Το μητρικό γάλα περιέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για τη σωματική και την πνευματική ανάπτυξη του μωρού, έτοιμα αντισώματα και πολύτιμες ουσίες. Ο θηλασμός είναι μία από τις ομορφότερες φυσικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι πάντα εύκολος. Πολλές νέες μητέρες, αντί για την παραμυθένια εμπειρία που ανυπομονούσαν να ζήσουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, έρχονται αντιμέτωπες με δυσκολίες που δεν φαντάζονταν ότι θα συναντούσαν και απογοητεύονται. Ακόμη όμως και εκείνες που στέκονται τυχερές και καταφέρνουν να βρουν εξαρχής έναν κοινό ρυθμό με το μωρό τους στον θηλασμό δεν είναι απαλλαγμένες από το άγχος: από το αν το γάλα τους είναι αρκετό μέχρι το κατά πόσο ο τρόπος που ανταποκρίνεται το σώμα τους στη διαδικασία είναι φυσιολογικός, η λίστα των πραγμάτων που μπορούν να ανησυχήσουν μια νέα μαμά είναι ατελείωτη. Οι παρακάτω πληροφορίες θα σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε και να τα καταφέρετε.
Τα τρία στάδια του γάλακτος
Ολοι ξέρουμε πώς μοιάζει το γάλα, σωστά; Στην πραγματικότητα, το μητρικό γάλα διαφέρει κατά πολύ από την εικόνα που έχετε συνηθίσει, και μάλιστα τις πρώτες ημέρες της ζωής του μωρού σας αλλάζει συνεχώς για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες του. Η φύση είναι μαγική, έτσι δεν είναι;
Στάδιο πρώτο: πρωτόγαλα.
Αμέσως μετά τη γέννηση του μωρού σας θα δείτε το στήθος σας να εκκρίνει μια κιτρινωπή ουσία που ονομάζεται πρωτόγαλα. Το πρωτόγαλα είναι μία ακόμη πιο ενισχυμένη έκδοση του μητρικού γάλακτος και παράγεται προκειμένου να εξοπλίσει το μικρό σας με τις θρεπτικές ουσίες και τα αντισώματα που χρειάζεται για να αντιμετωπίσει τις μολύνσεις κατά τις πρώτες ημέρες της ζωής του. Μη σας ανησυχήσει η ποσότητα: το μωρό σας χρειάζεται μόλις μερικά κουταλάκια του γλυκού από αυτή την πολύτιμη ουσία.
Στάδιο δεύτερο: μεταβατικό γάλα.
Τρεις με πέντε ημέρες αφού φέρετε στον κόσμο το μικρό σας, το σώμα σας θα αρχίσει να παράγει το μεταβατικό γάλα, που αποτελεί το πέρασμα από το πρωτόγαλα στο ώριμο γάλα. Η εικόνα του θυμίζει μια μείξη γάλακτος και πορτοκαλάδας.
Στάδιο τρίτο: ώριμο γάλα.
Το λευκό γάλα που έχουμε στον νου μας έρχεται συνήθως μεταξύ της δέκατης ημέρας και της δεύτερης εβδομάδας της ζωής του νεογέννητου. Είναι λίγο πιο λεπτόρρευστο από το μεταβατικό γάλα και ενδέχεται στην αρχή να έχει έναν απαλό μπλε τόνο.
Μια φυσική διαδικασία που απαιτεί προπόνηση
Αν δυσκολεύεστε να βρείτε τον σωστό τρόπο να θηλάσετε το μικρό σας τις πρώτες ημέρες, μην ανησυχείτε. Οχι απλώς δεν είστε η μόνη, αλλά μάλλον ανήκετε στη συντριπτική πλειονότητα. Σύντομα θα συντονιστείτε με το μωρό σας και τότε η διαδικασία θα αρχίσει να κυλάει φυσικά. Ως τότε, ίσως σας βοηθήσουν οι παρακάτω συμβουλές:
- Βολευτείτε. Είναι πολύ σημαντικό το κάθισμά σας να σας προσφέρει στήριξη στην πλάτη, στον λαιμό και στους ώμους.
