Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει την περιέργεια των παιδιών. Ψάχνουν, δοκιμάζουν, πειραματίζονται, γιατί αυτός είναι ο τρόπος να γνωρίσουν τον κόσμο και να αναπτύξουν τις γνωστικές λειτουργίες και τις δεξιότητές τους. Είναι, λοιπόν, φυσικό πρώτα από όλα να προσπαθούν να ανακαλύψουν όλα τα «μυστικά» που μπορεί να κρύβει ο χώρος στον οποίο ζουν. Ετσι το σπίτι αποτελεί τον κύριο χώρο εξερεύνησης των μικρών. Δυστυχώς, όσο απίθανο κι αν μας φαίνεται, στο σπίτι σημειώνονται τα περισσότερα σοβαρά παιδικά ατυχήματα. Σύμφωνα με τις έρευνες, το 60%-80% των ατυχημάτων σε παιδιά κάτω των 5 ετών και το 35% του συνολικού αριθμού των ατυχημάτων στην παιδική ηλικία συμβαίνουν εκεί που εμείς αισθανόμαστε πιο ασφαλείς για τα παιδιά μας.
Κι ενώ έχουμε, για παράδειγμα, καλύψει κάθε πρίζα, είναι δεκάδες ακόμη οι παγίδες για ένα παιδί στο σπίτι. Πτώσεις, δηλητηριάσεις, εγκαύματα και πνιγμοί απειλούν την υγεία και τη ζωή τους. Θα πρέπει, λοιπόν, να επανεξετάσουμε κάθε σπιθαμή του σπιτιού μας για να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα. Ακόμη και τότε, όμως, το καλύτερο μέτρο ασφάλειας είναι να έχουμε τα παιδιά υπό διαρκή επίβλεψη. Λίγα δευτερόλεπτα απροσεξίας αρκούν για να σημειωθεί ένα ατύχημα.
Τι πρέπει να κάνουμε
Για να εκτιμήσουμε τους κινδύνους που παραμονεύουν στο σπίτι, θα πρέπει να εξετάσουμε σχολαστικά κάθε δωμάτιο. Ο έλεγχος αυτός θα πρέπει να γίνει από το ύψος που έχει το παιδί μας και υπό το πρίσμα του τι θα μπορούσε να εξάψει την περιέργειά του. Οι χώροι στους οποίους σημειώνονται τα περισσότερα ατυχήματα είναι η κουζίνα, το μπάνιο, το σαλόνι και η κρεβατοκάμαρα. Εννοείται όμως ότι θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στις βεράντες, τον κήπο – καθώς χρησιμοποιούνται κατά κόρον όσο ο καιρός είναι καλός –, καθώς και στο γκαράζ.
Ατυχήματα στην κουζίνα
Η ηλεκτρική κουζίνα. Είναι το πρώτο που θα πρέπει να μας απασχολήσει. Ειδικά τα μάτια της κουζίνας, όταν είναι αναμμένη, θέλουν μεγάλη προσοχή. Τα παιδιά μπορεί να τραβήξουν το χερούλι μιας κατσαρόλας, γι’ αυτό φροντίστε τα χερούλια να είναι στραμμένα πάντα προς τα μέσα.
Τα ντουλάπια. Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα παιδιά λατρεύουν να ανοίγουν τα ντουλάπια που φτάνουν και να βγάζουν έξω όποιο σκεύος υπάρχει μέσα σε αυτά. Αφιερώστε ένα ή δύο ντουλάπια για «κατσαρολικά», όπως πλαστικά τάπερ κ.λπ., με τα οποία θα μπορούν να παίξουν και κλειδώστε με τις ειδικές ασφάλειες τα υπόλοιπα ή απομακρύνετε οτιδήποτε επικίνδυνο υπάρχει σε αυτά.
Προσοχή στα μπουκάλια. Οινοπνευματώδη, εντομοκτόνα, φάρμακα κ.λπ. που περιέχονται σε μπουκάλια μπορεί να καταναλωθούν κατά λάθος από τα παιδιά, που δεν είναι ακόμη σε θέση να ξεχωρίσουν ποιο περιεχόμενο είναι επιβλαβές.
