Οι ειδικοί στην παιδική ανάπτυξη λένε ότι, κατά μέσο όρο, ένα παιδί 4 ή 5 ετών θα πρέπει να είναι σε θέση να συγκεντρωθεί σε μια εργασία για δύο έως πέντε λεπτά φορές το έτος της ηλικίας του. Αλλά αυτός ο εμπειρικός κανόνας, όπως και κάθε οδηγία για την ανατροφή των παιδιών, μπορεί να έχει διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας. Με άλλα λόγια, η ικανότητα των παιδιών να εστιάζουν την προσοχή τους μπορεί να είναι άλλη το πρωί, άλλη το μεσημέρι και άλλη πριν πέσουν για ύπνο.
Δείτε μερικούς απλούς τρόπους για να ενισχύσετε δημιουργικά τη συγκέντρωση του παιδιού σας και να βελτιώσετε την προσοχή του:
Δώστε προσοχή για να τραβήξετε την προσοχή
Για να τραβήξουν την προσοχή ενός παιδιού, οι γονείς πρέπει επίσης να δώσουν προσοχή. Ο καλύτερος τρόπος για να δώσετε προσοχή στο παιδί σας είναι να είστε φυσικά κοντά του όταν του δίνετε οδηγίες. Το να δίνετε στο παιδί σας σαφείς, συνοπτικές οδηγίες επίσης βοηθά. Σταθείτε μπροστά τους, κάντε οπτική επαφή, βρεθείτε στο ύψος των ματιών του ή αγγίξτε τους ώμους τος και πείτε: «Θέλω να το κάνεις αυτό τώρα». Εάν το αίτημα αγνοηθεί, μπορείτε να ρωτήσετε το παιδί σας: «Τι πρέπει να κάνεις αυτή τη στιγμή;». Όταν το παιδί σας απαντήσει σωστά, πείτε: «Δείξε μου ότι ξέρεις τι πρέπει να κάνεις».
Αναλύστε την εργασία
Εάν το παιδί σας πιστεύει ότι αυτό που κάνει είναι πολύ δύσκολο, μπορεί να απομακρυνθεί και να σταματήσει να δίνει προσοχή. Για να το βοηθήσετε να αντιμετωπίσει το project που ετοιμάζει, δώστε σύντομες και απλές οδηγίες, κάτι που λειτουργεί καλύτερα από το να δίνετε μακροσκελείς εξηγήσεις ή να φωνάζετε. Για παράδειγμα, αντί να πείτε στο παιδί σας να καθαρίσει το δωμάτιό του, ίσως είναι καλύτερο να πείτε: «Πρώτα, μάζεψε όλα τα αεροπλανάκια σου και μετά θα επιστρέψω και θα σου πω τι πρέπει να κάνεις στη συνέχεια». Μερικές φορές ακόμη και η εικονογράφηση μιας ρουτίνας σε χαρτί και η ανάρτησή της στον τοίχο μπορεί να χρησιμεύσει ως μια καλή οπτική υπενθύμιση.
Κάντε την εμπειρία πιο διασκεδαστική
Επειδή πολλά παιδιά δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν σε εργασίες που δεν θέλουν να κάνουν – όπως οι δομημένες, επαναλαμβανόμενες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά όταν μπαίνουν στο σχολείο – μπορείτε να τα βοηθήσετε, κάνοντας μια βαρετή δραστηριότητα πιο διασκεδαστική με λίγη δημιουργικότητα. Για παράδειγμα, δοκιμάστε να ζητήσετε από το παιδί σας να σχηματίσει το γράμμα «Σ» χρησιμοποιώντας σβόλους, αυτοκινητάκια ή τουβλάκια, αντί να γράψει με ένα μολύβι σε χαρτί. Τα παιδιά μπορούν επίσης να μάθουν να σχεδιάζουν γράμματα με κιμωλία ή ακόμα και με πινέλα σε ένα μεγάλο καβαλέτο, για να κάνουν την εμπειρία πιο ελκυστική.
Βάλτε στη ρουτίνα σας τη σωματική δραστηριότητα
Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να δώσουν προσοχή. Έχει αποδειχθεί ότι, ειδικά τα παιδιά του δημοτικού σχολείου όταν κάνουν διάλειμμα από την τάξη για γυμναστική, μπορούν να συγκεντρωθούν καλύτερα στις εργασίες τους κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να χρησιμοποιεί παιχνίδια εξωτερικού χώρου όπως μπάλες και σχοινιά. Παίξτε υπαίθρια σπορ που τους αρέσουν και αφιερώστε χρόνο κάθε μέρα για οικογενειακές δραστηριότητες, όπως έναν περίπατο, παιχνίδι στο πάρκο ή μια βόλτα με το ποδήλατο.
