Και ύστερα ήρθε η άνοιξη! Η άνοιξη βελτιώνει δραστικά την ψυχολογία των παιδιών και όλων μας γενικότερα. Επιδρά θετικά στην ψυχολογία μας, πόσω μάλλον μετά από δύο χρόνια πανδημίας, περιορισμών και λοκντάουν, τα παιδιά μας μπορούν να βγουν και να παίξουν πιο ελεύθερα πλέον στο ανοιξιάτικο τοπίο. Οι πασχαλινές διακοπές είναι εδώ και οι αποδράσεις στη φύση και στο χωριό πιο εφικτές. Σε λίγο κλείνουν και τα σχολεία και έρχεται και το καλοκαίρι. Τι ωραία! Πόσο χαρούμενα και ευδιάθετα είναι τα παιδάκια μας. Και τα μαθήματα; Και οι εξετάσεις; Πού μυαλό για τέτοια; Και εμείς ως γονείς; Αγχωνόμαστε. Και πιέζουμε τα παιδιά να συνεχίσουν τη χειμερινή τους «λειτουργία και ρουτίνα». Δεν χρειάζεται να ανησυχούμε και να πανικοβαλλόμαστε ότι έχασαν τη ροή τους και πώς θα συγκεντρωθούν μέχρι τις διακοπές. Αυτό που χρειάζεται είναι να θέσουμε σαφή και βιώσιμα όρια χωρίς να τους στερούμε τη χαρά. Πάμε να δούμε πώς θα το κατακτήσουμε αυτό.
Διευκρινίζουμε και συμφωνούμε στον χρόνο που τα παιδιά θα έχουν ελεύθερο για παιχνίδι, βόλτες, διασκέδαση με τους φίλους τους και αντίστοιχα πόσες και ποιες ώρες θα επενδύουν στο διάβασμα και τη μελέτη τους. Κάνουμε μια συμφωνία κοινά αποδεκτή (με όσες διαπραγματεύσεις χρειάζεται) και την τηρούμε αμφότεροι! Φυσικά να είστε έτοιμοι και καλά προετοιμασμένοι για διαφωνίες και γκρίνιες: αφήστε τα παιδιά να εκφράσουν όλα τους τα συναισθήματα και τη δυσαρέσκειά τους.
Πρέπει να θυμόμαστε: Οι πράξεις μπορούν να χαρακτηριστούν καλές ή κακές, αλλά όχι τα συναισθήματα. Τα συναισθήματα δεν είναι ούτε καλά ούτε κακά. Υπάρχουν και αποτελούν μέρος της ανθρώπινης λειτουργίας.
Οταν επιτρέπουμε στα παιδιά μας να εκφράσουν ελεύθερα τα αρνητικά συναισθήματα, αυτά απελευθερώνονται με «μαγικό» τρόπο. Το να κρύβουν τα όποια αρνητικά συναισθήματα έχουν είναι αυτοκαταστροφικό, καθώς αυτά καταπιέζονται και εκδηλώνονται με ανεξήγητη αρνητική συμπεριφορά αργότερα, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της εφηβείας. Οταν τα αρνητικά συναισθήματα των παιδιών δεν απελευθερωθούν, μπορεί να μετατραπούν σε θυμό για τον εαυτό τους, ή να εκδηλωθεί πονοκέφαλος, κατάθλιψη ή και αγχώδης και επιθετική συμπεριφορά. Η αποτελεσματική επικοινωνία τα βοηθάει να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση και καλές σχέσεις με όλους. Κάνει τη ζωή όλων πιο ευχάριστη και βοηθά τα παιδιά να μεγαλώσουν με καλά αισθήματα για τον εαυτό τους και για τους άλλους.