Μικροσυσκευές και άλλα επικίνδυνα αντικείμενα. Τα συρτάρια που περιέχουν μαχαίρια και άλλα αιχμηρά αντικείμενα, καθώς επίσης σπίρτα, αναπτήρες κ.λπ. θα πρέπει να είναι ασφαλισμένα. Επίσης μέχρι τα παιδιά να είναι σε ηλικία που θα καταλαβαίνουν ότι δεν είναι παιχνίδια μικροσυσκευές όπως μίξερ, γκαζάκι, τοστιέρα κ.λπ., αυτές θα πρέπει να είναι αποθηκευμένες κάπου που δεν θα μπορούν να τις φτάσουν.
Ηλεκτρικό σίδερο και άλλα βαριά αντικείμενα. Θα πρέπει να προσέχουμε κατά τη χρήση της σιδερώστρας, αλλά και όταν είναι αποθηκευμένη πού βρίσκεται το ηλεκτρικό σίδερο. Είναι επικίνδυνο τόσο για εγκαύματα κατά τη χρήση του, όσο και στην περίπτωση πτώσης του γιατί είναι βαρύ.
Αυτό που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά: Ιδιαίτερη προσοχή στις νάιλον σακούλες. Είναι αιτία πνιγμού, καθώς τα μικρά παιδιά έχουν την τάση να τις φορούν στο κεφάλι και μπορεί να πάθουν ασφυξία.
Οι παγίδες στο μπάνιο
Η μπανιέρα. Πρώτη προτεραιότητα είναι να πάρουμε τα μέτρα μας, ώστε το παιδί να κάνει μπάνιο με ασφάλεια. Είναι απαραίτητο ένα αντιολισθητικό πλαστικό χαλάκι μπάνιου για να μην κινδυνεύει να γλιστρήσει και να χτυπήσει το κεφάλι του σοβαρά. Επίσης θα πρέπει να καλύψουμε τη βρύση με ένα πλαστικό διακοσμητικό, ώστε να μην καεί κατά λάθος από το ζεστό νερό. Φροντίζουμε να ανοίγουμε πάντα πρώτα το κρύο νερό για να αποφύγουμε το ενδεχόμενο εγκαυμάτων.
Φάρμακα και άλλα επικίνδυνα αντικείμενα. Οτιδήποτε μοιάζει με καραμέλα είναι το πιθανότερο να καταλήξει στο στόμα του παιδιού: από κουμπιά και πινέζες μέχρι κέρματα και χάπια. Φροντίστε να τα απομακρύνετε. Επίσης θα πρέπει να κρύψετε ψαλιδάκια, αλλά ακόμη και τις μπατονέτες.
Καθαριστικά και σαπούνια. Επιλέξτε άλλο χώρο για τα μπουκάλια που περιέχουν καθαριστικά και σαπούνια για το πλυντήριο των ρούχων, ενώ θα πρέπει να ασφαλίσετε σε ντουλάπι τα σαπούνια για το μπάνιο, γιατί το παιδί μπορεί να τα καταναλώσει και να υποστεί δηλητηρίαση.
Το πλυντήριο. Κρατήστε πάντα κλειστή την πόρτα του πλυντηρίου των ρούχων. Τα παιδιά θα ήθελαν να δοκιμάσουν αν χωρούν μέσα στον κάδο και υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού.
Αυτό που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά: Τα μεγαλύτερα παιδιά είναι σε θέση να κάνουν το μπάνιο μόνα τους. Καλό είναι να τα επιτηρείτε μέχρι να μεγαλώσουν αρκετά. Ζητήστε από τα μεγαλύτερα παιδιά να μην κλειδώνουν την πόρτα του μπάνιου, ώστε να μπορείτε να επέμβετε άμεσα σε περίπτωση κάποιου ατυχήματος.
Επικίνδυνα σημεία στο σαλόνι
Ο καναπές και το τραπεζάκι. Ο καναπές είναι το δεύτερο «τραμπολίνο» που διαθέτει το σπίτι – το πρώτο είναι το κρεβάτι σας. Το παιδί μπορεί να πέσει και να χτυπήσει σοβαρά αν χοροπηδάει πάνω σε αυτά. Μια πτώση από αυτό το ύψος μπορεί να «μεταφραστεί» σε σπασμένο χέρι, ενώ τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο επικίνδυνα, αν το τραπεζάκι μπροστά από τον καναπέ είναι γυάλινο ή διαθέτει αιχμηρές γωνίες. Απομακρύνετε το γυάλινο τραπεζάκι και εξετάστε ολόκληρο το σπίτι για αιχμηρές γωνίες για να τοποθετήσετε ειδικά προστατευτικά.
