Η κριτική στις μαμάδες ξεκινάει νωρίς, πριν ακόμα γίνουν μαμάδες, όταν ξεκινάνε το ταξίδι προς τη μητρότητα με την εγκυμοσύνη: «Εγκυος; Μην κάθεσαι σταυροπόδι, μην οδηγείς, μην κάνεις γυμναστική, μην τρως, φάε, κοιμήσου, πρόσεξε…» και ο κατάλογος με τις παραινέσεις και τις απαγορεύσεις συνεχίζεται μακρύς. Και βέβαια μετά την απόκτηση του παιδιού όλοι έχουν να πουν και να κριτικάρουν κάτι, μικρό ή μεγάλο, σημαντικό ή ασήμαντο: για τον θηλασμό, για τον ύπνο, για την πιπίλα, για την αγκαλιά, για τη μάρκα της κρέμας, για το καρότσι, για το αν το παιδί πεινάει, διψάει ή κρυώνει, αργότερα για το πώς πρέπει να τρώει, να φέρεται, να ντύνεται, να στέκεται, να μιλάει, να είναι στο σχολείο, να σχετίζεται με τους άλλους, να κάνει τη ζωή του… Και για όλα «φταίνε» και ταυτόχρονα είναι υποχρεωμένες να τα ελέγξουν και να τα λύσουν οι μαμάδες, και όχι με τον δικό τους τρόπο αλλά με εκείνον που τους υπαγορεύουν οι άλλοι.
Ετσι, γίνονται συνεχώς αποδέκτριες συμβουλών και κριτικής που ουδέποτε ζήτησαν και την οποία κριτική οι γύρω τους απαιτούν να διαχειριστούν ευγενικά ειδικά τη στιγμή που χρειάζεται να αντιμετωπίσουν την πρόκληση μιας νέας εγκυμοσύνης, ενός νεογέννητου, του θηλασμού, που τις δυσκολεύει, των τάντρουμ, των δυσκολιών στο φαγητό, στο διάβασμα, στο σχολείο, στις σχέσεις… Και βέβαια οι κριτές δεν είναι μόνο οι παππούδες και οι γιαγιάδες, οι συγγενείς και οι φίλοι, είναι και οι άγνωστοι στον δρόμο, στην παιδική χαρά, στα μαγαζιά, πρόσφατα και στα social media. Το να ντροπιάζεται μια μαμά στα social media είναι μια αγαπημένη πρακτική, ειδικά προς τις διάσημες μαμάδες, για διάφορους λόγους κάθε φορά, για παράδειγμα επειδή δίνουν στα παιδιά τους πιπίλα, θηλάζουν σε δημόσιους χώρους, δεν θηλάζουν αλλά δίνουν μπουκάλι κ.λπ.
Στο στόχαστρο οι μαμάδες κυρίως όταν τα παιδιά είναι απείθαρχα
Το παιδιατρικό νοσοκομείο του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν έκανε μια έρευνα όπου πήραν μέρος 475 μητέρες παιδιών κάτω των 5 ετών, ρωτώντας τες αν δέχτηκαν ποτέ κριτική για τον τρόπο που μεγαλώνουν τα παιδιά τους. Το 61% απάντησε θετικά. Μάλιστα το 70% των μαμάδων αυτών είπε ότι το πιο συνηθισμένο θέμα κριτικής ήταν η πειθαρχία, το δεύτερο ήταν σχόλια που είχαν να κάνουν με τη διατροφή, το τρίτο με τον ύπνο, το τέταρτο με τον θηλασμό σε αντιδιαστολή με το τάισμα με μπουκάλι, το πέμπτο με την ασφάλεια των παιδιών και το έκτο είχε να κάνει με το θέμα του μπέιμπι σίτινγκ. Το 62% των μαμάδων αυτών είπε ότι θεωρεί ότι οι μαμάδες λαμβάνουν πολλές άχρηστες συμβουλές που δεν τις βοηθάνε και το 56% ότι οι μαμάδες κατηγορούνται συχνά για τη συμπεριφορά των παιδιών τους, ενώ αντίθετα σπάνια εκτιμώνται τα όσα κάνουν και προσφέρουν.