Βοηθάμε τα παιδιά να αναλάβουν την ευθύνη του εαυτού τους. Για παράδειγμα τους λέμε: «Νομίζω ότι σε δυσκολεύει η προπαίδεια, τι σκοπεύεις να κάνεις για αυτό; Τι θα σε βοηθούσε να τη μάθεις ευκολότερα;». Οι γονείς χρειάζεται να επιτρέψουν στα παιδιά να σκεφτούν για τον εαυτό τους και να τα ενθαρρύνουν να κάνουν επιλογές, εξηγώντας τις διαφορετικές συνέπειες αυτών των επιλογών. Δείχνουμε στα παιδιά εμπιστοσύνη και καλλιεργούμε με το παράδειγμά μας αισιοδοξία.
Η έκφραση σε πρώτο πρόσωπο δίνει στο παιδί την ευθύνη για την αλλαγή της συμπεριφοράς του. Χωρίς να χρειάζεται αυταρχικός περιορισμός ή τιμωρία. Για παράδειγμα, εάν οι γονείς πουν «στο διαγώνισμα γλώσσας είχες αρκετά ορθογραφικά λάθη, πώς νομίζεις ότι μπορείς να βελτιωθείς και να κάνεις λιγότερα την επόμενη φορά;», αυτό δίνει την υπευθυνότητα στο παιδί να σκεφτεί και να κάνει κάτι για αυτό. Σε αντίθεση με το «Κάτσε κάτω και θα γράψεις 100 φορές τις λάθος λέξεις».
Μιλήστε θετικά και ενθαρρυντικά δείχνοντας κατανόηση. «Ξέρω ότι βαριέσαι να διαβάσεις και θέλεις να βγεις στη λιακάδα να παίξεις, συμφωνώ ότι είναι πολύ ωραία ιδέα και θα σε κάνει να νιώσεις πολύ όμορφα, χρειάζεται όμως να κάνεις και την εργασία σου, οπότε τι λες; Και τα δύο μπορούν να γίνουν! Είσαι πολύ καλός και είμαι σίγουρη ότι θα τελειώσεις γρήγορα και θα βγεις να παίξεις μετά». Οι καλές κουβέντες φέρνουν θετικά αποτελέσματα. Δίνουν στο παιδί πιο πολλή αυτοπεποίθηση και το βοηθούν να συμπεριφέρεται καλύτερα, να προσπαθεί πιο πολύ και να επιτυγχάνει πιο πολλά. Ταυτόχρονα οι γονείς οφείλουν να είναι ευγενικοί και να εκτιμούν τις προσπάθειες των παιδιών (ανεξαρτήτως αποτελέσματος).
Και όταν τίποτα από αυτά δεν λειτουργεί και έχουμε αγανακτήσει που τα παιδιά είναι αποσυντονισμένα και το μόνο που σκέφτονται είναι το παιχνίδι και η χαλάρωση; Και συμπεριφέρονται σαν να έχουν ήδη μπει σε λειτουργία διακοπών; Ο γονιός και ο δάσκαλος οφείλει να δει το παιδί ως ένα αξιόλογο άτομο. Για να το κάνει αυτό ο γονιός θα πρέπει να δει πέρα από την εξωτερική ιδιότροπη, χειριστική συμπεριφορά του παιδιού και αντί γι’ αυτήν να εστιάσει στον εσωτερικό του κόσμο και την άνευ όρων αξία του ως ατόμου.
Να επικοινωνεί άμεσα, ξεκάθαρα αλλά και έμμεσα αυτή την αίσθηση/στάση αποδοχής και εκτίμησης προς το παιδί και να διασφαλίζει ότι το παιδί την αντιλαμβάνεται, την εισπράττει και την αφομοιώνει.
Να παρέχει ευκαιρίες για το παιδί ώστε να δείξει την καλύτερη πλευρά του εαυτού του και να βελτιώσει τις πλευρές που δυσκολεύεται.
Να είναι υπομονετικός με το παιδί καθώς προσπαθεί να το εφαρμόσει αυτό.
Ας μην ξεχνάμε ότι και εμείς ήμασταν κάποτε παιδιά και χρειάζεται κάπου-κάπου να ερχόμαστε σε επαφή με το εσωτερικό μας παιδί! Ετσι θα γίνουμε καλύτεροι γονείς.