Το παιδί σας μπορεί να δαγκώνει τα νύχια του για διάφορους λόγους – περιέργεια, πλήξη, ανακούφιση από το στρες, συνήθεια ή μίμηση. Το δάγκωμα των νυχιών είναι η πιο κοινή από τις λεγόμενες «νευρικές συνήθειες» που περιλαμβάνουν το πιπίλισμα του αντίχειρα, το σκάλισμα της μύτης, το στρίψιμο ή το τράβηγμα των μαλλιών και το τρίξιμο των δοντιών. Είναι επίσης πολύ πιθανό να συνεχίσει στην ενήλικη ζωή.
Η ενηλικίωση μπορεί να προκαλέσει άγχος στα παιδιά και πολλές από αυτές τις εντάσεις και πιέσεις είναι αόρατες στους γονείς. Εάν το παιδί σας δαγκώνει τα νύχια του περιστασιακά και ασυναίσθητα – όπως όταν παρακολουθεί τηλεόραση – ή ως αντίδραση σε συγκεκριμένες καταστάσεις – όπως ενόψει μίας παράστασης ή ενός διαγωνίσματος – και δεν αυτοτραυματίζεται, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε. Απλά είναι ο δικός του τρόπος να αντιμετωπίζει το στρες.
Κατά πάσα πιθανότητα, το παιδί σας τελικά θα σταματήσει μόνο του, αλλά εάν το δάγκωμα των νυχιών διαρκεί περισσότερο απ’ όσο θα θέλατε ή αν είναι μια συνήθεια που απλά δεν μπορείτε να υπομείνετε, υπάρχουν απλοί τρόποι για να το βοηθήσετε να το κόψει.
Πώς θα το βοηθήσετε να σταματήσει
*Αντιμετωπίστε τις υποκείμενες αιτίες
Εάν έχετε ιδέα για το τι μπορεί να προκαλεί άγχος στο παιδί σας – μια πρόσφατη μετακόμιση, ένα διαζύγιο στην οικογένεια, ένα νέο σχολείο ή ένα επερχόμενο ρεσιτάλ πιάνου – προσπαθήστε να το βοηθήσετε να μιλήσει για τις ανησυχίες του. Φυσικά, αυτό είναι πιο εύκολο να ειπωθεί παρά να γίνει με τα περισσότερα παιδιά. Αλλά προτείνοντας έναν προφανώς γελοίο λόγο για το δάγκωμα των νυχιών («Το ξέρω! Προσπαθείς να ακονίσεις τα δόντια σου!»), μπορεί να παρακινήσει το παιδί σας να σας πει τι πραγματικά το ενοχλεί.
*Μην γκρινιάζετε και μην τιμωρείτε
Αν το παιδί σας δεν θέλει πραγματικά να σταματήσει να δαγκώνει τα νύχια του, πιθανότατα δεν μπορείτε να κάνετε πολλά γι’ αυτό. Όπως και άλλες νευρικές συνήθειες, το δάγκωμα των νυχιών τείνει να είναι ασυναίσθητο. Εάν το παιδί σας δεν ξέρει καν ότι το κάνει, η γκρίνια και η τιμωρία του είναι απολύτως άχρηστες στρατηγικές. Ακόμα και οι ενήλικες δυσκολεύονται πραγματικά όταν κόβουν τέτοιες συνήθειες.
*Εάν η συνήθεια είναι πραγματικά ενοχλητική, βάλτε όρια
Το «Δεν δαγκώνουμε τα νύχια στο τραπέζι» είναι εξίσου λογικός κανόνας με το «Μην ταΐζεις το σκύλο από το πιάτο σου». Είναι σημαντικό κάτι που είναι ενοχλητικό να μην κλιμακωθεί σε έντονο ζήτημα ή να φορτιστεί με συναισθήματα. Καταπνίγοντας τον ερεθισμό σας για να ξεσπάσετε μετά λέγοντας «Σταμάτα να δαγκώνεις τα νύχια σου! Δεν το αντέχω!», μπορεί να αποδειχθεί η έναρξη σε μια μακρά και εξαντλητική μάχη εξουσίας.