- Η σωστή θέση. Η κοιλίτσα του μωρού πρέπει πάντα να ακουμπά τη δική σας. Τον πρώτο καιρό ίσως χρειαστείτε μαξιλάρια για να φέρετε το προσωπάκι του στο στήθος σας.
- Καθοδηγήστε το. Ακουμπήστε τα χείλη του μωρού στη θηλή σας και περιμένετε να χασμουρηθεί πλατιά για να την τοποθετήσετε στο στόμα του. Φέρτε το βρέφος στην κατεύθυνση του στήθους σας αντί για το αντίθετο για να αποφύγετε τους πόνους στην πλάτη και στον λαιμό. Το σαγόνι του και η κορυφή της μύτης του θα πρέπει να βρίσκονται πάνω στο στήθος σας.
- Ζητήστε βοήθεια. Πολλές μαμάδες δυσκολεύονται πολύ με τον θηλασμό και αυτό μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχολογία τους. Η μαία σας μπορεί να σας δώσει πολύτιμες συμβουλές που θα εξαφανίσουν το άγχος!
- Κάντε διορθώσεις. Αν βλέπετε ότι το μωρό δεν καταφέρνει να προσκολληθεί στη θηλή σας όπως θα έπρεπε, μη διστάσετε να του αλλάξετε θέση. Βάλτε τό δάχτυλό σας στη γωνία του στόματός του και τραβήξτε το από το στήθος σας. Επαναλάβετε μέχρι ολόκληρη η θηλή σας να καλύπτεται από το στόμα του μωρού.
«Θέση» πλήρους απασχόλησης
Τα νεογέννητα έχουν ανάγκη να φάνε κάθε δύο με τρεις ώρες, για αρκετή ώρα κάθε φορά. Ο θηλασμός ολοκληρώνεται όταν το μωρό σας καταφέρει να αδειάσει τουλάχιστον το ένα στήθος σας, διαδικασία που κρατάει περίπου 20 με 45 λεπτά τον πρώτο καιρό. Θα καταλάβετε ότι το μωρό τελείωσε το γάλα από την αλλαγή στην υφή του στήθους σας. Εχει σημασία να περιμένετε για αυτά τα σημάδια πριν βάλετε το μωρό να ρευτεί και να θηλάσει από την άλλη πλευρά, γιατί το μητρικό γάλα γίνεται πιο λιπαρό και θρεπτικό στο τέλος. Αφήστε το μικρό σας να «σφυρίξει τη λήξη». Αν δεν απομακρύνεται από μόνο του, περιμένετε μέχρι ο ρυθμός με τον οποίο πίνει να γίνει πολύ πιο αργός.
Μην παραμελείτε τον εαυτό σας
Η διατροφή και η υγεία του παιδιού σας εξαρτώνται από την κατάσταση του δικού σας οργανισμού. Παράλληλα, δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι δεν είστε απλώς ένα εργοστάσιο παραγωγής βρεφικής τροφής. Εξακολουθείτε να είστε ένας αυτόνομος άνθρωπος με τις δικές του σωματικές και ψυχολογικές ανάγκες και δεν πρέπει να τις παραβλέπετε.
- Πίνετε αρκετό νερό. Νιώθετε ότι διψάτε διαρκώς και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Χρειάζεστε τουλάχιστον οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα για να αποφύγετε την αφυδάτωση και να συνεχίσετε να παράγετε γάλα.
- Κρατήστε τις ισορροπίες. Η διατροφή σας θα πρέπει να είναι αντίστοιχη της υπερπροσπάθειας του σώματός σας. Φροντίστε να καταναλώνετε κάθε μέρα τρεις μερίδες πρωτεΐνης, πέντε μερίδες ασβεστίου, τρεις μερίδες δημητριακών ολικής άλεσης και πέντε με έξι μερίδες φρούτων και λαχανικών, με έμφαση στα λαχανικά. Τα λιπαρά ψάρια με ωμέγα 3 λιπαρά οξέα μπορούν επίσης να αποτελέσουν πολύτιμους συμμάχους αυτή την περίοδο της ζωής σας.
