Ως γονείς μπορείτε να ενθαρρύνετε την ευχέρεια λόγου του παιδιού σας και να το βοηθήσετε να αισθάνεται άνετα να μιλάει σε πολλές διαφορετικές καταστάσεις και με διαφορετικούς τύπους ανθρώπων, εστιάζοντας στις δεξιότητες ομιλίας στο σπίτι. Αλλωστε, όσο περισσότερες λέξεις ακούει το παιδί σας από εσάς σε καθημερινή βάση, τόσο περισσότερες θα μάθει, θα «απορροφήσει» και τελικά θα χρησιμοποιήσει. Και ενώ ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου συμβαίνει συνήθως μόνος του καθώς τα παιδιά μαθαίνουν ανάγνωση, υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι κάθε μέρα για να βοηθήσετε το παιδί σας να μαθαίνει νέες λέξεις και να εκφράζεται με άνεση.
Ορίστε λοιπόν 11 τρόποι για να μεγαλώσετε ένα παιδί που θα έχει ευφράδεια λόγου.
Συζητήστε
Ο πιο απλός τρόπος να μάθετε νέες λέξεις στο παιδί σας και να το βοηθήσετε να αποκτήσει ευγλωττία είναι συζητώντας μαζί του. Σχετική έρευνα από ψυχολόγους του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ έδειξε ότι όσο περισσότερο συζητούν οι γονείς με τα μικρά τους, τόσο πιο γρήγορα εκείνα μαθαίνουν να επεξεργάζονται τη γλώσσα, γεγονός που επιταχύνει και την ανάπτυξη του λεξιλογίου τους. Απλώς μιλήστε στο παιδί σας με ενθουσιασμό για ό,τι σας έρχεται στο μυαλό.
Να είστε ένθερμοι ακροατές
Η καλή ακρόαση είναι ένας τρόπος να δείξετε την ενσυναίσθησή σας. Επιτρέπει στο παιδί να γνωρίζει ότι οι σκέψεις και τα συναισθήματά του έχουν σημασία και ότι είναι κατανοητά και αποδεκτά. Ωστόσο, η ουσιαστική ακρόαση απαιτεί σκληρή δουλειά, οπότε θεωρήστε το ως επένδυση: θα ενισχύσετε την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας και θα το ενθαρρύνετε να σας εμπιστεύεται. Οταν λοιπόν το παιδί σας σάς λέει για την ημέρα του, αφήστε την εφημερίδα σας στην άκρη, σταματήστε να τσεκάρετε το κινητό σας ή να μαγειρεύετε και δώστε του την αμέριστη προσοχή σας. Εάν αισθάνεται ότι είναι στο επίκεντρο όταν μιλάει μαζί σας, θα είναι πιο εύκολο γι’ αυτό να «ανοιχτεί» και να μιλήσει.
Χρησιμοποιήστε περιγραφές
Οταν μιλάτε με το παιδί σας, χρησιμοποιήστε όσο το δυνατόν περισσότερες περιγραφές. Αντί να πείτε «βάλε τα παπούτσια σου», πείτε «βάλε τα ροζ παπούτσια με τα υπέροχα σχέδια». Αντί να το ρωτήσετε «Θέλεις να περπατήσουμε;», δοκιμάστε κάτι σαν «Θέλεις να κάνουμε μια βόλτα έξω, όπου μπορούμε να δούμε τον γαλάζιο ουρανό και τα πολύχρωμα λουλούδια;».
Ενδιαφερθείτε για τη σωστή γραμματική και την κατάλληλη γλώσσα
Μην αδιαφορείτε για την ομιλία σας όταν απευθύνεστε στο παιδί σας. Τα παιδιά αντιγράφουν και μιμούνται ό,τι λέτε, γι’ αυτό ενσταλάξτε νωρίς καλές συνήθειες ομιλίας (και αν δεν θέλετε να μάθει να βρίζει, προσέξτε τη γλώσσα σας!).