Ενισχύστε την εγκεφαλική λειτουργία
Το εύρος προσοχής του παιδιού σας μπορεί να εκπαιδευτεί ώστε να γίνει πιο ισχυρό. Προτείνετε δραστηριότητες που απαιτούν συγκέντρωση, όπως η συμπλήρωση ενός παζλ ή ακόμα και η βοήθεια στην προετοιμασία του δείπνου. Μπορείτε επίσης να βοηθήσετε αφιερώνοντας χρόνο για να επισημάνετε μερικές από τις μικρές και ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες στο περιβάλλον σας, που διαμορφώνουν την ευαισθητοποίηση του παιδιού σας. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου, μπορείτε να σταματήσετε για να παρατηρήσετε μια φωλιά πουλιού κρυμμένη σε ένα δέντρο ή μια διαδρομή ζώων στο χώμα ή να μιλήσετε για το σχήμα και την αίσθηση των βράχων που βλέπετε στην παιδική χαρά. Καθώς η συγκέντρωση του παιδιού σας αυξάνεται με την εξάσκηση, θα αυξηθεί και η ικανότητά του να είναι συγκεντρωμένο.
Καταπολεμήστε την πείνα και την κούραση
Οι γονείς θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν εάν κάτι εμποδίζει το παιδί να δώσει προσοχή. Είναι πεινασμένο ή κουρασμένο; Για να καταπολεμήσετε την πείνα ή την κούραση, δώστε του ένα σνακ πριν ξεκινήσει το διάβασμα ή οποιαδήποτε άλλη δομημένη εργασία. Βεβαιωθείτε ότι το σνακ είναι υγιεινό και όχι γεμάτο με ζάχαρη και λίπος. Οι έξυπνες επιλογές περιλαμβάνουν πρέτσελ ολικής αλέσεως, ωμά λαχανικά βουτηγμένα σε ντρέσινγκ χωρίς λιπαρά ή χούμους, γιαούρτι και φυστικοβούτυρο αλειμμένο σε μπανάνα ή μήλο. Ένας καλός βραδινός ύπνος είναι επίσης σημαντικός, γι’ αυτό βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας ξεκουράζεται αρκετά. Και πολλά παιδιά χρειάζονται ένα μικρό διάλειμμα όταν γυρίζουν σπίτι από το σχολείο.
Επαινέστε τις προσπάθειες του παιδιού σας
Πολλές φορές στην κουλτούρα μας, επαινούμε το αποτέλεσμα. Λέμε «Υπέροχη δουλειά, κοίτα τι μπορείς να κάνεις». Δεν εστιάζουμε στο πόσο υπέροχο είναι που το παιδί καταβάλλει προσπάθεια για κάτι. Αντί να πείτε, «Δεν έγραψες το όνομά σου σωστά», θα πρέπει να πείτε κάτι σαν, «Προσπαθείς τόσο σκληρά να κρατήσεις το στυλό σου και να μείνεις μέσα στη γραμμή. Αυτό είναι υπέροχο.».
Πότε να ζητήσετε βοήθεια
Μερικές φορές, ένα παιδί μπορεί να έχει προβλήματα προσοχής που είναι δύσκολο να λυθούν με απλές στρατηγικές και οι γονείς μπορεί να χρειάζονται βοήθεια από δάσκαλο, παιδίατρο ή ακόμα και ψυχολόγο. Ορισμένες «κόκκινες σημαίες» περιλαμβάνουν ένα παιδί 4 ή 5 ετών που έχει σταθερό πρόβλημα να ασχοληθεί με οτιδήποτε για περισσότερο από δύο ή τρία λεπτά, χρειάζεται συνεχή καθοδήγηση για να κάνει μια δραστηριότητα που θα πρέπει να είναι διαχειρίσιμη, μεταπηδά από τη μια δραστηριότητα στην άλλη και να μην μπορεί να ελέγξει τις παρορμήσεις.
Είναι σημαντικό, ωστόσο, οι γονείς να υποθέτουν ότι το παιδί τους έχει διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) – ένα σύνδρομο που συνήθως διαγιγνώσκεται στην πρώιμη παιδική ηλικία και χαρακτηρίζεται από:
- παρορμητικότητα
- υπερκινητικότητα
- απροσεξία
- ή συνδυασμό και των τριών.
Η ΔΕΠΥ μπορεί να μην είναι πάντα η βασική αιτία, καθώς μπορεί να υπάρχουν άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν. Εάν ωστόσο ένα παιδί διαγνωστεί με ΔΕΠΥ, οι γονείς θα πρέπει να συνεργαστούν με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για να αναπτύξουν ένα σχέδιο που θα συμβάλει στην αύξηση της προσοχής του παιδιού.