Η προσαρμοστικότητα είναι μία δεξιότητα που μπορεί να φανεί εξαιρετικά χρήσιμα στα παιδιά μας.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, οι ενήλικες δεν ήταν οι μόνοι που έπρεπε να κάνουν προσαρμογές όταν ξεκίνησε η πανδημία: Τα σχολεία έκλειναν και άνοιγαν από τη μία εβδομάδα στην άλλη, τα μαθήματα γίνονταν πότε στην τάξη με φυσική παρουσία και πότε από το σπίτι μέσω βίντεο, οι αποστάσεις, οι μάσκες και η αντισηψία των χεριών έγιναν μέρος της καθημερινότητάς των παιδιών, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Ακόμη, όμως, και αν η τηλεκπαίδευση αποτελεί πια παρελθόν για τη χώρα μας, όπως επίσης και αν εκλείψουν οι περιορισμοί στις κοινωνικές συναναστροφές, υπάρχουν μαθήματα που πρέπει να ληφθούν από την πανδημία. Μεταξύ αυτών θα πρέπει να είναι η σημασία του να προετοιμάζουμε τα παιδιά μας για την αβεβαιότητα και να τα ενθαρρύνουμε να έχουν εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους να σταθούν στα πόδια τους. Με άλλα λόγια: Η αναγκαιότητα της προσαρμοστικότητας δεν ήταν ποτέ πιο εμφανής.
Η προσαρμοστικότητα είναι ένα έμφυτο χαρακτηριστικό. Αλλά μπορεί επίσης να διαμορφωθεί
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται με διαφορετικά «χαρακτηριστικά ιδιοσυγκρασίας», συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας ενός ατόμου να είναι προσαρμοστικός. Τα χαρακτηριστικά αυτά μπορούν όμως να επηρεαστούν από την οικογένεια, τον πολιτισμό ή τις εμπειρίες ενός ατόμου.
Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα την προσαρμοστικότητα, μερικοί άνθρωποι γεννιούνται πολύ προσαρμοστικοί και άλλοι λιγότερο. Κατανοώντας αυτό για τα παιδιά μας, μπορούμε να βοηθήσουμε στην κάλυψη των αναγκών τους, ενώ τα κατευθύνουμε σταδιακά προς μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα.
Τα παιδιά που καθυστερούν να προσαρμοστούν μπορεί να χρειάζονται περισσότερη κατανόηση και προειδοποιήσεις από εσάς όταν τα πράγματα πρόκειται να αλλάξουν. Για παράδειγμα, θα χρειαστεί να ξεκινήσετε τις προειδοποιήσεις όταν το παιδί σας χρειαστεί να μεταβεί από τη μια δραστηριότητα στην άλλη, όπως το να μαζέψει τα παιχνίδια του και να πάει στην ώρα του για μπάνιο.
Η προσαρμοστικότητα είναι κορυφαίος παράγοντας ακαδημαϊκής και μη επιτυχίας
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2013 σε σχεδόν 1.000 μαθητές γυμνασίου στην Αυστραλία, οι μαθητές που ήταν προσαρμοστικοί τα πήγαν καλύτερα στο σχολείο, είχαν περισσότερη αυτοεκτίμηση και ένιωθαν μεγαλύτερη ικανοποίηση στη ζωή, μεταξύ άλλων. Ένα βήμα πάνω από την ανθεκτικότητα ή την «ικανότητα αντιμετώπισης των αντιξοοτήτων», οι μαθητές που ήταν προσαρμοστικοί διέθεταν συμπεριφορικές, γνωστικές και συναισθηματικές δεξιότητες για την αντιμετώπιση.
Όπως έγραψε αργότερα ο επικεφαλής ερευνητής για τη μελέτη, Andrew Martin, «οι νέοι μπορούν να διδαχθούν πώς να είναι πιο προσαρμοστικοί και στη συνέχεια να αγκαλιάσουν καλύτερα τις ευκαιρίες του συνεχώς μεταβαλλόμενου κόσμου τους».
Το να είσαι προσαρμοστικός δεν σημαίνει ότι δεν είσαι σίγουρος για τον εαυτό σου
Μια εσφαλμένη αντίληψη είναι ότι ένα ευπροσάρμοστο άτομο είναι εντάξει με το να αφήνει τους άλλους να παίρνουν τις αποφάσεις. Στην πραγματικότητα, όπως έδειξε η μελέτη του 2013 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Educational Psychology, τα προσαρμοστικά παιδιά έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Για παράδειγμα, ας πούμε ότι το παιδί σας ανυπομονούσε να παίξει με έναν φίλο, αλλά η συνάντηση ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή. Για να ενισχύσετε την προσαρμοστικότητά του θα μπορούσατε να το βοηθήσετε να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του (όπως την απογοήτευση) και, παράλληλα, να το ενθαρρύνετε να σκεφτεί ένα διασκεδαστικό εναλλακτικό σχέδιο.
Εξηγήστε τους τρόπους με τους οποίους προσαρμόζεστε
Ως πρώτοι δάσκαλοι των παιδιών μας, μπορούμε να τα επηρεάσουμε με τις πράξεις και τις αντιδράσεις μας σε γεγονότα της ζωής. Για να τους διδάξετε πώς να αντιμετωπίσουν το ραντεβού για παιχνίδι που ακυρώθηκε, μπορείτε να περιγράψετε τι κάνετε εάν η baby sitter ακυρώσει την τελευταία στιγμή ή αν το δείπνο που ετοιμάζατε δεν εξελιχθεί όπως είχε προγραμματιστεί. Εάν υπάρχει ένα ασαφές όριο – επειδή δεν υπάρχει πάντα μια άλλη εξαιρετική επιλογή – μπορείτε να εξηγήσετε ότι είστε περήφανοι για την ικανότητά σας να προσαρμόζεστε και να παραμένετε θετικοί, ακόμα και σε δύσκολες καταστάσεις.
Αν υπάρχει κάτι που μας έμαθε όλα η περασμένη χρονιά, είναι ότι η ζωή μπορεί να γεμίσει με αβεβαιότητες. Αγκαλιάζοντας την προσαρμοστικότητα, κάνουμε τη δήλωση ότι είμαστε πρόθυμοι να ανταποκριθούμε στην πρόκληση. Τα παιδιά που μαθαίνουν να το κάνουν αυτό τώρα, θα είναι καλά προετοιμασμένα για τη ζωή ανεξάρτητα από το τι θα ακολουθήσει.