Όλοι θέλουμε τα παιδιά μας να συμπεριφέρονται άψογα, τόσο στους τρίτους όσο – φυσικά – και σε εμάς. Σε αυτή μας την προσπάθεια, συχνά πέφτουμε στην παγίδα της πολύ αυστηρής πειθαρχίας. Γιατί πρόκειται για παγίδα; Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον γεμάτο άκαμπτους κανόνες, τείνουν να συμπεριφέρονται πολύ παθητικά όταν οι γονείς τους είναι μπροστά. Όταν, όμως, έχουν την ευκαιρία να ξεφύγουν από την προσοχή τους έστω και για ένα λεπτό, βγαίνουν εντελώς εκτός ελέγχου. Αυτό συμβαίνει γιατί υπακούουν στην εξουσία του γονιού χωρίς στην πραγματικότητα να έχουν εσωτερικεύσει τους κανόνες.
Η λύση, όμως, δεν βρίσκεται ούτε στην απόλυτη κατάργηση των κανόνων και των ορίων. Πράγματι, πολλά πιτσιρίκια που μεγαλώνουν σε ένα υπερβολικά ανεκτικό περιβάλλον αποκτούν εγωιστικούς, αγενείς και δυσάρεστους χαρακτήρες. Παράλληλα, δεν ανταποκρίνονται άμεσα στις παραινέσεις των γονιών τους, πράγμα που μπορεί να τα εκθέσει σε κίνδυνο. Εκτός αυτού, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο η χαλαρότητα των γονιών να ερμηνευτεί από το παιδί ως αδιαφορία, με πολύ αρνητικά αποτελέσματα για την ψυχολογία του. Για όλους αυτούς τους λόγους είναι πολύ σημαντικό να ανακαλύψουμε τη χρυσή τομή.
Πώς θα του θέσετε τα σωστά όρια
Δεν είναι εύκολο, ούτε όμως και τόσο δύσκολο όσο ακούγεται. Το σημαντικό είναι να γνωρίζετε τι πρέπει να κάνετε και τι να αποφεύγετε και να προσπαθείτε να τα εφαρμόζετε όσο πιο πιστά γίνεται.
Τι να κάνετε
Διαλέξτε τις μάχες σας
Ένα τρίχρονο πιτσιρίκι, όσο και να το θέλει, δεν μπορεί να έχει πάντα άψογη συμπεριφορά. Ξεχωρίστε τους κανόνες που είναι πραγματικά σημαντικοί για εσάς και επιμείνετε σε αυτούς και παραβλέψτε τα λάθη που δεν αποτελούν και τόσο μεγάλο πρόβλημα.
Σταθερότητα και αντιπερισπασμός
Του είπατε «Όχι» κι εκείνο συνέχισε ανέμελα την προσπάθειά του να σκαρφαλώσει στην άκρη του μπαλκονιού. Τι πρέπει να κάνετε; Σηκώστε το απαλά, φέρτε το στο ύψος του προσώπου σας και πείτε του, χωρίς να υψώσετε τη φωνή σας αλλά με σταθερότητα: «Μην πλησιάζεις στην άκρη του μπαλκονιού. Είναι πολύ επικίνδυνο». Στη συνέχεια, προσφέρετέ του μια άλλη δραστηριότητα για να ξεχάσει την προηγούμενη. Για παράδειγμα, προτείνετέ του να χορέψετε μαζί στο σαλόνι.
Φανείτε συνεπείς
Αν τη μία μέρα έγινε μάχη για να πλύνει τα χέρια του και την επόμενη βαρεθήκατε να ασχοληθείτε, το μικρό σας θα μπερδευτεί. Το χειρότερο; Αν αυτό γίνεται συχνά, δεν θα μπερδευτεί μόνο σε σχέση με τον συγκεκριμένο κανόνα, αλλά με την έννοια των κανόνων γενικότερα. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει όλα να γίνονται με το… γράμμα του νόμου. Όταν όμως παρακάμπτετε κάποιον κανόνα, φροντίστε να εξηγήσετε στο παιδί ότι είναι «μόνο για σήμερα», όπως και τους λόγους που οδήγησαν σε αυτή την εξαίρεση.
