Το να φοβάσαι είναι κάτι που συνδυάζεται απλώς με το να είσαι παιδί. Αν σκεφτείτε τη δική σας παιδική ηλικία, πιθανότατα θυμάστε το τέρας που ζούσε κάτω από το κρεβάτι σας ή τον φόβο να μείνετε μόνοι στο σκοτάδι.
Ως γονείς, μπορεί να αρχίσετε να παρατηρείτε ότι το νήπιό σας εκφράζει άγχος ή φόβο για τις καταιγίδες, τα σκυλιά, το νηπιαγωγείο, την ώρα του μπάνιου, την ώρα του ύπνου, τον γιατρό ή άλλα πράγματα. Αν και είναι αδύνατο να προστατεύσετε πλήρως το παιδί σας από το φόβο, μπορείτε να το βοηθήσετε να τον αντιμετωπίσει. Μπορεί να φαίνεται ανόητο το ότι φοβάται να μπει στη μπανιέρα επειδή πιστεύει ότι ένας καρχαρίας ζει εκεί μέσα, αλλά αυτός ο φόβος είναι πολύ πραγματικός για εκείνο. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να μάθετε τρόπους για να το βοηθήσετε να τον αντιμετωπίσει.
Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές για να βοηθήσετε το παιδί σας να διαχειριστεί τους φόβους του:
Αναγνωρίστε και επικυρώστε τα συναισθήματά του
Πολύ συχνά είναι εύκολο να πείτε πράγματα όπως «δεν υπάρχει τίποτα να φοβάσαι», «μην φοβάσαι» ή ακόμα και «αυτό είναι ανόητο, μην ανησυχείς τόσο πολύ». Αλλά όταν αγνοούμε, ελαχιστοποιούμε ή εξαλείφουμε τους φόβους των μικρών παιδιών, ουσιαστικά τα αφήνουμε να αντιμετωπίσουν κάτι ανησυχητικό μόνα τους. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζετε και να επικυρώνετε τους φόβους του παιδιού σας (είτε είναι λογικοί είτε όχι). «Ουάου! Οι καρχαρίες είναι τρομακτικοί! Δεν είναι περίεργο που δεν θες να μπεις στην μπανιέρα! Αλλά να θυμάσαι, οι καρχαρίες ζουν στον ωκεανό και ποτέ, μα ποτέ δεν θα βρεις έναν στη μπανιέρα μας». Αυτό μπορεί να προσφέρει μια μικρή αλλά σημαντική αίσθηση ασφάλειας, απλώς και μόνο επειδή αναγνωρίσατε και συμπάσχατε με τον φόβο του.
Μιλήστε για φόβους
Οι περισσότεροι φόβοι, ακόμη και για εμάς τους μεγάλους, πηγάζουν από το άγνωστο. Το να είσαι στο σκοτάδι, να πηγαίνεις στο γιατρό ή να πας στο νηπιαγωγείο για πρώτη φορά μπορεί να είναι απίστευτα τρομακτικό, κυρίως επειδή το παιδί δεν ξέρει τι πρόκειται να συμβεί. Θυμηθείτε, τα νήπια έχουν απίστευτη φαντασία. Αν δεν καταλαβαίνουν κάτι ή δεν ξέρουν τι να περιμένουν, είναι εύκολο να νιώσουν πραγματικά φοβισμένα. Εξερευνήστε το φόβο του παιδιού σας μαζί του. Τι σκέφτεται; Τι πιστεύει ότι μπορεί να συμβεί; Οι ερωτήσεις σάς βοηθούν να δώσετε απαντήσεις και αυτές οι απαντήσεις το βοηθούν να αισθάνεται πιο ασφαλές για το τι να περιμένει.
Να είστε ήρεμοι και με αυτοπεποίθηση
Όταν βλέπετε ότι το παιδί σας φοβάται, το φυσικό σας ένστικτο είναι να το προστατεύσετε ή να το απομακρύνετε από την πηγή του φόβου. Αλλά θυμηθείτε, η ιδέα είναι να το βοηθήσετε να μάθει πώς να αντιμετωπίζει τον φόβο. Υπενθυμίστε του ότι δεν πειράζει να νιώθει φόβο και ενθαρρύνετέ το να είναι γενναίο. Το πιο σημαντικό είναι να είστε ήρεμοι, ενθαρρυντικοί και θετικοί.
Κάντε υπομονή
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν μαγικές λέξεις, φράσεις ή πράξεις που θα σβήσουν εντελώς τους φόβους του παιδιού σας από το μυαλό του. Το να βοηθήσετε ένα νήπιο να ξεπεράσει τον φόβο απαιτεί χρόνο και πολλή υπομονή. Επίσης, θυμηθείτε να κάνετε μικρά βήματα για να ξεπεράσετε τους φόβους. Απλώς το να αναγνωρίσετε τον φόβο, να μιλήσετε γι’ αυτόν και να του επιτρέψετε να νιώσει τη γενναιότητά σας είναι μικρά αλλά σημαντικά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Όταν ο φόβος πάει πολύ μακριά
Είναι πάντα σημαντικό να θυμάστε ότι ο φόβος είναι ένα φυσικό μέρος της ενηλικίωσης. Ωστόσο, εάν αισθάνεστε ότι ο φόβος (ή οι φόβοι) του μικρού σας είναι πολύ μεγάλος, υπάρχουν δύο κύριες κόκκινες σημαίες που πρέπει να προσέχετε:
(1) Έχει εμμονή με αυτό. Αναφέρει την πηγή του φόβου του πολλές φορές την ημέρα και έχει προσηλωθεί σε αυτήν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
(2) Στέκεται εμπόδιο στην ανάπτυξη ή την απόλαυσή του στη ζωή. Για παράδειγμα, δεν θα παίξει έξω ή δεν θα παρευρεθεί σε ένα πάρτι γενεθλίων επειδή φοβάται τα σκυλιά. Ξέρετε ότι η κατάσταση έχει πάει πολύ μακριά αν ο φόβος το εμποδίζει να κάνει πράγματα που αγαπά ή να συμμετέχει σε σημαντικά γεγονότα.
Εάν αισθάνεστε ότι ο φόβος του είναι υπερβολικός, ένας παιδοψυχολόγος μπορεί να σας προσφέρει εξατομικευμένες συμβουλές.