Κι όμως, ένα τόσο δα έντομο χωρίς φτερά που δεν ξεπερνάει τα 3 εκατοστά είναι ικανό να μας προκαλέσει στρες. Ο λόγος για την pediculus humanus capitis, δηλαδή την κοινή φθείρα ή ψείρα, η οποία είναι… αρκετά πεισματάρα. Κι αυτό γιατί ζει στο τριχωτό του κεφαλιού ως και 40 ημέρες και μπορεί να γεννήσει αβγά ως και 10 φορές την ημέρα. Αυτά τα αβγά, οι γνωστές σε όλους μας κόνιδες, προσκολλώνται στις τρίχες και χρειάζονται περίπου μία εβδομάδα για να εκκολαφθούν. Γι’ αυτό χωρίς την κατάλληλη θεραπεία οι ψείρες μάς ταλαιπωρούν ιδιαίτερα, λόγω του ότι τρέφονται με αίμα προκαλώντας ερεθισμό στο δέρμα και έντονο κνησμό.
Πώς μεταδίδονται οι ψείρες
Η ψείρα ζει μόνο στον άνθρωπο και μεταδίδεται εύκολα και γρήγορα, ιδίως αν κάποιος έρθει σε στενή επαφή με τον πάσχοντα ή αν χρησιμοποιήσει τη χτένα ή το καπέλο του που έχει μολυνθεί. Εύλογα λοιπόν τα παιδιά αποδεικνύονται τα πιο εύκολα θύματα του παράσιτου.
Ωστόσο δεν μπορεί να επιβιώσει μακριά από το τριχωτό για πάνω από μία ημέρα, γιατί δεν τρέφεται.
Τα συμπτώματα της φθειρίασης
Το κυριότερο είναι ο έντονος κνησμός. Αν λοιπόν παρατηρήσουμε ότι το παιδί μας έχει αρχίσει να ξύνεται έντονα, ελέγχουμε διεξοδικά το κεφάλι του για να εντοπίσουμε αν όντως πρόκειται για φθειρίαση ή για κάποιον άλλον ερεθισμό.
Επειδή οι ψείρες προτιμούν το ζεστό, υγρό περιβάλλον, συνήθως τις ανακαλύπτουμε πίσω από τα αφτιά ή στη βάση του αυχένα. Ωστόσο, ένας μεγεθυντικός φακός θα διευκολύνει το έργο μας, τόσο για τις ψείρες όσο και για τις κόνιδες, που μοιάζουν με πιτυρίδα, με τη διαφορά ότι αυτές είναι κολλημένες στις τρίχες των μαλλιών.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία
Μαθαίνουμε στα παιδιά ότι πρέπει να έχουν τα δικά τους προσωπικά αντικείμενα, όπως χτένες και βούρτσες ή καπέλα, και να μη χρησιμοποιούν των άλλων μελών.
Κάθε πρωί, πριν πάει σχολείο, του εφαρμόζουμε μια αντιφθειρική λοσιόν που βασίζεται σε φυσικά συστατικά με απωθητικές, αντιβακτηριδιακές και αντισηπτικές ιδιότητες, η οποία θα απομακρύνει τις ψείρες και θα εμποδίσει την προσκόλλησή τους στο κεφάλι του παιδιού.
Σε περίπτωση που ένα παιδί στην οικογένεια κολλήσει, αφενός θα πρέπει να αποφύγει τις στενές επαφές με τα υπόλοιπα μέλη καθώς και να απολυμάνουμε τη χτένα του και να αλλάξουμε τα σεντόνια του. Αφετέρου θα πρέπει κι εμείς ως οικογένεια να αποφύγουμε τις συναναστροφές με πολλά άτομα, προκειμένου να μη μεταδώσουμε τα παράσιτα σε περισσότερους.
Οι μέθοδοι καταπολέμησης
Παλαιότερα η διαδικασία για να εξολοθρεύσουμε τις ψείρες ήταν κοπιαστική και καθόλου ευχάριστη, για παράδειγμα, κάποιες μέθοδοι χρησιμοποιούσαν πετρέλαιο ή βενζίνη. Κάποιες άλλες, εντομοκτόνα, συστατικά που όπως όλοι γνωρίζουμε είναι ιδιαίτερα επιβλαβή όταν έρχονται σε επαφή με τον οργανισμό μας.
Ευτυχώς στις ημέρες μας έχουν αναπτυχθεί εξελιγμένες συνθέσεις, ιδιαίτερα αποτελεσματικές, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολύ ευαίσθητα δέρματα, σε μωρά άνω των 2 ετών, εγκύους και θηλάζουσες.
Παράλληλα έχουν και καλλυντικό χαρακτήρα, αφού χαρίζουν λάμψη και κάνουν τα μαλλιά ευκολοχτένιστα και απαλά.
Τα παραπάνω τοπικά αντιφθειρικά έχουν τη μορφή σαμπουάν, σπρέι, μάσκας ή λοσιόν που εξοντώνουν τα παράσιτα και τα αβγά τους σε λίγη ώρα.
Τι κάνουμε:
Ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες του προϊόντος που επιλέγουμε.
Χρησιμοποιούμε το ειδικό χτενάκι για την εύκολη απομάκρυνση κάθε ίχνους ψείρας και κόνιδας.
Κάθε δύο – τρεις ημέρες μετά τη θεραπεία, καλό είναι να χτενίζουμε το παιδί με τη χτένα για να απομακρύνουμε τυχόν εναπομείναντα παράσιτα ή τα αβγά τους.
Σε πολύ προχωρημένες καταστάσεις συνιστάται και αγωγή από το στόμα.
Μετά τη θεραπεία και για όσο διάστημα κρίνουμε, χρησιμοποιούμε προληπτικά μια αντιφθειρική λοσιόν με έλαια που απωθούν και εμποδίζουν τη μόλυνση από κεφάλι σε κεφάλι.
Extra tip: Aν το παιδί μας είναι κάτω των 2 ετών, καλό είναι να συμβουλευτούμε τον παιδίατρο πριν επιλέξουμε κάποιο φθειροκτόνο προϊόν.
Επιπλέον μέτρα
Οι ψείρες αν δεν τραφούν πεθαίνουν ύστερα από μία – δύο ημέρες, ωστόσο δεν ισχύει το ίδιο και για τις κόνιδες, οι οποίες μπορούν να ζήσουν ως και επτά ημέρες εκτός κεφαλιού.
Ετσι, εκτός από τη θεραπεία που μόλις ακολουθήσαμε, πρέπει να πράξουμε μια σειρά από ενέργειες προκειμένου να αποτρέψουμε έναν φαύλο κύκλο μετάδοσης του παράσιτου και να αποφύγουμε επιπλέον ταλαιπωρία.
α) Πλένουμε τα ρούχα που φορέθηκαν από τα μέλη της οικογένειας που είχαν μολυνθεί. Επίσης πλένουμε τις μαξιλαροθήκες και τα σεντόνια στο πλυντήριο με καυτό νερό.
β) Σαπουνίζουμε τις βούρτσες και τις χτένες και ρίχνουμε οινόπνευμα για να τις απολυμάνουμε. Τις αφήνουμε για 24 ώρες να στεγνώσουν καλά.
γ) Ενημερώνουμε το σχολείο και τους ανθρώπους που ήρθαν σε επαφή με το παιδί μας, προκειμένου να λάβουν τα ανάλογα μέτρα θεραπείας.