Η οικογένεια κρίνει πάντα αυστηρότερα
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, φαίνεται ότι είναι κυρίως τα μέλη της οικογένειας που κρίνουν και συμβουλεύουν χωρίς να έχει ζητηθεί η γνώμη τους. Οι μαμάδες που ένιωθαν ότι τις έκριναν δήλωσαν ότι σε ποσοστό 37% ήταν οι γονείς τους εκείνοι που ασκούσαν την κριτική, σε ποσοστό 36% ο σύντροφός τους και σε ποσοστό 31% ότι επρόκειτο για τα πεθερικά τους, που έπαιρναν τον ρόλο του κριτή. Μάλιστα το 42% των εν λόγω γυναικών είπε ότι όλη αυτή η κριτική τις έκανε να νιώθουν ανασφάλεια για τις γονεϊκές τους επιλογές.
Αντιμετωπίζοντας την κριτική
Οπως όλοι γνωρίζουμε από ιδίαν πείραν, δεν είναι εύκολο να αντιμετωπίσουμε και να διαχειριστούμε την κριτική που δεν έχουμε ζητήσει, ειδικά όταν μοιάζει κακόβουλη ή/και έχει να κάνει με ευαίσθητα ζητήματα που μας αγχώνουν και τα οποία προσπαθούμε να διαχειριστούμε ήδη με δυσκολία. Υπάρχουν όμως κάποια πράγματα τα οποία μπορούμε να κάνουμε και τα οποία πιθανότατα θα μας βοηθήσουν. Ετσι είναι σκόπιμο να:
l Δεχτούμε ότι είναι πολύ σπάνιο ένας γονιός να μην κριθεί είτε από τους ξένους, είτε από τους συγγενείς, είτε από τον/τη σύντροφό του, είτε από τα ίδια τα παιδιά του κάποια στιγμή.
l Κατανοήσουμε ότι μερικοί άνθρωποι (π.χ. οι γιαγιάδες) κριτικάρουν για να νιώσουν οι ίδιοι καλύτερα και να πιστέψουν ότι κάτι προσφέρουν.
l Συνειδητοποιήσουμε ότι για πολλούς ανθρώπους η διαδικασία της κριτικής, ειδικά της κακής, είναι μια προβολή των λαθών που νιώθουν οι ίδιοι ότι έκαναν όσο μεγάλωναν τα δικά τους παιδιά. Κατά κάποιο τρόπο τη βλέπουν σαν μια εξιλέωση και μια δεύτερη ευκαιρία.
l Επιλέγουμε να περνάμε τον χρόνο μας με όσους νιώθουμε ότι μας στηρίζουν και μας βοηθούν και όχι με όσους μας κρίνουν και μας γεμίζουν τοξικότητα, ακόμα κι αν είναι συγγενείς ή φίλοι μας.
l Κατανοήσουμε ότι όλοι οι γονείς κάνουμε λάθη – είτε πραγματικά είτε επειδή έτσι νομίζουμε – και ότι η λύση είναι να μαθαίνουμε από αυτά ώστε να μην τα επαναλαμβάνουμε.
l Αντιμετωπίζουμε την κριτική με χιούμορ προσπερνώντας την και όχι μένοντας στην κακή διάθεση που μας δημιουργεί.
l Μην επηρεαζόμαστε από την εικόνα άλλων γονιών που φαίνονται αλάνθαστοι και τέλειοι, ειδικά στα social media. Τα φαινόμενα απατούν.
l Αντιληφθούμε ότι αυτό που εμείς εκλαμβάνουμε ως κριτική μπορεί να είναι απλώς η άγνοια κάποιων ανθρώπων σε σχέση με ζητήματα ανατροφής των παιδιών.
l Θυμόμαστε ότι κανείς δεν γνωρίζει το παιδί μας καλύτερα από εμάς και έτσι να εμπιστευόμαστε την κρίση και τις επιλογές μας.