Αν πονάτε στον θηλασμό
Το αίσθημα εξάντλησης που νιώθετε είναι απολύτως φυσιολογικό, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τον πόνο. Δώστε σημασία στις ενδείξεις που σας δίνει το σώμα σας για να αντιμετωπίσετε εγκαίρως τα τυχόν προβλήματα και να αποφύγετε την ταλαιπωρία.
- Μαστίτιδα. Πρόκειται για μια μόλυνση της θηλής, η οποία προκαλείται από μικρόβια στο στόμα του μωρού που μεταφέρονται στους γαλακτοφόρους αδένες κατά τον θηλασμό. Τα συμπτώματά της θυμίζουν αυτά της γρίπης σε συνδυασμό με έναν κόκκινο ερεθισμό γύρω από το στήθος. Ο θηλασμός όχι απλώς δεν επιβαρύνει την κατάσταση, αλλά και βοηθά να ανακουφιστείτε, ωστόσο θα χρειαστεί να επισκεφθείτε τον γιατρό σας για να σας προτείνει κάποια αγωγή.
- Μπλοκαρισμένοι γαλακτοφόροι αδένες. Αν παρατηρήσετε ένα επώδυνο, κόκκινο και ερεθισμένο σημείο επάνω στο στήθος σας, δεν χρειάζεται να ανησυχήσετε. Πρόκειται για κάποιον γαλακτοφόρο αδένα ο οποίος έχει βουλώσει. Και σε αυτή την περίπτωση ο θηλασμός θα σας βοηθήσει να το ξεπεράσετε.
- Πόνος ή ρωγμές στις θηλές. Η ταλαιπωρία των θηλών σας δεν είναι αναγκαία συνθήκη για τον θηλασμό. Ρωτήστε τον γιατρό σας για κάποια κρέμα που θα ενυδατώσει επαρκώς την περιοχή και βεβαιωθείτε πως το μωρό σας καταφέρνει να πιαστεί σωστά από το στήθος σας, καθώς η πιθανότερη αιτία του προβλήματος είναι η υπερπροσπάθεια που καταβάλλει.
Θα υπάρξουν διαρροές
Μία από τις ενοχλητικές παρενέργειες του θηλασμού είναι πως – ειδικά τις πρώτες ημέρες – θα αισθάνεστε το γάλα να κυλά από το στήθος σας σε φαινομενικά άσχετες στιγμές. Αυτό συμβαίνει γιατί έχετε τη βιολογική ανάγκη να ταΐσετε το μωρό σας, ανάγκη που εντείνεται όταν του μιλάτε, το κοιτάζετε ή και βλέπετε μια φωτογραφία του. Σύντομα αυτό θα σταματήσει να συμβαίνει σε τέτοια συχνότητα, αλλά ως τότε να προτιμάτε τα σκούρα ρούχα με μοτίβα αντί για τα μονόχρωμα, προκειμένου ο λεκές να καμουφλάρεται μέχρι να επιστρέψετε στο σπίτι.
Στο τέλος όλα θα πάνε καλά
Είναι ευτύχημα που τα τελευταία χρόνια ο θηλασμός προωθείται έντονα τόσο από την ιατρική κοινότητα όσο και από τις ίδιες τις μητέρες. Ωστόσο, παρά τα αντισώματα του μητρικού γάλακτος και την υπέροχη αίσθηση σύνδεσης με το μωρό, δεν αποτελεί πάντα την κατάλληλη επιλογή για κάθε μητέρα, ούτε είναι πάντα εφικτός. Αν για οποιονδήποτε λόγο αποφασίσετε ή αναγκαστείτε να καταφύγετε στο βρεφικό γάλα σε σκόνη, δεν υπάρχει κανένας λόγος να κατηγορείτε τον εαυτό σας. Το μωράκι σας θα μπορέσει και πάλι να πάρει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται και, με τη βοήθεια και των εμβολίων, θα χτίσει ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα.