Το διαδίκτυο είναι πλέον κομμάτι της καθημερινότητάς μας – το ίδιο και τα social media. Αν έχετε παιδιά στο σχολείο πιθανόν έχουν ήδη το δικό τους προφίλ σε κάποια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, την οποία κι επισκέπτονται καθημερινά – για να κάνουν μια ανάρτηση για την τρέχουσα κατάστασή τους, για να ενημερωθούν για την δραστηριότητα των φίλων τους, για να παρακολουθήσουν τη ζωή ανθρώπων που θαυμάζουν ή απλά για να εξερευνήσουν τι βρίσκεται εκεί έξω και να περάσουν την ώρα τους.
Ενώ τα social media μας δίνουν αναμφισβήτητα την δυνατότητα να δικτυωθούμε και να συνομιλήσουμε με ανθρώπους που διαφορετικά δεν θα μπορούσαμε, η χρήση τους κρύβει και πολλούς κινδύνους – ειδικά για τα παιδιά και τους εφήβους. Επομένως, είναι σημαντικό να μιλήσετε με τα παιδιά σας για το πώς πρέπει να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με σύνεση.
Κίνδυνοι και ανησυχίες από τη χρήση των social media
Τα social media μπορούν να αποτελέσουν «όχημα» για πράγματα όπως ο διαδικτυακός εκφοβισμός και οι αμφισβητούμενες δραστηριότητες. Χωρίς να το θέλουν, τα παιδιά μπορούν να μοιράζονται περισσότερα πράγματα στο διαδίκτυο απ’ όσα θα έπρεπε.
Οι περισσότεροι έφηβοι, δημοσιεύουν φωτογραφίες τους στο διαδίκτυο ή χρησιμοποιούν τα πραγματικά τους ονόματα στα προφίλ τους, αποκαλύπτουν τις ημερομηνίες γέννησης και τα ενδιαφέροντά τους, δημοσιεύουν το όνομα του σχολείου τους και την πόλη όπου ζουν. Αυτό μπορεί να τους κάνει εύκολους στόχους για διαδικτυακούς «θηρευτές» και άλλους που μπορεί να τους βλάψουν.
Στην πραγματικότητα, πολλοί έφηβοι λένε ότι έχουν επικοινωνήσει διαδικτυακά με κάποιον άγνωστο που τους έκανε να νιώθουν φόβο ή άβολα, έλαβαν διαφημίσεις στο διαδίκτυο που ήταν ακατάλληλες για την ηλικία τους, είπαν ψέματα για την ηλικία τους για να αποκτήσουν πρόσβαση σε ιστότοπους.
Άλλες συνέπειες από τη χρήση των social media
Εκτός από προβλήματα όπως ο διαδικτυακός εκφοβισμός και οι διαδικτυακοί θηρευτές, τα παιδιά μπορούν επίσης να αντιμετωπίσουν την πιθανότητα μιας φυσικής συνάντησης με το λάθος άτομο. Πολλές εφαρμογές αποκαλύπτουν αυτόματα την τοποθεσία της ανάρτησης όταν χρησιμοποιούνται. Αυτό μπορεί να πει σε οποιονδήποτε ακριβώς πού να βρει το άτομο που χρησιμοποιεί την εφαρμογή.
Επίσης, οι φωτογραφίες, τα βίντεο και τα σχόλια που γίνονται στο διαδίκτυο συνήθως δεν μπορούν να ληφθούν πίσω μετά τη δημοσίευσή τους. Ακόμη κι όταν ένας έφηβος πιστεύει ότι κάτι έχει διαγραφεί, μπορεί να είναι αδύνατο να το διαγράψει εντελώς από το Διαδίκτυο.
Η ανάρτηση μιας ακατάλληλης φωτογραφίας μπορεί να βλάψει τη φήμη και να προκαλέσει προβλήματα χρόνια αργότερα — όπως όταν ένας πιθανός εργοδότης ή ένας υπεύθυνος από ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών κάνει έναν έλεγχο ιστορικού. Και η αποστολή ενός κακού κειμένου, ακόμη και ως αστείο, μπορεί να είναι πολύ επιζήμια για κάποιον άλλο, ακόμη και να εκληφθεί ως απειλή.
