Τα περισσότερα παιδιά μόλις φτάσουν στην νηπιακή ηλικία αναπτύσσουν μια απρόσμενη κτητικότητα. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα ακούμε να λένε «Αυτό είναι δικό μου», ακόμα και για πράγματα τα οποία δεν τους ανήκουν. Αυτό συνήθως μας προβληματίζει και ορισμένες φορές μας φέρνει σε δύσκολη θέση. Πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι είναι ένα υγιές και φυσιολογικό στάδιο στην ανάπτυξή τους.
Γιατί τα νήπια είναι κτητικά;
Η σκέψη του παιδιού μας αρχίζει να γίνεται πιο περίπλοκη όταν ξεκινάει να φωνάζει «Αυτό είναι δικό μου!». Για να καταλάβουμε λίγο καλύτερα τι του συμβαίνει πρέπει να έχουμε κατά νου ότι στο στάδιο αυτό τα παιδιά σταματούν να βλέπουν την εικόνα τους στον καθρέφτη ως ένα δισδιάστατο είδωλο, αλλά ως αντανάκλαση του ίδιου τους του εαυτού.
Αναπτύσσοντας αυτόν τον μηχανισμό τα νήπια επίσης αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι όπως τους ανήκει το σώμα τους έτσι τους ανήκουν και κάποια πράγματα. Γι’ αυτό αισθάνονται ότι οτιδήποτε κρατούν είναι πολύτιμο και δεν θέλουν να το μοιραστούν.
Πρέπει να σκεφτόμαστε ότι το παιδί σε αυτή την ηλικία δεν μπορεί να καταλάβει την διαφορά μεταξύ «κρατάω» και μου «ανήκει».
«Είναι δικό μου! Εγώ το είδα πρώτος!»
Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι τα παιδιά μεταξύ δύο και τεσσάρων ετών πιστεύουν ότι κάποιο αντικείμενο τους ανήκει απλά γιατί το βρήκαν ή το είδαν πρώτα. Δεν πρέπει να μας ξενίσει, λοιπόν, όταν ακούσουμε κάτι τέτοιο. Σύμφωνα, άλλωστε, με την δική του σκέψη, αυτό είναι το σωστό.
Τρόποι διαχείρισης της κτητικότητας
#1 Αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά του
Υπάρχουν στιγμές που μπορεί να ερχόμαστε σε δύσκολη θέση και που θέλουμε το παιδί μας να μοιράζεται τα παιχνίδια του. Χρειάζεται, όμως, να κάνουμε ένα βήμα πίσω.
Παίρνουμε βαθιά ανάσα και προσπαθούμε να καταλάβουμε τι νιώθει. Αξιολογούμε την κατάσταση έχοντας πάντα κατά νου ότι και εμείς, που είμαστε ενήλικες, υπάρχουν φορές, που δεν θέλουμε να μοιραστούμε κάποιο αντικείμενό μας. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και στο παιδί μας.
Συνδέει το αντικείμενο με το συναίσθημα της αγάπης έντονα. Το αντικείμενο αυτό στο μυαλό του δεν προορίζεται για κοινή χρήση και αυτό οφείλουμε να του το αναγνωρίσουμε. Ωστόσο αν το παιδί μας πάει να σπρώξει ή να χτυπήσει κάποιο άλλο παιδί για να του πάρει το παιχνίδι πρέπει να παρέμβουμε.
Του εξηγούμε γιατί δεν πρέπει να το κάνει. Σε αυτή την ηλικία είναι σημαντικό να ακούει το σωστό ακόμη και αν δεν μπορεί να το καταλάβει ή να το κάνει. Κατεβαίνουμε στο ύψος του και επιστρατεύουμε όλους τους μηχανισμούς του gentle parenting που έχουμε ασκήσει για να επικοινωνήσουμε μαζί του.
#2 Του δείχνουμε ποιο αντικείμενο του ανήκει
Τα παιδιά στην ηλικία αυτή δεν είναι μόνο κτητικά είναι και πολύ παρατηρητικά. Μπορούν δηλαδή να αναγνωρίσουν τις διαφορές μεταξύ των δικών τους παιχνιδιών και των παιχνιδιών άλλων παιδιών.
Εάν λοιπόν δημιουργηθεί κάποια ένταση επάνω στο παιχνίδι και χρειαστεί να παρέμβουμε καλό είναι να το κάνουμε θυμίζοντάς του ποιο από όλα τα παιχνίδια είναι δικό του. Άλλωστε αυτή είναι ηλικία που ακόμα μαθαίνει την διαφορά σωστού και λάθους. Τέτοια γεγονότα είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για το «μάθημα» αυτό.
#3 Δεν του το αρπάζουμε
Όταν το παιδί μας αρπάζει ένα παιχνίδι από τα χέρια ενός άλλου παιδιού πρέπει να αντισταθούμε στην παρόρμησή μας και να μην του το αρπάξουμε για να το δώσουμε πίσω. Αν το αρπάξουμε «περνάμε» το μήνυμα ότι είναι σωστή η ενέργεια αυτή. Αφού τα παιδιά έχουν σαν ισχυρό μέσω διδασκαλίας την μίμηση.
Αντίθετα μπορούμε αντί αυτού να του προτείνουμε την ανταλλαγή και το βοηθάμε να βρει τα λόγια να το ζητήσει από το άλλο παιδί προσφέροντάς του κάποιο άλλο παιχνίδι για το διάστημα αυτό.
Παρόλο που μπορεί να υπάρξουν στιγμές που θα νιώσουμε απογοητευμένοι πρέπει να θυμόμαστε απλά ότι είναι μια περίοδος που περνάνε τα περισσότερα παιδιά και σιγά σιγά, όσο το παιδί μεγαλώνει και καταλαβαίνει όλο και περισσότερο, θα περάσει.