Η επιμονή είναι ένα χρήσιμο χαρακτηριστικό στη ζωή. Περιγράφει πόσο καιρό είμαστε σε θέση να παραμείνουμε σε μια εργασία, να διαχειριστούμε την απογοήτευση και να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Αυτή η ιδιότητα είναι μέρος των αυξανόμενων δεξιοτήτων αυτορρύθμισης ενός παιδιού, οι οποίες εμφανίζονται μεταξύ 3 και 7 ετών (και συνεχίζουν να αναπτύσσονται για πολλά ακόμη χρόνια).
Η επιμονή είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο είμαστε μεγαλωμένοι. Μερικοί από εμάς προσπαθούμε να επιμείνουμε σε κάτι μέχρι να το κατακτήσουμε — αν και μερικές φορές αυτό σημαίνει ότι συνεχίζουμε να προχωράμε πέρα από αυτό που είναι εποικοδομητικό ή χρήσιμο! Και άλλοι έχουμε μάθει να έχουμε πιο περιορισμένη ανοχή στο να επιμένουμε στις εργασίες, ειδικά όταν αντιμετωπίζουμε προκλήσεις. Αλλά ανεξάρτητα από το ποια είναι η ιδιοσυγκρασία μας, η επιμονή αντιπροσωπεύει ένα σύνολο δεξιοτήτων που μπορούμε να μάθουμε και να γίνουμε καλύτεροι με την πάροδο του χρόνου.
Ακολουθούν μερικές ιδέες για την ανατροφή παιδιών σε όλα τα επίπεδα επιμονής:
Εάν το παιδί σας είναι από τη φύση του λιγότερο επίμονο…
#1 Η διασκέδαση είναι Νο1
Να θυμάστε ότι τα παιδιά επιμένουν περισσότερο στις δραστηριότητες που τους αρέσουν και που τους ενδιαφέρουν. Αφήστε τα παιδιά να επιλέξουν το παιχνίδι και τα χόμπι τους. Μπορεί να προσφέρετε πρόσθετα στηρίγματα ή υλικά για να επεκτείνετε το ενδιαφέρον τους, αλλά αφήστε τα να πρωτοστατήσουν.
#2 Δοκιμάστε δραστηριότητες με πολλά «βήματα»
Για παράδειγμα, πολλά έργα τέχνης χρειάζονται χρόνο για να στεγνώσουν, μετά πρέπει να βαφτούν και μετά να στεγνώσουν ξανά. Εκτεταμένες δραστηριότητες όπως αυτές διδάσκουν υπομονή και επιμονή.
#3 Επικυρώστε τα συναισθήματα του παιδιού σας
Η αντιμετώπιση προκλήσεων μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλα, έντονα συναισθήματα. Είναι χρήσιμο να δώσετε στο παιδί σας τη γλώσσα για να εκφράσει αυτά τα συναισθήματα με λέξεις: «Είναι απογοητευτικό όταν καταρρέει». «Είναι δύσκολο όταν μαθαίνεις πώς να παίζεις ένα παιχνίδι για πρώτη φορά». «Όταν δεν είσαι σίγουρος πώς να λύσεις το πρόβλημα, μπορείς να ζητήσεις βοήθεια». «Είναι πιο δύσκολο την πρώτη φορά που προσπαθείς, αλλά γίνεται πιο εύκολο με την εξάσκηση».
#4 Αναζητήστε κατάλληλες για την ηλικία τους ευκαιρίες για να τα δοκιμάσετε
Είναι δελεαστικό να προσφέρετε δραστηριότητες που γνωρίζετε ότι το παιδί σας μπορεί να κατακτήσει, αφού δεν υπάρχει τίποτα διασκεδαστικό στην οργή. Αλλά η αλήθεια είναι ότι η επιμονή μεγαλώνει όταν τα παιδιά μαθαίνουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και να είναι επιτυχημένα. Επομένως, αντί να βγάλετε ξανά το παζλ 10 τεμαχίων, που ξέρετε ότι θα καταφέρει να στήσει το παιδί σας, δοκιμάστε το παζλ 15-20 τεμαχίων και δείτε τι θα συμβεί.
