστε το να συνεχίσει τις… δημιουργίες του.
Μετακινήστε το
Φυσικά, υπάρχουν και πράξεις που δεν είναι σωστές σε κανένα πλαίσιο, όπως όταν το μικρό σας δαγκώνει ή χτυπά ένα άλλο παιδάκι. Σε αυτή την περίπτωση, πάρτε το μακριά από τον χώρο του συμβάντος. Δεν αποκλείεται και μόνο η απομάκρυνσή του από το μέρος που του προκαλεί τόσο έντονο στρες να το ηρεμήσει. Ακόμη όμως και αν δεν συμβεί, η αλλαγή περιβάλλοντος σάς δίνει την ευκαιρία να αντιμετωπίσετε με ηρεμία το περιστατικό. Δείξτε κατανόηση, λέγοντάς του ότι καταλαβαίνετε γιατί θύμωσε και εξηγήστε του γιατί δεν πρέπει να χτυπάμε τους άλλους.
Των φρονίμων οι γονείς…
Έχετε εξασφαλίσει πως το σπίτι είναι ασφαλές για το παιδί, ώρα να εξασφαλίσετε και το αντίθετο. Μέχρι το μικρό σας να είναι σε θέση να καταλάβει τι πρέπει και τι δεν πρέπει να πειράζει, μαζέψτε από το σαλόνι σας εκείνο το βάζο που έχει συναισθηματική αξία και φροντίστε να μην αφήνετε το κινητό σας κοντά στα χεράκια του. Έτσι θα προλάβετε πολλές στιγμές έντασης!
Πείτε «ναι»
Παραδεχτείτε το: Κι εσείς θα είχατε κουραστεί αν ακούγατε τόσα «Μη!» όσα το μικρό σας. Αντί για αυτό, αντιμετωπίστε τα λάθη του σαν ευκαιρία για να του δείξετε το σωστό. Για παράδειγμα, αν το δείτε να τραβάει τα αυτιά του σκύλου, δείξτε του πώς πρέπει να τον χαϊδεύει και πείτε του: «Χάιδεψέ τον έτσι ήρεμα». Με αυτό τον τρόπο είναι πολύ πιθανό να αντικαταστήσει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά με την ενδεδειγμένη, καθώς θα προσπαθήσει να μιμηθεί τη συμπεριφορά των «μεγάλων».
Δείτε τα θετικά
Θυμάστε που σας είπαμε ότι το μικρό σας δεν καταλαβαίνει πάντα γιατί αντιδράτε αρνητικά; Η λέξη «πάντα» είναι πολύ σημαντική. Ορισμένες φορές ξέρει πολύ καλά ότι αυτό που κάνει είναι λάθος. Ταυτόχρονα, ξέρει ότι με αυτό τον τρόπο σίγουρα θα έχει την αμέριστη προσοχή σας. Για να αποφύγετε αυτή τη… στρατηγική, φροντίστε να του προσφέρετε θετική προσοχή όταν συμπεριφέρεται σύμφωνα με τους κανόνες. Επιβραβεύστε το ακόμη και με μια σκέτη αγκαλιά όταν παίζει ήσυχα ή όταν δεν επιδιώκει να καλύψει όλο το σπίτι με το φαγητό του.
Βρείτε τη ρίζα
Με την πρώτη ματιά ίσως μοιάζει ακατανόητο που ξαφνικά δάγκωσε ένα παιδάκι στο πάρκο. Μήπως, όμως, έχει περάσει υπερβολικά πολλές ώρες εκτός σπιτιού; Μήπως δεν έχει κοιμηθεί αρκετά; Μήπως απλώς υπερενθουσιάστηκε από τον μεγάλο αριθμό ερεθισμάτων; Βρίσκοντας την αιτία πίσω από την ακατάλληλη συμπεριφορά μπορείτε να την αντιμετωπίσετε αποτελεσματικότερα και να λειτουργήσετε με τρόπο που θα του δείξει ότι το καταλαβαίνετε.
Κρατήστε την ψυχραιμία σας
Ποια ήταν η τελευταία φορά που αρχίσατε να φωνάζετε και το ξέσπασμα του παιδιού σταμάτησε αμέσως; Πιθανότατα ποτέ! Είναι δύσκολο, όμως όσο πιο ήρεμοι παραμείνετε, τόσο ευκολότερο θα είναι να το κάνετε να ηρεμήσει. Άλλωστε είστε εκεί για να του προσφέρετε σιγουριά και σταθερότητα όταν το ίδιο δεν αισθάνεται τίποτα από τα δύο.