Γενικά, εφόσον το παιδί σας δεν βλάπτει τον εαυτό του και δεν φαίνεται υπερβολικά αγχωμένο, το στοίχημα είναι να έχετε τα νύχια του κομμένα, να του υπενθυμίζετε να πλένει συχνά τα χέρια του και να προσπαθείτε να εστιάζετε την προσοχή σας αλλού. Εάν τον πιέσετε να σταματήσει, απλώς θα αυξήσετε το άγχος του κινδυνεύοντας να εντείνετε αυτή τη συμπεριφορά.
Επιπλέον, οποιαδήποτε άμεση παρέμβασή σας – όπως το να βάψετε τα νύχια του παιδιού σας με ένα βερνίκι με πικρή γεύση – θα λειτουργήσει σαν τιμωρία, είτε το εννοείτε έτσι είτε όχι. Όσο λιγότερη φασαρία συνδέεται με τη συνήθεια, τόσο πιο πιθανό είναι να σταματήσει μόνο του όταν είναι έτοιμο και τόσο πιο πιθανό είναι να αισθανθεί άνετα να σας ζητήσει βοήθεια.
*Βοηθήστε το εάν θέλει να σταματήσει
Εάν οι φίλοι του παιδιού σας το πειράζουν, μπορεί να είναι έτοιμο να σταματήσει – και θα χρειαστεί τη βοήθειά σας. Πρώτα, μιλήστε του για τα πειράγματα και ενθαρρύνετέ το να σας πει πώς νιώθει. Διαβεβαιώστε το ότι το αγαπάτε ανεξάρτητα από το πώς δείχνουν τα νύχια του. Στη συνέχεια, προχωρήστε σε πιθανές λύσεις.
*Μιλήστε για το κόψιμο των συνηθειών
Ξεκινήστε μια συζήτηση με το παιδί σας σχετικά με το τι είναι οι νευρικές συνήθειες και πώς είναι δυνατόν να τις κόψετε. Στη συνέχεια, αποφασίστε πόσο θα πρέπει να συμμετάσχετε στο σχέδιό του να «απεξαρτηθεί». Θέλει να του το υπενθυμίζετε όταν «ξανακυλά» ή αυτό θα το εκνευρίσει; Όσο μεγαλύτερα είναι τα παιδιά, συνήθως τόσο μικρότερη γονική παρέμβαση προτιμούν.
*Βοηθήστε το να συνειδητοποιήσει τη συνήθεια
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να συνειδητοποιήσει καλύτερα πότε και πού δαγκώνει. Συμφωνήστε σε μια ήσυχη, μυστική υπενθύμιση για τις στιγμές που ξεχνιέται – ένα ελαφρύ άγγιγμα στο χέρι ή μια κωδική λέξη.
Μερικά παιδιά επωφελούνται από σωματικές υπενθυμίσεις που τραβούν την προσοχή τους στη συνήθεια τη στιγμή που το κάνουν. Αυτή η επιλογή είναι χρήσιμη, εφόσον το παιδί σας επιλέγει το ίδιο αυτή τη λύση. Αν όχι, η υπενθύμιση θα λειτουργήσει απλώς ως τιμωρία.
Κάποια παιδιά μπορεί να βοηθηθούν φορώντας αυτοκόλλητους επιδέσμους στα δάχτυλά τους ή βάφοντας τα νύχια τους με δύο στρώσεις διάφανο μανό – κάτι το οποίο θα κάνει το δάγκωμα πιο δύσκολο.
Αν θέλει να δοκιμάσει να βάψει τα νύχια της με ένα διάλυμα με πικρή γεύση, δεν πειράζει, αλλά ελέγξτε την ετικέτα. Ορισμένα διαλύματα περιέχουν συστατικά όπως πιπέρι καγιέν που μπορεί να τσούξουν εάν ένα παιδί εάν τρίψει τα μάτια του.