#5 Αποφύγετε να τα «σώσετε»
Τα παιδιά μαθαίνουν να επιμένουν αντιμετωπίζοντας εμπόδια και βρίσκοντας πιθανές λύσεις, ενώ διαχειρίζονται τη φυσική τους απογοήτευση. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί εάν οι ενήλικες τα σώζουν με την πρώτη ένδειξη δυσκολίας. Ξέρετε καλύτερα το παιδί σας, γι’ αυτό προσέξτε για σημάδια ότι έχει «μπλοκάρει» και παρέμβετε μόνο τότε, ρωτώντας: «Βλέπω ότι προσπαθείς σκληρά, αλλά εξακολουθεί να μην γίνεται κάτι. Θα ήθελες να κάνεις ένα διάλειμμα ή να πάρεις μια μικρή βοήθεια;».
Εάν το παιδί σας είναι από τη φύση του πιο επίμονο…
#1 Να είστε προετοιμασμένοι για να είναι επίμονα με τα πάντα — συμπεριλαμβανομένων των ορίων σας
Τα επίμονα παιδιά συχνά «θέλουν αυτό που θέλουν». Γι’ αυτό να είστε έτοιμοι να θέτετε ευγενικά, συνεπή όρια ξανά και ξανά με τον… μίνι δικαστή σας. Θυμηθείτε ότι αυτή η ποιότητα θα τους εξυπηρετήσει πολύ, αργότερα στη ζωή!
#2 Επικυρώστε τα συναισθήματά τους
Όταν το παιδί σας δεν είναι σε θέση να πετύχει τον στόχο του, είναι πιθανό να βιώσει κάποια μεγάλα συναισθήματα. Το να ονομάσετε αυτά τα συναισθήματα μπορεί να σας βοηθήσει: «Ξέρω ότι πολύ να πάμε στο πάρκο σήμερα. Αλλά είδα κεραυνούς έξω, οπότε πρέπει να περιμένουμε. Βλέπω ότι έχεις στενοχωρηθεί. Μπορώ να καταλάβω πώς νιώθεις».
#3 Προσφέρετε βοήθεια με μεταβάσεις
Μερικές φορές τα ιδιαίτερα επίμονα παιδιά δυσκολεύονται να εγκαταλείψουν μια δραστηριότητα και να προχωρήσουν σε κάτι άλλο. Μπορείτε να δοκιμάσετε να τους δώσετε 5 λεπτά και μετά 3 λεπτά ακόμη ως υπενθύμιση, για να αλλάξουν δραστηριότητα. Εναλλακτικά, δοκιμάστε ένα οπτικό χρονόμετρο που δείχνει στο παιδί σας ότι ο χρόνος μειώνεται μέχρι να γίνει η μετάβαση.
#4 Παρέμβετε αν το παιδί σας «γυρίζει τους τροχούς του»
Μερικές φορές τα πολύ επίμονα παιδιά θα φτάσουν σε ένα σημείο όπου δοκιμάζουν την ίδια (αποτυχημένη) στρατηγική ξανά και ξανά, επειδή δεν είναι σίγουρα τι άλλο να κάνουν. Ελέγξτε αν το παιδί σας θέλει βοήθεια και ενημερώστε το ότι δεν πειράζει να σας την ζητήσει: «Βλέπω ότι έχεις δοκιμάσει αρκετές φορές να βάλεις το μεγάλο τουβλάκι στην κορυφή του πύργου σου και πέφτει συνέχεια. Θα ήθελες βοήθεια για να βρεις τη λύση σε αυτό το πρόβλημα;».
Τα παιδιά έχουν πολύ χρόνο για να μάθουν ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εμπλακούν σε μια πρόκληση, να εξερευνήσουν λύσεις και να καταλήξουν σε ένα συμπέρασμα — όλα αυτά διαχειρίζοντας τα μεγάλα συναισθήματα που προκύπτουν σε αυτές τις στιγμές. Γι’ αυτό έχουν όλη τους την παιδική ηλικία —και τη σχέση τους μαζί σας — για να το καταλάβουν.