Διορθώστε το με συνέπεια αλλά και διακριτικότητα
Εάν το παιδί σας προφέρει λάθος μια λέξη ή χρησιμοποιεί λάθος σύνταξη, απλώς επαναλάβετε τη φράση σωστά και συνεχίστε. Αν επιμείνετε στο λάθος του, θα το κάνετε να διστάζει προτού μιλήσει.
Εμπλουτίστε το λεξιλόγιό του
Ο πιο απλός και καθημερινός τρόπος για να γίνει αυτό είναι να χρησιμοποιείτε διαφορετικές λέξεις για να περιγράψετε το ίδιο αντικείμενο. Οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να δείχνουν προτίμηση σε συγκεκριμένες λέξεις στην καθημερινότητά τους, χρησιμοποιώντας τες επανειλημμένα. Αρκεί, λοιπόν, να τις αντικαταστήσετε με τα συνώνυμά τους! Τα ελληνικά είναι μια πολύ πλούσια γλώσσα, επομένως χρησιμοποιείτε συνώνυμα όσο πιο συχνά μπορείτε.
Κάντε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου
Εάν ρωτήσετε το παιδί σας «Πέρασες όμορφα στο νηπιαγωγείο σήμερα;», ζητάτε μονολεκτική απάντηση. Ωστόσο, αν ρωτήσετε κάτι σαν «Τι κάνατε μετά το δεκατιανό σήμερα στο νηπιαγωγείο;», θα το εμπνεύσετε να σας περιγράψει τι συνέβη.
Ενθαρρύνετέ το να απαγγείλει
Παρόλο που το παιδί σας εξακολουθεί να μαθαίνει πώς να αποκρυπτογραφεί γράμματα και λέξεις, μπορεί να φτιάξει ιστορίες καθώς γυρίζει τις σελίδες στα εικονογραφημένα βιβλία του. Ή ίσως μπορεί να σας απαγγείλει μια ιστορία που έχει απομνημονεύσει. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασκήσει τον λόγο του αλλά και τη μνήμη του.
Διαβάστε μαζί
Σχετική έρευνα έχει δείξει ότι όταν οι γονείς διαβάζουν εικονογραφημένα βιβλία στα παιδιά τους χρησιμοποιούν ακόμη μεγαλύτερη ποικιλία λέξεων συγκριτικά με όταν συνομιλούν μαζί τους. Η έρευνα κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι τα μικρά παιδιά των οποίων οι γονείς τούς διαβάζουν ένα εικονογραφημένο βιβλίο την ημέρα θα ακούσουν περίπου 290.000 περισσότερες λέξεις μέχρι την ηλικία των 5 ετών από εκείνα των οποίων οι γονείς δεν τους διαβάζουν τακτικά. Καθώς διαβάζετε, απαντήστε σε τυχόν ερωτήσεις που μπορεί να έχει το μικρό σας και θέστε μερικές δικές σας, ξεκινώντας με απλές ερωτήσεις, όπως «Τι κάνει το αρκουδάκι;» ή «Τι χρώμα έχει η γάτα;».
Παίξτε παιχνίδια λέξεων
Υπάρχουν πολλά παιχνίδια στο εμπόριο που διδάσκουν στα παιδιά νέες λέξεις – πώς να τις γράφουν, τι σημαίνουν, πώς να τις διαβάζουν και άλλα. Ωστόσο, μπορείτε επίσης να παίξετε μερικά παιχνίδια με το μικρό σας, τα οποία δεν κοστίζουν τίποτα. Για παράδειγμα, όταν διαβάζετε ένα βιβλίο με το παιδί, πείτε του «βλέπω κάτι κόκκινο σε αυτή τη σελίδα» και στη συνέχεια αφήστε το να βρει ποιο είναι το αντικείμενο.
Δώστε του ευκαιρίες να μιλήσει σε ενηλίκους και μεγαλύτερα παιδιά
Για να βοηθήσετε το παιδί σας να αποκτήσει αυτοπεποίθηση μιλώντας σε μεγάλους, αφήστε το να παραγγείλει εκείνο φαγητό στο σπίτι ή να πει το ίδιο τι θα φάει στο εστιατόριο. Και αποφύγετε να απαντήσετε για λογαριασμό του όταν άλλοι ενήλικοι του κάνουν ερωτήσεις.