«Αν δεν δράσουμε άμεσα, θα εμφανισθούν παλιά (ξεχασμένα) λοιμώδη νοσήματα, όπως ιλαρά, κοκκύτης, μηνιγγίτιδα κλπ. Το πρόβλημα θα είναι πιο έντονο για τη μηνιγγίτιδα Β, που η κάλυψη είχε φθάσει στο 40%», είχε προειδοποιήσει πριν από περίπου ένα χρόνο η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία, αναφερόμενη στο εμβολιαστικό κενό που προέκυψε στα δύσκολα χρόνια της πανδημίας και των lockdown.
Τόσους μήνες μετά, όλα δείχνουν ότι δεν μεριμνήσαμε για να αντιστρέψουμε αυτή την επικίνδυνη συνθήκη, με τα βιβλιάρια υγείας των παιδιών μας να μην έχουν ενημερωθεί πλήρως ακόμη και σήμερα. Και, δυστυχώς, η αναφορά στη σπάνια – αλλά εξαιρετικά επικίνδυνη – μηνιγγίτιδα Β αποδείχθηκε προφητική, αφού κρούσματα καταγράφηκαν τόσο στη διάρκεια του 2021, παρά τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα, αλλά και ήδη από το πρώτο τρίμηνο του 2022, σε παιδί κάτω των 5 ετών.
Τα δεδομένα αυτά προκαλούν τεράστια ανησυχία, καθώς από τον Μάιο έχει ανακοινωθεί η περαιτέρω χαλάρωση των μέτρων και ο παροπλισμός των μασκών, αυξάνοντας την έκθεση των παιδιών μας σε κάθε είδους παθογόνα, συμπεριλαμβανομένης και της μηνιγγίτιδας Β, ακριβώς την περίοδο που ο ζεστός καιρός τα ξαναφέρνει στα πάρκα και τις παιδικές χαρές. Η ανησυχία αυτή εντείνεται και από τα στοιχεία άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γερμανία και πιο πρόσφατα η Αγγλία, που μετά την άρση των περιορισμών κατέγραψαν αυξημένα κρούσματα μηνιγγίτιδας Β.
Για να μην αναγκαστούμε, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα μετά την εκδήλωσή του, όταν θα είναι πλέον αργά για πολλά από τα παιδιά που θα μολυνθούν, είναι σημαντικό να ενημερωθούμε άμεσα για τη φονική ασθένεια και να λάβουμε τα αναγκαία μέτρα προστασίας της οικογένειάς μας. Εξάλλου, αν και επικίνδυνη, η μηνιγγίτιδα Β μπορεί να αποτραπεί αποτελεσματικά μέσω της πρόληψης.
Μια ξεχασμένη λοιμώδης νόσος
Η μηνιγγίτιδα Β είναι μια βακτηριακή νόσος που αντιπροσωπεύει περίπου το 80% των περιστατικών βακτηριακής μηνιγγίτιδας στην Ελλάδα και, αν και εμφανίζεται σπάνια, εξελίσσεται ταχύτατα, προκαλώντας μόνιμες αναπηρίες ή οδηγώντας ακόμη και στο θάνατο, μέσα σε ένα μόλις 24ωρο. Σε αριθμούς, το μέγεθος του κινδύνου είναι αδύνατον να μην μας τρομάξει: περίπου ένα στα πέντε περιστατικά μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές, όπως μόνιμες αναπηρίες ή βλάβες.
Στα χρόνια πριν την πανδημία, ο εμβολιασμός – η μοναδική αποτελεσματική προστασία απέναντι στη νόσο – είχε αρχίσει να διαδίδεται με την κάλυψη να αγγίζει το 40% του πληθυσμού. Όμως, όπως συνέβη και με κάθε άλλη ιατρική διαδικασία, η ανησυχία των γονιών απέναντι στην Covid-19 τους κράτησε μακριά από το ιατρείο του παιδιάτρου, επομένως και από τα πολύτιμα εμβόλια. Δυόμισι χρόνια αργότερα, είναι αμέτρητα τα παιδιά και οι έφηβοι που έχασαν τις προγραμματισμένες δόσεις των εμβολίων τους. Και καθώς τα μέτρα σταδιακά αίρονται και τα παιδιά μας επιστρέφουν στις παιδικές χαρές και τα πάρκα, αυτός ο εξαιρετικά σοβαρός κίνδυνος για τη ζωή τους απειλεί να επιστρέψει, όπως συνέβη και με άλλες ξεχασμένες ασθένειες σε όλο τον κόσμο.
Ποιος κινδυνεύει από τη μηνιγγίτιδα Β;
Η μηνιγγίτιδα Β μπορεί να προσβάλει οποιαδήποτε ηλικία με ολέθρια αποτελέσματα, από τα νεογέννητα μέχρι τους ηλικιωμένους. Όμως οι ηλικιακές ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο είναι τα βρέφη κάτω του ενός έτους και ακολουθούν τα νήπια ηλικίας 1 έως 4 ετών. Έφηβοι και νεαροί ενήλικες διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο από τη νόσο.
Δεδομένου ότι ένας στους δέκα ενήλικες φέρει ασυμπτωματικά το βακτήριο που προκαλεί τη μηνιγγίτιδα Β, και μπορεί να το μεταφέρει στην οικογένειά του με απλές καθημερινές κινήσεις όπως το φιλί, ο βήχας και το φτέρνισμα, γίνεται ξεκάθαρο ότι ο μόνος ουσιαστικός τρόπος προστασίας των παιδιών μας από τη νόσο είναι ο εμβολιασμός.
Βουβή απειλή
Άλλη μια παράμετρος που αυξάνει την επικινδυνότητα της μηνιγγίτιδας Β είναι το γεγονός ότι, αν και εξελίσσεται ραγδαία, εμφανίζεται σε πρώτο χρόνο με ήπια συμπτώματα που παραπέμπουν σε ένα απλό κρυολόγημα. Όμως, αντί να «κάνει τον κύκλο της και να περάσει», εξελίσσεται ραγδαία, προκαλώντας υψηλό πυρετό, πονοκέφαλο, εμετό, αλλά και αυχενική δυσκαμψία, φωτοφοβία και αιμορραγικό εξάνθημα.
Σχέδιο δράσης για την προστασία της οικογένειάς μας
Για να είμαστε σίγουροι ότι τα παιδιά μας θα παραμείνουν ασφαλή, το πρώτο βήμα είναι – όπως πάντα – μια επίσκεψη στο ιατρείο του παιδιάτρου. Εκείνος ή εκείνη θα ελέγξει το βιβλιάριο του παιδιού και θα επιβεβαιώσει την ύπαρξη κενού στον εμβολιασμό του. Για την περίπτωση της μηνιγγίτιδας Β, ο εμβολιασμός μπορεί να ξεκινήσει ήδη από την ηλικία των 2 μηνών, ενώ τα παιδιά δεν καλύπτονται από τον – επίσης αναγκαίο – εμβολιασμό για τους υπόλοιπους τύπους μηνιγγίτιδας.
Όσο πιο γρήγορα καλύψουμε τα πιθανά κενά που προέκυψαν στο διάστημα της πανδημίας, τόσο πιο ξένοιαστα θα μπορούμε να τα βλέπουμε να απολαμβάνουν το παιχνίδι στις παιδικές χαρές.