Ο χρόνος που περνά κανείς στα social media μπορεί επίσης να είναι ένα αρνητικό. Βλέποντας ένα παιδί πόσους «φίλους» έχουν οι άλλοι και πόσο διασκεδάζουν στις φωτογραφίες που αναρτούν, μπορεί να αισθανθεί άσχημα με τον εαυτό του ή να πιστέψουν ότι δεν είναι το ίδιο άξιοι με τους συνομηλίκους τους.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι κάνουν τα παιδιά σας στο διαδίκτυο. Αλλά η κατασκοπεία μπορεί να τα αποξενώσει και να βλάψει την εμπιστοσύνη που έχετε δημιουργήσει μεταξύ σας. Το «κλειδί» είναι να συνεχίσετε να συμμετέχετε με τρόπο που να κάνει τα παιδιά σας να καταλάβουν ότι σέβεστε το απόρρητό τους, αλλά θέλετε να βεβαιωθείτε ότι είναι ασφαλή.
Πείτε στα παιδιά σας ότι είναι σημαντικό να:
#1 Να συμπεριφέρονται σωστά
Ξεκαθαρίστε ότι περιμένετε να αντιμετωπίζουν σας σας με σεβασμό και να μην δημοσιεύουν ποτέ προσβλητικά ή ενοχλητικά μηνύματα. Και ζητήστε σας να σας ενημερώνουν πάντα για τυχόν μηνύματα παρενόχλησης ή εκφοβισμού που δημοσιεύουν οι άλλοι.
#2 Σκεφτούν δύο φορές πριν πατήσουν «enter»
Υπενθυμίστε στους εφήβους ότι αυτά που δημοσιεύουν μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον τους. Για παράδειγμα, το να ενημερώσουν τον κόσμο ότι πηγαίνετε διακοπές ή να δημοσιεύσουν τη διεύθυνση του σπιτιού σας, δίνει στους επίδοξους ληστές την ευκαιρία να χτυπήσουν. Οι έφηβοι θα πρέπει επίσης να αποφεύγουν να δημοσιεύουν συγκεκριμένες τοποθεσίες πάρτι ή εκδηλώσεων, καθώς και αριθμούς τηλεφώνου.
#3 Ακολουθούν τον κανόνα της προσωπικής ζωής
Διδάξτε στα παιδιά να μην μοιράζονται τίποτα στα social media που δεν θα ήθελαν να δουν οι δάσκαλοι, οι υπεύθυνοι εισαγωγής στα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών στα κολέγια, τα μελλοντικά αφεντικά — και ναι, η γιαγιά.
#4 Χρησιμοποιούν τις ρυθμίσεις απορρήτου
Οι ρυθμίσεις απορρήτου είναι σημαντικές. Εξετάστε τις μαζί μία-μία για να βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας τις καταλαβαίνουν όλες. Επίσης, εξηγήστε τους ότι υπάρχουν κωδικοί πρόσβασης για την προστασία τους από πράγματα όπως η κλοπή ταυτότητας. Δεν πρέπει ποτέ να τους μοιράζονται με κανέναν, ακόμα και με φίλο, φίλη ή «κολλητό».
#5 Μην κάνουν «φίλους» αγνώστους
«Αν δεν τους ξέρεις, μην τους κάνεις φίλους». Αυτός είναι ένας απλός και ασφαλής εμπειρικός κανόνας.
Κάντε ένα συμβόλαιο
Σκεφτείτε να κάνετε μια «συμφωνία χρήσης των social media» με τα παιδιά σας — ένα πραγματικό συμβόλαιο που μπορούν να υπογράψουν. Σε αυτό, συμφωνούν να προστατεύουν το απόρρητό τους, να λαμβάνουν υπόψη τη φήμη τους και να μην δίνουν προσωπικές πληροφορίες. Υπόσχονται επίσης ότι δεν θα χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία για να βλάψουν κανέναν άλλο μέσω εκφοβισμού ή κουτσομπολιού. Με τη σειρά τους, οι γονείς συμφωνούν να σέβονται το απόρρητο των εφήβων ενώ προσπαθούν να είναι μέρος του κόσμου των social media. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να γίνετε «φίλοι» και να τα παρατηρείτε, αλλά να μην δημοσιεύετε ενοχλητικά σχόλια ή ατάκες για… ακατάστατα δωμάτια.
Οι γονείς μπορούν επίσης να βοηθήσουν τα παιδιά τους να μείνουν «προσγειωμένα» στον πραγματικό κόσμο, θέτοντας όρια στη χρήση των social media. Κρατήστε τους υπολογιστές σε κοινόχρηστους χώρους του σπιτιού, αποφύγετε φορητούς υπολογιστές και smartphone στα υπνοδωμάτια και θέστε ορισμένους κανόνες σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας (όπως να μην υπάρχουν συσκευές όταν τρώτε φαγητό).
Τέλος, δίνοντας ένα καλό παράδειγμα μέσω της δικής σας εικονικής συμπεριφοράς μπορεί να βοηθήσει πολύ περισσότερο τα παιδιά σας να χρησιμοποιούν τα social media με ασφάλεια.