Τα κορίτσια μερικές φορές διαπιστώνουν ότι μια βόλτα μέχρι το nail bar για ένα φανταχτερό μανικιούρ τα βοηθά να σταματήσουν να δαγκώνουν τα νύχια τους.
*Προσφέρετε μια εναλλακτική
Προσφέρετε στο παιδί σας μια εναλλακτική δραστηριότητα ή δύο – δώστε του, για παράδειγμα, να κρατάει μια λεία πέτρα ενώ διαβάζει. Βάλτε το παιδί σας να εξασκήσει την εναλλακτική συνήθεια για λίγα λεπτά, πριν το σχολείο ή τον ύπνο. Επιπλέον, προσδιορίστε μερικές τεχνικές χαλάρωσης που πρέπει να δοκιμάσει όταν αισθάνεται την επιθυμία να δαγκώσει – βαθιά αναπνοή, για παράδειγμα, ή σφίξιμο και άνοιγμα γροθιάς.
Αν είναι αρκετά μεγάλο, μάθετέ του πώς να χρησιμοποιεί μια λίμα και τοποθετείστε μία στο κομοδίνο του ή σε ένα ευδιάκριτο σημείο στο μπάνιο.
Βεβαιωθείτε ότι έχει πολλές ευκαιρίες να τρέξει και να παίξει – έξω, αν είναι δυνατόν – για να εκτονώσει την ένταση και τη νευρική ενέργεια. Μερικά παιδιά βρίσκουν τα έργα τέχνης και χειροτεχνίας έναν καλό τρόπο να κρατούν τα χέρια τους απασχολημένα και να χαλαρώνουν ταυτόχρονα. Για άλλα παιδιά, το να μάθουν να παίζουν ένα μουσικό όργανο μπορεί να είναι χρήσιμο.
*Δοκιμάστε ξανά και ξανά
Εξηγήστε στο παιδί σας ότι διαφορετικοί άνθρωποι ανταποκρίνονται σε διαφορετικές τεχνικές και ενθαρρύνετέ το να δοκιμάσει διάφορες λύσεις, εάν η πρώτη δεν έχει αποτέλεσμα. Γενικά, όσο μεγαλύτερο είναι το παιδί τόσο μεγαλώνει η ευθύνη που μπορεί να αναλάβει σε αυτή την προσπάθεια.
Τέλος, υπενθυμίστε του – και στον εαυτό σας – ότι οι συνήθειες δύσκολα κόβονται κι ότι οι δυο σας είστε στην ίδια πλευρά. Κάντε ένα διάλειμμα, αν χρειάζεται για να βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει τη στοργή και την προσοχή που έχει ανάγκη, ανεξάρτητα από το πόσο επιτυχημένο είναι στο να κόψει τη συνήθεια του. Στο τέλος, η υπομονή και η επιμονή σας θα αποδώσουν.
Πότε πρέπει να ανησυχείτε για το δάγκωμα των νυχιών
Σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν το παιδί αυτοτραυματίζεται δαγκώνοντας τα νύχια του, αυτό μπορεί να υποκρύπτει υπερβολικό άγχος. Συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας εάν το δάγκωμα των νυχιών κάνει τα δάχτυλά του να πονούν ή να αιμορραγούν, εάν έχει επίσης άλλες ανησυχητικές συμπεριφορές (όπως να σκαλίζει το δέρμα του ή να βγάζει τις βλεφαρίδες ή τα μαλλιά του) ή εάν δεν κοιμάται καλά.
Συμβουλευτείτε επίσης τον παιδίατρο εάν η συνήθεια του παιδιού σας να δαγκώνει τα νύχια εμφανίστηκε ξαφνικά και κλιμακώθηκε γρήγορα. Σε κάθε περίπτωση, η επαγγελματική συμβουλευτική μπορεί να είναι απαραίτητη.