Κάντε υπομονή
Κι όμως, μπορεί να μην θυμάται όντως αυτό που του έχετε πει χίλιες φορές. Τα νήπια, βλέπετε, δεν φημίζονται για τη μνήμη τους. Να είστε προετοιμασμένοι να επαναλάβετε πολλές φορές την ίδια οδηγία, χωρίς να θυμώνετε και χωρίς να απελπίζεστε.
Μείνετε ακλόνητοι
Από τη στιγμή που του είπατε «όχι», όσα νάζια και αν σας κάνει, θα πρέπει να παραμείνετε σταθεροί στην άρνησή σας. Αντίστοιχα, όταν χρησιμοποιείτε κάποια απειλή, θα πρέπει να είστε έτοιμοι να την εφαρμόσετε. Για παράδειγμα, αν του πείτε ότι θα γυρίσετε σπίτι αν δεν σταματήσει να κάνει φασαρία, ο μόνος τρόπος να σας πάρει στα σοβαρά είναι στην επόμενη κραυγή να του έχετε ήδη φορέσει το μπουφάν του.
Τι να μην κάνετε
Μην επιβάλετε… απολυταρχικό καθεστώς
Τα νήπια τρελαίνονται να παίρνουν αποφάσεις. Ας μην τους τις στερήσουμε όλες! Αφήστε το να νιώσει ότι έχει τον έλεγχο σε ορισμένα πράγματα που δεν έχουν και τόση σημασία, όπως είναι το μπλουζάκι που θα φορέσει ή το χρώμα της καινούργιας τσάντας του.
Μην το επικρίνετε
Μην του λέτε ότι είναι κακό παιδί, μην του λέτε ότι κάνει σαν μωρό, μην του λέτε ότι είναι κακομαθημένο. Αντ’ αυτού, περιοριστείτε στο να σχολιάσετε την ανεπιθύμητη συμπεριφορά.
Μην λέτε πολλά «μη»
Πρώτα από όλα, από ένα σημείο και μετά παύει να είναι αποτελεσματικό. Τα νήπια έχουν τεράστια ανάγκη να εξερευνήσουν τον κόσμο, επομένως σύντομα θα αρχίσει να σας αγνοεί. Εκτός αυτού, τα πολλά «όχι» δημιουργούν μια αίσθηση καταπίεσης που κανείς δεν απολαμβάνει. Φροντίστε σε κάθε απαγόρευση να προσθέτετε μια εναλλακτική λύση. Για παράδειγμα: «Δεν μπορείς να γεμίσεις τα κουζινικά σου με νερό, γιατί κάνει κρύο. Όμως μπορούμε να φτιάξουμε «αρακά» με τις πλαστελίνες σου».
Μην χάνετε την ψυχραιμία σας
Ο έντονος θυμός μπορεί να μας κάνει πολύ τρομακτικούς για τα παιδιά μας. Ταυτόχρονα, τους δίνει και ένα πολύ κακό παράδειγμα διαχείρισης συναισθημάτων. Όταν το μικρό σας κάνει κάτι που σας θυμώσει πολύ – και ας το παραδεχτούμε, όλοι έχουμε ζήσει τέτοιες στιγμές – πάρτε μια βαθιά ανάσα πριν αντιδράσετε και μην μιλήσετε πριν νιώσετε και πάλι ήρεμοι. Στόχος είναι να διορθώσετε μια λάθος συμπεριφορά, όχι να ξεσπάσετε. Σίγουρα θα υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες δεν θα καταφέρετε να συγκρατηθείτε, πράγμα απολύτως κατανοητό και ανθρώπινο. Ζητήστε του συγγνώμη, εξηγήστε του πως και οι γονείς κάνουν λάθη και θυμίστε του πως το αγαπάτε πολύ.