Η γεμάτη λαμπιόνια περίοδος των Χριστουγέννων έχει φτάσει και τα παιδιά μετρούν αντίστροφα για τον ερχομό του καλόκαρδου εκείνου γεράκου με την κατάλευκη γενειάδα και τη χαρακτηριστική κόκκινη φορεσιά, που φυσικά κρατά στον ώμο τον παραγεμισμένο του σάκο με δώρα και καλούδια. Κι ενώ σίγουρα δεν θέλουμε να χαλάσουμε αυτή την ξέγνοιαστη θαλπωρή του πρωινού της Πρωτοχρονιάς, δεν μπορούμε παρά να αναρωτιόμαστε πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να αποσαφηνίσουμε την αλήθεια, διακρίνοντάς την από τις γιορτινές παραδόσεις.
Ευτυχώς για τους γονείς, τα περισσότερα παιδιά εξοικειώνονται σταδιακά με την αλήθεια κι έτσι όταν ξεκινήσετε αυτήν τη συζήτηση το παιδί θα είναι πιθανότατα έτοιμο να σας ακούσει. Είναι μια αλλαγή στον τρόπο σκέψης των παιδιών που δεν μπορεί να συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη. Σύμφωνα, μάλιστα, με τους ειδικούς, δεν υπάρχει και καθορισμένη ηλικία όπου τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν ότι ο Αγιος Βασίλης δεν υπάρχει. Οπως λένε χαρακτηριστικά, κάθε οικογένεια και κάθε παιδί μέσα στην ίδια οικογένεια θα είναι έτοιμοι να μιλήσουν για τον Αγιο Βασίλη σε διαφορετικές ηλικίες. Με γνώμονα τον χαρακτήρα του παιδιού και τις παραδόσεις σας, μπορείτε να βρείτε την κατάλληλη στιγμή για να του μιλήσετε.
Υπάρχει σωστή ηλικία για να μιλήσω στο παιδί;
Διαφορετικοί είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν την ικανότητα του παιδιού να πιστεύει και μπορεί να περιλαμβάνουν τις παραδόσεις και τις ιστορίες της οικογένειας για τον Αγιο Βασίλη, τη γνωστική ανάπτυξη του παιδιού, αν έχει τύχει να γνωρίσει έναν πολύ «ρεαλιστικό» Αγιο Βασίλη ή το τι λένε και τα άλλα παιδιά στο σχολείο.
Από τα 7 έως και τα 11 περίπου έτη του παιδιού σηματοδοτείται μεγάλη αλλαγή στον τρόπο σκέψης, εξηγούν παιδοψυχολόγοι.
Τα μικρότερα παιδιά είναι πιο ευφάνταστα, χωρίς να έχουν αναπτύξει τη λογική τους σκέψη, γεγονός που τα διευκολύνει να πιστέψουν στον Αγιο Βασίλη. Περίπου στην ηλικία των 7 ετών, αυτή η πίστη αρχίζει να κλονίζεται.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αναπτύσσουν συγκεκριμένη συλλογιστική πορεία και σταδιακά εγκαταλείπουν την αφηρημένη σκέψη, αντικαθιστώντας τη με τη λογική. Θα το καταλάβετε όταν ξαφνικά το παιδί αρχίσει να αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν να πετούν οι τάρανδοι ή πώς μπορεί να φτάσει σε όλα τα παιδιά του κόσμου σε μόλις ένα βράδυ.
Σε αυτήν τη φάση τα παιδιά αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι μπορεί να μην είναι φυσικά δυνατό για τον Αγιο Βασίλη να φέρει εις πέρας όλα αυτά τα κατορθώματα. Μόλις το παιδί αρχίσει να κάνει αυτές τις ερωτήσεις ή σας ρωτήσει απευθείας εάν ο Αγιος Βασίλης είναι αληθινός, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να ξεκινήσετε τη συζήτηση.