Τα καλώδια. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή σε καλώδια ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών που τυχόν σέρνονται στο πάτωμα, γιατί το μικρό σας μπορεί να σκοντάψει και να πέσει. Μην αφήνετε φορτιστές στις πρίζες γιατί μπορεί το παιδί να προσπαθήσει να τον βγάλει ή να τον ξαναβάλει στην πρίζα, με κίνδυνο να πάθει ηλεκτροπληξία.
Το χαλί. Αν θέλετε να στρώσετε χαλί στο σαλόνι, φροντίστε να είναι καλά στερεωμένο ώστε να μην αποτελέσει παγίδα για το παιδί, που μπορεί να σκοντάψει και να πέσει.
Τζάκι και κεριά. Αν ανάψετε το τζάκι, μην το αφήσετε ποτέ χωρίς το ειδικό προστατευτικό. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση άλλων θερμαντικών σωμάτων για τον κίνδυνο εγκαυμάτων και αποφύγετε τη χρήση κεριών.
Oι κουρτίνες και τα στόρια. Τα κορδόνια από τα στόρια και τις κουρτίνες μπορεί να γίνουν αιτία πνιγμού. Γι’ αυτό, αφαιρέστε τα ή δέστε τα ψηλά.
Αυτό που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά: Ολοι γνωρίζουμε ότι το κάπνισμα απαγορεύεται παρουσία των παιδιών, καθώς μετατρέπονται σε παθητικούς καπνιστές. Πολλοί γονείς αποφεύγουν να καπνίζουν μέσα στο σπίτι εν γένει, αλλά αν εσείς δεν ανήκετε σε αυτούς, δώστε ιδιαίτερη προσοχή στα τασάκια. Τα παιδιά μπορεί να επεξεργαστούν με περιέργεια τα αποτσίγαρα και μάλιστα να τα μασήσουν ή ακόμη και να τα καταπιούν, με αποτέλεσμα να πάθουν δηλητηρίαση. Μην ξεχνάτε εκτεθειμένα σπίρτα ή αναπτήρες.
Λάθη στην κρεβατοκάμαρα
Η κουκέτα. Εκτός από το ότι το παιδικό κρεβάτι μπορεί να μετατραπεί ανά πάσα στιγμή σε τραμπολίνο, η κουκέτα κρύβει επιπλέον τον κίνδυνο πτώσης από ύψος. Χρησιμοποιούμε κουκέτες μόνο όταν τα παιδιά είναι αρκετά μεγάλα και πάντα με το ειδικό προστατευτικό. Μαθαίνουμε στα παιδιά να χρησιμοποιούν με προσοχή τη σκάλα της κουκέτας.
Τα παιχνίδια. Είναι ένα σημαντικό μάθημα για τα παιδιά να φροντίζουν να είναι τακτοποιημένο το δωμάτιό τους. Επιπλέον, τα κρατά ασφαλή από το ενδεχόμενο να πατήσουν κάτι, να γλιστρήσουν και να πέσουν αν σηκωθούν το βράδυ. Ζητήστε τους ή βοηθήστε τα να μαζέψουν τα παιχνίδια τους πριν πέσουν για ύπνο κάθε βράδυ.
Φωτάκι νυκτός. Ανάβουμε το φωτάκι νυκτός κάθε βράδυ ούτως ώστε αν το παιδί σηκωθεί να μη σκοντάψει και πέσει πάνω σε κάποιο αντικείμενο.
Αυτό που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά: Τα παιδιά λατρεύουν το κρυφτό. Είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα κρυφτούν σε κάποια ντουλάπα. Ελέγξτε τις ντουλάπες και άλλους αποθηκευτικούς χώρους, όπως μπαούλα, για το περιεχόμενό τους και κυρίως για τον τρόπο που κλείνουν, προκειμένου να μη βρεθεί το παιδί παγιδευμένο.