Εξηγήστε του, αλλά αφήστε λίγο χώρο για τη μαγεία του Αγίου Βασίλη
Οταν νιώσετε ότι το παιδί σας είναι έτοιμο, μπορείτε να ξεκινήσετε τη συζήτηση ρωτώντας το παιδί τι ακριβώς πιστεύει. Μπορεί να σας εκπλήξει, λέγοντάς σας ότι δεν πιστεύει καθόλου στον Αγιο Βασίλη. Αν σας πει ότι πιστεύει, ρωτήστε το γιατί και τι είναι αυτό που κάνει τον Αγιο τόσο ξεχωριστό στα μάτια του.
Οι απαντήσεις του παιδιού σας μπορούν να σας βοηθήσουν να προσεγγίσετε το θέμα. Ενα παιδί που πιστεύει με όλη του την καρδιά μπορεί να χρειάζεται περισσότερο χρόνο ή μια πιο ήπια προσέγγιση από ένα παιδί που είναι ήδη δύσπιστο.
Ισως αποφασίσετε να πείτε στο παιδί για την προέλευση του Αγιου Βασίλη και την ιστορία του Αγίου Νικολάου. Μπορείτε να εστιάσετε στο πνεύμα της γενναιοδωρίας γύρω από τις γιορτές και στους τρόπους με τους οποίους και το παιδί μπορεί να συμβάλει σε αυτό το κλίμα ευφορίας και ζεστασιάς.
Ενώ δεν υπάρχει ως οντότητα ο Αγιος Βασίλης, μπορούμε να ζήσουμε και να ενσαρκώσουμε την καλοσύνη και τη γενναιοδωρία του. Εξάλλου εκεί κρύβεται και η μαγεία των Χριστουγέννων και των γιορτών γενικότερα.
Εάν το παιδί αναστατωθεί, απλώς ακούστε το και διαβεβαιώστε το ότι οι παραδόσεις στην οικογένειά σας θα παραμείνουν οι ίδιες. Η αλλαγή μπορεί να είναι δύσκολη, γι’ αυτό χρειάζεται να δείξετε κατανόηση.
Διδακτική ευκαιρία για ενσυναiσθηση
Εάν το παιδί σας μάθει ότι ο Αγιος Βασίλης δεν είναι αληθινός ή αν δεν έχετε αυτή την παράδοση στην οικογένειά σας, μπορείτε να συζητήσετε τι σημαίνουν αυτές οι πληροφορίες για άλλα παιδιά.
Είναι η κατάλληλη ευκαιρία για να δώσετε στο παιδί να καταλάβει ότι, ανεξάρτητα από τις δικές σας πεποιθήσεις και συνήθειες, ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν σε κάτι άλλο και ότι είναι σημαντικό να το σεβαστεί.
Εάν θέλετε να ενθαρρύνετε ένα μεγαλύτερο παιδί να διατηρήσει τη μαγεία για το μικρότερο αδερφάκι του, σκεφτείτε να το μετατρέψετε στον ξακουστό βοηθό του Αγιου Βασίλη. Οι ειδικές δραστηριότητες, όπως το τύλιγμα των δώρων και η τοποθέτησή τους κάτω από το δέντρο, βοηθούν το παιδί να νιώσει ότι έχει έλεγχο στην κατάσταση κι έτσι να διατηρήσει το μυστικό.
Ακόμα και αν εκείνο δεν πιστεύει πια, μπορεί να διατηρήσει μέρος της ουσιαστικής πια μαγείας, βλέποντας το μικρό του αδερφάκι να ανοίγει όλο χαρά το δώρο του.
Τελικά, είτε τα παιδιά πιστεύουν είτε όχι, μπορείτε να διασφαλίσετε ότι κάθε περίοδος Χριστουγέννων είναι ξεχωριστή, αφιερώνοντας χρόνο για να είστε μαζί, δείχνοντας τη γενναιοδωρία σας όχι μόνο στα μέλη της οικογένειας αλλά και σε κάθε άνθρωπο γύρω σας.
Εξάλλου, το να διδάξουμε στα παιδιά τη σημασία της γενναιοδωρίας είναι αυτό που πραγματικά θα ήθελε ο Αγιος Βασίλης.